Welke isolatiematerialen zijn er?

Om te isoleren is er een ruim aanbod aan materialen. Van minerale wollen tot hennep. Maar welk materiaal is het meest geschikt voor jouw project?

Vijf soorten isolatiemateriaal

Ruwweg kan je de isolatiematerialen opdelen in vijf categorieën: minerale wollen, kunststof, cellenglas, natuurlijke en reflecterende materialen. Hou bij de keuze van isolatiematerialen niet  rekening met de isolatiewaarde of lambda-waarde, het gebruiksgemak, de milieuvriendelijkheid en uiteraard de kostprijs.

1. Minerale wol

Isolatie van minerale wol kan bestaan uit rotswol of glaswol. Bij rotswol is het basismateriaal vulkanisch gesteente, bij glaswol bestaat de basis uit glas. Qua prijs en isolatiewaarde zijn ze aan elkaar gewaagd, maar rotswol is meestal iets duurder.

Minerale wol is thermisch isolerend, geluidsabsorberend en onbrandbaar. Het materiaal is soepeler dan kunststofplaten. Omdat de minerale vezels oneffenheden opvangen en vlot over spouwankers schuiven, is dit isolatiemateriaal ook geschikt om onregelmatige oppervlakken mee te isoleren. Minerale wol komt voor in verschillende vormen. Voor de isolatie van hellende daken zijn er de zachte isolatiedekens. Hoe je deze het beste plaatst, lees je hier.

Verder zijn er nog de halfharde platen van minerale wol (voor spouwisolatie) en harde wolplaten (voor de isolatie van onder meer zwevende vloeren).

2. Kunststof

De lambda-waarde van kunststofisolatie is lager dan die van minerale wol. Dus kunststof isolatiemateriaal isoleert beter bij eenzelfde dikte. Nadeel is dat kunststof minder flexibel is en daardoor niet zo geschikt om oneffen oppervlakken te isoleren. Ook de prijs ligt wat hoger.

Kunststof isolatieplaten zijn waterafstotend, waardoor ze makkelijker te plaatsen zijn in vochtige omstandigheden. Bovendien zijn ze laag in gewicht en makkelijk versnijdbaar. Isolatie van kunststof is verkrijgbaar in verschillende varianten:

• EPS (geëxpandeerd polystyreen)
• XPS (geëxtrudeerd polystyreen)
• PUR (polyurethaan)
• PIR (polyisocyanuraat)
• PF (resol- of fenolschuim

3. Cellenglas

Cellenglas is een uiterst hard isolatiemateriaal op basis van kwartszand. Kenmerkend voor cellenglas is de zeer hoge drukweerstand. Daarom is het een graag gebruikt materiaal om onder het metselwerk te plaatsen om zo koudebruggen te voorkomen. Als plaatmateriaal kan het dienen voor de isolatie van platte en hellende daken. De hoge kostprijs is zowat het belangrijkste nadeel.

4. Bio-ecologische of natuurlijke materialen

Er bestaat ook een alternatief voor de traditionele isolatieproducten: de bio-ecologische isolatiematerialen. Deze bestaan uit (bijna) onuitputtelijke, natuurlijke grondstoffen. De bio-ecologische materialen zijn plantaardige, dierlijke en/of minerale grondstoffen. Het bevat geen of zo weinig mogelijk chemische toevoegstoffen, belasten het milieu minimaal en hebben geen schadelijke gevolgen voor de gezondheid.

De winning en productie van deze materialen gebeurt zoveel mogelijk lokaal. Voor de aankoop van bio-ecologische isolatiematerialen kan je terecht bij gespecialiseerde handelaars. De prijs van deze producten ligt doorgaans wat hoger. Hou er rekening mee dat de ecologische prestatie niet alleen afhankelijk is van de herkomst van het materiaal. De isolatiewaarde is zeker zo belangrijk.

De bekendste bio-ecologische isolatiematerialen zijn:

• Vlas: verkrijgbaar in de vorm van isolatiedekens en dus geschikt voor diverse isolatietoepassingen (hellende daken, vloeren, muren …). Een belangrijk voordeel van vlas is dat het goed vocht kan opslaan en weer afgeven.
• Schapenwol: eveneens beschikbaar als isolatiedekens. Schapenwol heeft bovendien een erg hoge brandweerstand. Behalve voor traditionele isolatieoplossingen ook geschikt als isolatiemateriaal voor buizen en leidingen.
• Stro: toegepast in strobouw als muurisolatie, maar ook perfect te gebruiken als vloer- of dakisolatie.
• Kurk: kurkplaten kan je als spouw-, vloer- en dakisolatie gebruiken. Het is ook verkrijgbaar in korrelvorm en dan vooral interessant bij renovaties, bijvoorbeeld als opvulling tussen draagbalken of als isolatie onder een gewapende chape. Kurk bestaat eveneens op rollen. Het is een goede akoestische isolator.
• Papier: verkrijgbaar als matten, maar vooral bekend in de vorm van papiervlokken. Deze vlokken worden ingeblazen en gelijkmatig verdeeld in horizontale oppervlakken zoals tussen roosteringsbalken of op vloerplaten. Ze worden ook onder druk ingespoten met een speciale machine voor het isoleren van spouwmuren of hellende daken. Dit type isolatie biedt een goede weerstand tegen oververhitting, is dampopen, vochtregulerend en akoestisch isolerend.
• Hennep: hennep levert drie verschillende basisproducten op: zaad, de houterige stengels en de lange hennepvezel. De stengels dienen vermengd met kalk als goede isolator en hebben sterke vochtregulerende eigenschappen. Hennep als isolatie vind je voornamelijk in de vorm van rollen (dekens) of platen.
• Perliet: dit onbrandbaar vulkanisch gesteente wordt in korrelvorm gebruikt voor zowel thermische als akoestische isolatie, vaak vermengd met betonchape of uitvullingsbeton. Het bestaat ook in de vorm van stijve isolatieplaten en is dan geschikt voor de isolatie van platte daken.
• Vermiculiet: afkomstig van leisteen en meestal toegepast in korrelvorm. Los gestort is het geschikt als isolatie tussen roosterbalken. Gemengd met bitumen kan het dienen als dakisolatie en tegelijkertijd als afschotlaag onder de dakbedekking van platte daken. Het is vooral een nuttig isolatiemateriaal in vochtige ruimtes (spouwmuren, kruipkelders) en op extreem warme plekken (rookkanalen).

5. Reflecterende materialen

Reflecterende isolatieproducten bestaan doorgaans uit twee of meer bladen aluminiumfolie of gealuminiseerde folie met tussenin schuimstof, vuurvaste polyethyleenfolie met twee lagen luchtbellen in honingraatvorm of een vezelmateriaal. In vergelijking met andere isolatiedekens is het geheel heel dun, gemiddeld tussen de 0,5 en 3 cm. Ze isoleren door weerkaatsing of reflectie en vormen een nagenoeg ondoordringbare barrière voor infraroodstralen. De meest courante toepassing van het materiaal is dakisolatie. Het doet dan dienst als onderdak, isolator en dampwerende laag.