Heb je een witte sluier op je buitenmuur? Dat zijn waarschijnlijk zout- of gipsuitbloeiingen. Wat doe je eraan en hoe kan je ze vermijden?
Witte sluier: snelle en late uitbloeiingen
Er bestaan twee soorten uitbloeiingen: de snelle en late. De eerste soort, ook wel zoutuitbloeiingen genoemd, verschijnt quasi meteen na de uitvoering van het metselwerk. Ze onstaan door wateroplosbare zouten in het bouwvocht. Na de metselwerken trekken beide stoffen naar het oppervlak. Het water verdampt en het zout blijft achter en vormt een witgrijze waas. Deze zoutuitbloeiingen verdwijnen geleidelijk aan door de regen.
Tip: om snelle uitbloeiingen te beperken, metsel je best niet als het regent. Dek vers metselwerk ook altijd af.
De late uitbloeiingen verschijnen pas na enkele maanden tot zelfs jaren na het metselwerk. Ze bestaan uit gipskristallen en vormen een dunne witgrijze laag op je geveloppervlak. Vandaar ook het synoniem ‘vergipsing’. Ze lossen niet op in water en zijn moeilijk of niet te verwijderen. Geleidelijk aan springen deze witte vlekken sterker in het oog.
De boosdoener: mortel of baksteen?
Bij gipsuitbloeiingen spelen de mortel en soort baksteen een rol. In beide materies kan gips voorkomen die aan het oppervlak kristalliseert:
- Mortel: bij cementgebonden mortel worden er vaak hulpstoffen toegevoegd om de materie sneller te laten drogen en het bouwproces sneller te laten verlopen. Deze hulpstoffen hebben een grote impact op het kristallisatieproces en reageren met het
CO2 in de lucht. Deze elementen vormen geleidelijk aan gips, dat zich op het oppervlak van het metselwerk afzet. - Baksteen: bakstenen kunnen ongehydrateerd gips bevatten dat langzaam naar het oppervlak trekt. Hoeveel gips tevoorschijn komt en hoe snel dit gebeurt, is afhankelijk van de porositeit en poriënstructuur van de baksteen. Bij eentje met een lage initiële waterabsorptieklasse verloopt het transport doorheen de baksteen moeilijker dan bij een handvormbaksteen met een normale initiële waterabsorptie.
Beter voorkomen dan genezen
Gipsuitbloeiingen komen voornamelijk voor op de delen van het metselwerk die aan de regen en zon blootgesteld worden: op gevels die naar het westen en zuidwesten georiënteerd zijn. Bescherm ze tegen weersinvloeden door hier bijvoorbeeld grotere dakoversteken te voorzien. Daarnaast zijn er nog twee dingen die je preventief kan doen:
- Hydrofobeer je gevel: behandel je gevels die naar het westen en zuiden georiënteerd zijn met een waterafstotend middel. Hierdoor heb je ook minder kans op vervuiling van je gevel. Een win-win.
- Gebruik gehydrofobeerde gevelstenen: er zijn gevelstenen waarvan de zichtzijde van de steen al geïmpregneerd is. Deze methode zorgt ervoor dat het gips zich niet kan afzetten op de steen.
Witte sluier reinigen
Er zijn verschillende reinigingsmethodes voor de grijze waas op je gevel, maar ga eerst na of die enkel uit gips bestaat. Weet ook dat gipsuitbloeiingen niet volledig verwijderd kunnen worden zonder zichtbare schade aan je gevel. Raadpleeg daarom altijd een specialist vooraleer je voor een chemische of mechanische reinigingsmethode kiest.
