Weinig technologieën in huis zijn de afgelopen tien jaar zo ingrijpend geëvolueerd als de verlichting. Dat heeft alles te maken met de doorbraak van ledverlichting. Het tijdperk van de gloeilamp is dus voorbij. Vandaag heb je maar twee energiezuinige opties: de ledlamp en tl-lamp. Welke heb jij nodig?
1. Ledlampen
Specialisten zijn het erover eens: de toekomst is aan de ledlamp. Een led (light emitting diode of licht-emitterende diode) is een elektronische halfgeleidercomponent die licht uitstraalt als er een elektrische stroom doorheen loopt. Leds bevatten geen gloeidraad en zijn dan ook geen lampen in de klassieke zin van het woord.
Deze technologie heeft veel voordelen:
- Leds zijn energiezuinig;
- Ze produceren nauwelijks warmte;
- Ze gaan lang mee, de levensduur varieert van 20.000 à 50.000 tot zelfs 100.000 branduren. (ter info: een gemiddelde lamp in huis brandt zo’n 1.000 uren per jaar)
Oorspronkelijk werden ledlampjes alleen gebruikt in elektroapparaten, maar tegenwoordig kan je ledverlichting gebruiken voor de meeste uiteenlopende doeleinden, van spaarzame nachtverlichting langs de trap tot warme lichtbron in de living. Meer zelfs: de huidige leds halen een lichtopbrengst van 150 lm/watt of vijftien keer meer dan een traditionele gloeilamp.
Kooptip: de kwaliteit van ledlampen schommelt sterk. Koop je ledlampen niet eender waar, maar vertrouw op een gespecialiseerde handel.
Retrofitting
Ledlampen zijn in verschillende vormen beschikbaar, ook met een klassieke E14- of E27-schroeffitting, zodat je ze in je bestaande armaturen kan draaien. Voor iedere klassieke lamp bestaat er een led-alternatief. Het voordeel van deze ‘retrofitting’ is dat je defecte lampen stelselmatig kan vervangen door ledlampen. Nadeel is de iets kortere levensduur en het lagere rendement, omdat de oude armaturen onvoldoende afgestemd zijn op ledlampen.
Geïntegreerde ledlampen
Voor inbouwarmaturen en spots zijn er ledlampen met een GU10-fitting. Verder zijn er armaturen met geïntegreerde ledlampen, zonder fitting. Hierbij weet je zeker dat de lamp optimaal werkt en de beloofde branduren zal halen. Maar als de lamp stuk is, moet je het volledige armatuur vervangen. In de praktijk komt het waarschijnlijk nooit zo ver, vanwege de lange levensduur. Verder zijn armaturen met geïntegreerde ledlampen compacter en meestal ook fraaier vormgegeven.
Waarom kiezen voor retrofitting of geïntegreerde verlichting? Lees het hier.
2. Tl-lampen
Naast leds zijn fluorescentielampen voorlopig een interessante optie. De bekendste voorbeelden van deze technologie zijn tl-lampen. Deze buislampen zijn de afgelopen jaren sterk geëvolueerd. Tl-lampen zijn ongeveer even energiezuinig als leds, maar minder duurzaam.
- Terwijl de diameter smaller werd (van 38 naar 16 mm), is de lichtefficiëntie drastisch gestegen. Resultaat: mooiere en discretere armaturen.
- Tl-lampen zijn ideaal voor indirecte verlichting.
Tip: vanwege de hoge lichtopbrengst zijn tl-lampen erg geschikt in ruimtes waar een goed zicht belangrijk is, zoals in de garage of kelder. Of eventueel zelfs in de bureaukamer. Heb je nog nooit een tl-lamp opgehangen? Doe je voordeel met deze klus.
Zijn er ook nadelen?
Tl-lampen hebben tijd nodig om op te starten en als je ze daarna onmiddellijk weer uitschakelt, verslijten ze sneller. Gebruik deze lampen vooral in ruimtes waar je langere tijd licht nodig hebt. Tip: Kies voor tl-lampen met een elektronisch voorschakelapparaat. Deze zijn duurder, maar hebben als voordeel dat ze meteen aanspringen.
Opgelet!
- Sinds 1/09/2021 mogen geen compacte fluorescentielampen (spaarlampen) worden verkocht. Tot 01/09/2023 geldt er een transitieperiode voor kleine halogeenlampen en tl-buizen.
- Vanaf 1/09/2023 geldt er een algemeen verbod op de toepassing van fluorescentielampen (tl-buizen). Ook de kleine halogeenlampen worden dan van de markt gehaald (G9, G4 en G6.35 pinlampjes).
Budgettip
Wat als je stapsgewijs renoveert? Heeft het dan zin om al je lampen plotsklaps te vervangen door ledverlichting? Je hebt tegenwoordig al vanaf 5 euro een ledlamp. Je wint per gloeilamp die je vervangt 10 euro op jaarbasis. Een ledlamp gaat veel langer mee en verbruikt minder. Een gemiddeld huis heeft 40 lichtpunten. Als je al je lampen vervangt door ledverlichting, bespaar je 400 euro per jaar. Als je op korte termijn wil besparen, kan je bestaande gloeilampen geleidelijk aan vervangen.
Let wel: ledlampen werken op een veel lager vermogen dan gloeilampen. Gebruik onderstaande tabel voor een vlotte omschakeling.
Een gloeilamp van... | ...vervang je door een ledlamp van |
40 watt | 5 watt |
60 watt | 7 watt |
75 watt | 10 watt |
100 watt | 13 watt |
Opgelet: bovenstaande vermogens zijn indicatief, aangezien er grote kwaliteitsverschillen zijn tussen ledlampen onderling.
Lamp gekozen: wat nu?
Ben je overtuigd van ledverlichting? Dan ben je klaar voor de volgende stap. Wil je weten welke verlichting je moet voorzien? Lees dan zeker ons advies voor iedere kamer. Ook je tuinverlichting kan je door leds vervangen. Weet je niet hoe je moet beginnen aan een energiezuinige relighting? Wij helpen je op weg met ons stappenplan. Wil je professioneel advies? Neem dan contact op met een lichtadviseur voor een lichtplan.