Zowat de helft van de Vlaamse woningeigenaars beschikt over onvoldoende budget om zijn woning energetisch te renoveren. Dat blijkt uit een studie die professor milieu-economie Johan Albrecht (UGent) uitvoerde op vraag van technologiefederatie Agoria. 40% van de Vlamingen kan geen eenmalige renovatie betalen, een renovatie in stappen is zelfs voor 51% niet haalbaar.
Om aan de klimaatnormen van 2050 te voldoen, moet nog 95% van de Vlaamse woningen een energievriendelijke renovatie ondergaan. Maar het prijskaartje van zo’n renovatie loopt al snel op: gemiddeld kost het 40.000 euro om een woning van 107 m² te renoveren. “17% van de huidige eigenaars komt 25.000 tot 50.000 euro te kort om een energetische renovatie uit te voeren en 10% zelfs meer dan 50.000 euro”, zegt professor Johan Albrecht. "Anderzijds houdt 30% van de eigenaars na een renovatie nog meer dan 100.000 euro over. De financiële ongelijkheid in ons land is groot.”
Comfort boven klimaat
Het onderzoek toont ook aan dat wie wel renoveert, vaak voorrang geeft aan ingrepen die het wooncomfort verhogen. Eigenaars doen dat niet zelden om de verkoopwaarde van hun huis op te krikken. Het energetische aspect komt vaak pas op de tweede plaats. “Als je voor de heilige graal gaat en een comfort- en klimaatrenovatie combineert, loopt de eindfactuur nog hoger op“, zegt Albrecht. “47% van de eigenaars kan er in dat geval niet aan beginnen en de meesten komen zelfs een aanzienlijk bedrag te kort. Amper 41% zou op dit moment een stapsgewijze totaalrenovatie kunnen financieren. Bovendien zijn er eigenaars die al ooit hebben gerenoveerd. Die staan niet te springen om nog eens te investeren in klimaatvriendelijke ingrepen die ze niet snel terugverdienen.”
© Getty Images
© Getty Images
Oplossingen
Met de bestaande renovatiepremies valt de huidige financiële kloof niet te dichten. Premies komen vooral eigenaars ten goede die al over voldoende verbouwbudget beschikken. Maar professor Albrecht ziet wel andere oplossingen. “Met hernieuwbare warmte- en elektriciteitstechnieken kan je de CO2-uitstoot van je woning ook verminderen. Als een totaalrenovatie niet haalbaar is, focus je je het best op die technieken. Bovendien hebben we toekomstige eigenaars niet in rekening gebracht. Die kunnen misschien meer investeren in een renovatie dan huidige eigenaars, zeker als de prijzen van woningen in minder goede staat de komende jaren dalen. Ook een bredere huurmarkt kan helpen, want die is in België vrij beperkt.”
Op de goede weg
Volgens Agoria slaagt Vlaanderen er goed in om nieuwe huizenkopers aan het renoveren te krijgen. Het schoentje knelt vooral bij degenen die al een woning bezitten. “Eigenaars met genoeg budget die bereid zijn om te renoveren, kunnen we op weg helpen met een klimaatprestatiecertificaat”, zegt Charlotte van de Water, expert energie- en klimaatbeleid bij Agoria. “Daarin kunnen we concreet aangeven welke stappen ze kunnen zetten naar een energiezuinige woning. Voor eigenaars die over onvoldoende middelen beschikken, zou de overheid het best een deel van het financieringsrisico afdekken. Zo kunnen zij ook de nodige investeringen doen. Vooral de boodschap meegeven dat het loont om klimaatneutraal te wonen, is belangrijk. Want zo behouden huizen ook hun waarde op de lange termijn.”
440 miljoen euro om de drempel te verlagen
Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) voorziet voor de komende twee jaar alvast een budget van 440 miljoen euro om de drempel voor mogelijke verbouwers te verlagen. "40 miljoen daarvan is bedoeld om de laagste inkomensgroep ook aan te moedigen om te renoveren”, zegt Demir. “In 2021 komt er een nieuwe labelpremie en kunnen mensen die een huis verwerven na erfenis of schenking een renteloze energielening aangaan om hun woning binnen de vooropgestelde vijf jaar te renoveren. Wie asbest moet laten verwijderen, kan rekenen op een verhoogde premie voor dak- en buitenmuurisolatie. Om het verbouwproces te vereenvoudigen en de administratieve rompslomp te verminderen, is er vanaf 2022 ook nog maar één allesomvattende renovatiepremie.”
