Van zodra de temperaturen de hoogte ingaan tijdens de zomer is airco in huis meer dan welkom. Maar je kan zo’n toestel ook gebruiken om te verwarmen. Hoe werkt dat precies? Kan het in elke woning? En kan je het combineren met zonnepanelen? We vroegen het aan Stijn Verbeke, energie-expert bij de Universiteit Antwerpen en EnergyVille/VITO.
Kan je verwarmen met airco?
“Een airco is niets anders dan een lucht-luchtwarmtepomp”, zegt Stijn Verbeke. “De werking is te vergelijken met die van een koelkast of diepvriezer. Als je er in de zomer mee koelt, onttrekt het toestel warmte aan de binnenlucht en geeft het die warmte af aan de buitenlucht. Bij verwarmen werkt het net omgekeerd: je haalt warmte uit de buitenlucht en geeft die binnen weer af.”
Er zijn diverse types uitvoeringen op de markt: een monobloc waar alles in één toestel zit, een monosplit met één binnen- en één buitenunit, en een multisplit waar op één buitenunit verschillende binnenunits zijn aangesloten. Net zoals andere warmtepompen, berust het werkingsprincipe op het samendrukken en opnieuw laten condenseren van de koelvloeistof die in het toestel zit. Om dat proces aan de gang te houden, moet je elektrische energie toevoegen.
Wist je dat...
Warmtepompen bestaan in verschillende varianten. In de praktijk is het meestal kiezen tussen een warmtepomp die warmte aan de bodem onttrekt, een systeem dat warmte uit de buitenlucht haalt of een combinatie hiervan. Wat voor jou de beste keuze is, hangt af van je woonsituatie en budget. Bekijk het overzicht in onze keuzewijzer.
Hoeveel kost een airco?
De energie-expert laat weten dat de installatiekosten sterk afhangen van onder meer het benodigde vermogen van de installatie en het aantal binnen- en buitenunits (in één ruimte of doorheen het volledige gebouw). De grootte en de isolatiegraad van de ruimte of woning, bijvoorbeeld rijwoning versus villa, spelen eveneens een rol. “Een heel simpele installatie met een beperkt vermogen voor één enkele kamer heb je al voor ongeveer 2.000 euro. Voor meer uitgebreide installaties kunnen de installatiekosten makkelijk richting 10.000 euro en meer gaan.”
Daarnaast zijn de energiekosten uiteraard een bepalende factor. Met een goede lucht-luchtwarmtepomp kan je 3 à 5 kWh warmte produceren per kWh elektriciteit die je voorziet. Terwijl je met een goed afgestelde condenserende ketel maar ongeveer 0,95 kWh warmte krijgt per kWh elektriciteit en bij een oude gasketel nog heel wat minder.
Verder speelt ook het weer mee. “Hoe kouder de buitentemperatuur, des te slechter het rendement van de lucht-luchtwarmtepomp. Zolang het niet vriest, is de airco wellicht voordeliger als verwarmingsbron. Maar op heel koude dagen is het bij de huidige tarieven wellicht toch interessanter om te verwarmen met de gasketel. Zeker als de airco in je woning al wat ouder is.”
Kan je een airco combineren met zonnepanelen?
Een airco combineren met zonnepanelen is mogelijk. “Voor wie nog een terugdraaiende teller heeft, is dat zeker een goede optie”, zegt Stijn Verbeke. “Maar ook voor mensen met een digitale meter is investeren in zonnepanelen een uitstekend idee. Op de dagen met de grootste warmtebehoefte ga je typisch weinig zon hebben en dus niet met je eigen opgewekte stroom kunnen werken.
Maar voor een groot deel van het stookseizoen en zeker in de zomer – wanneer je wil koelen – zal je voor je airco wel gebruik kunnen maken van je eigen opgewekte energie en dus goedkoop verwarmen of koelen.”
Van de ligging op je dak tot het kiezen van de installateur: zeven cruciale punten bij het plaatsen van zonnepanelen.
Welke rol speelt isolatie in dit verhaal?
Een lucht-luchtwarmtepomp kan je in de meeste huizen toepassen, voor zover je ergens plaats hebt om de buitenunit te plaatsen. “Het is bijzonder interessant voor woningen waar nog geen centrale verwarming ligt, en je dus niet zomaar een ander toestel kan aansluiten op bestaande radiatoren of vloerverwarming. Denk bijvoorbeeld aan woningen die nu nog verwarmd worden met elektrische accumulatoren. Bij slecht geïsoleerde woningen – en dus een hoge warmtevraag – kan het gebeuren dat je de elektriciteitsaansluiting eerst moet verzwaren.
Maar eigenlijk is het sowieso beter om eerst te denken aan isolatie en dan pas aan een warmtepomp. Doe je het in de omgekeerde volgorde, dan zit je eerst nog met een hoge energierekening door de hoge verwarmingsbehoefte en achteraf – na het isoleren – met een veel te grote warmtepomp. Dat is niet alleen onnodig duur, maar leidt ook tot een slechter rendement.”
Op dit moment nog niet voldoende budget voor een (lucht-lucht)warmtepomp? Zo hou je alle opties open.
Conclusie: wat zijn de voor- en nadelen van een airco?
Airco staat voor fossielvrije verwarming, je kan zowel verwarmen als koelen, en de installatie is snel geplaatst zonder al te veel breekwerken als er nog geen centrale verwarming aanwezig is. Dat zijn volgens Stijn Verbeke de voordelen van verwarmen met een lucht-luchtwarmtepomp.
Toch zijn er ook enkele nadelen. “In vergelijking met andere types warmtepompen is het rendement iets minder. Mensen ervaren verwarming via warme lucht ook als minder comfortabel dan stralingswarmte, zoals bij radiatoren of vloerverwarming. Zowel de binnen- als buitenunit hebben ventilatoren en dat geluid kan storend zijn – ook voor je buren. Bij een geothermische warmtepomp met vloerverwarming heb je die nadelen niet, maar daar bevind je je meteen ook in een heel andere prijsklasse.”
Tip: Met premies en subsidies kan je flink besparen. De moeilijkheid is weten wanneer je een premie/subsidie kan krijgen en wat de correcte voorwaarden zijn. Onze premielinker helpt je hierbij.
