Sinds het begin van de energiecrisis wordt de warmtepomp naar voren geschoven als dé oplossing om je woning op een energiezuinige manier te verwarmen. Vorig jaar zijn er 30.000 warmtepompen geplaatst. Dat is een verdubbeling sinds 2021. Warmtepompen zitten duidelijk in de lift. Maar is iedereen gebaat met een warmtepomp? We vroegen het aan enkele experts uit de verwarmingssector.
Is een warmtepomp altijd de beste oplossing?
Er zijn twee insteken om voor een warmtepomp te kiezen te kiezen. Wil je een warmtepomp uit groene overwegingen? Omdat je minder CO2 wil uitstoten en bereid bent om de investering te doen? Dan is een warmtepomp een prima stap in de richting van klimaatneutraal verwarmen. Wil je een warmtepomp omdat je wil besparen op je energiefactuur? Zie je de warmtepomp zuiver als een financiële oplossing om je energiekosten te drukken? Dan is de kans groot dat het eindresultaat niet zal zijn waarop je gehoopt had. Want je gaat daarom niet minder verbruiken. Op korte termijn is de hybride warmtepomp dan een goede optie. Qua vermogen heeft dit type van warmtepomp de helft van wat je nodig hebt. Maar laat je ze zoveel mogelijk draaien, dan kan je 65 tot 75% minder CO2 uitstoten dan wanneer je verwarmt op gas of stookolie. Dat betekent echter niet dat je ook 65 tot 75% gaat besparen! Dat verschil moet wel duidelijk zijn.
Wat kan de warmtepomp betekenen op lange termijn?
De warmtepomp mag niet de enige schakel zijn in de overgang naar een CO2-neutraal huizenpark. Er zijn in de meeste gevallen nog andere werken nodig in de woning om het verbruik te doen dalen. Denk maar aan isoleren, ventileren … We spreken vaak over de trias energetica (driestappenstrategie om gebouwen energiezuiniger te maken). Maar we spreken beter over de trias climatica. Hierbij kijk je naar de drie stappen in de omgekeerde richting. Alvorens te gaan isoleren en maximaal gebruik te maken van duurzame energiebronnen, bekijk je eerst je technische installaties. Kies je dan voor een hybride systeem, dan kom je al ver.
Hoe weet je of je kan overschakelen naar een warmtepomp?
Het uitgangspunt moet zijn: kan mijn installatie een lage temperatuur aan? Zo ja, dan kan je overwegen om een warmtepomp te plaatsen. Heb je een condensatieketel, dan kan je makkelijk zelf de 50 graden test doen, waarbij je een maand de temperatuur van je cv-ketel op 50° zet. Op een zonnige voorjaarsdag zal je huis voldoende opwarmen. Maar voor de koudere dagen is het interessant om een hybride warmtepomp te plaatsen. Zo kan je je bestaande cv-ketel behouden en vul je aan met een systeem dat CO2 bespaart. Je cv-ketel zorgt dan op koude dagen voor 15 tot 20% van de warmte.
Wat als ik geen centrale verwarming heb? Is de warmtepomp dan een optie?
In België heeft ongeveer 80% van de huishoudens een centrale verwarming. De overige 20% verwarmt dus decentraal. Ook daar kan de warmtepomp soelaas bieden. En meer bepaald: de lucht-lucht warmtepomp. Sommige huizen hebben ook nog oude radiatoren die werken op lage temperaturen. Ook daar kan je kijken naar het lucht-luchtsysteem. Welke soort warmtepomp het beste is voor jou, hangt puur af van je persoonlijke noden. Woon je bijvoorbeeld compact en ben je weinig thuis, dan ben je misschien wel gebaat met een systeem dat snel reageert, zoals een lucht-luchtwarmtepomp. Wil je een stabiele temperatuur en werkt een systeem dat traag reageert prima voor jou, dan is centrale verwarming interessanter.
Wist je dat ...
... een airco niets anders is dan een lucht-luchtwarmtepomp? Je kan dus je woning prima verwarmen met airco. Ontdek in dit artikel hoe dat werkt en wat het effect is op je woongenot en energieverbruik.
Hebben we een verkeerd beeld van de warmtepomp in het kader van energie besparen?
Het is belangrijk om in te zetten op sensibilisering. Je gaat het gebruik van een warmtepomp niet in je portefeuille voelen. Maar je zet wel in op verduurzaming en een verminderde CO2-uitstoot. De meeste mensen hebben door de inflatie geen 20.000 euro liggen om een bestaande installatie, die prima werkt, te vervangen onder het motto: ik ga duurzamer verwarmen. De winst die ze hierdoor genereren, zullen ze financieel niet merken. We moeten dus meer inzetten op bewustmaking. Waarom is het beter om duurzamer te verwarmen en welke rol kan de warmtepomp daarin spelen.
De hoofdboodschap moet zijn: als je weinig verbruikt, maakt de energiekost niet zo veel meer uit. Iemand die een warmtepomp plaatst en weinig verbruikt, gaat dat niet voelen aan zijn energiefactuur. Maar hij zet uiteraard wel de stap naar duurzamer verwarmen.
Zijn er nog andere alternatieven om energiezuiniger te verwarmen?
Een andere oplossing als je wil verduurzamen en minder CO2 wil uitstoten, is de pelletkachel. Iemand die als bijverwarming een pelletkachel of pelletketel aanschaft, werkt met een restproduct dat CO2-neutraal is. We willen allemaal CO2-neutraal verwarmen, maar we staan daar nog voor een hele uitdaging.
Laten we ook de warmtepompboiler niet vergeten. Die technologie wordt momenteel evenveel verkocht als de warmtepomp en is bovendien zeer toegankelijk. Het is ook voor velen een eerste stap om kennis te maken met thermodynamische technologie. Voor de meesten betekent een warmtepomp een zware investering. In dat opzicht is de warmtepompboiler toegankelijker en je hebt direct rendement. In anderhalf jaar heb je je boiler namelijk terugverdiend. Je geld beleggen is risicovoller.
Eke situatie is verschillend. There is no one solution fits for all. Daarom is het belangrijk om je goed te laten informeren over de mogelijke technische oplossingen voor jouw specifieke situatie.
Lees ook: Taks op CO2 verwarmen binnen 4 jaar duurder
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Technologie Federatie Agoria naar aanleiding van een open brainstorm met enkele experts uit de verwarmingssector.
