Tegen 2050 moeten alle Vlaamse woningen energieneutraal zijn. Althans, dat is de ambitie van de overheid. Uiteraard lukt dat niet van vandaag op morgen. 2023 is een eerste belangrijke tussenstap. Wie een nieuwe woning koopt, moet zijn huis binnen de vijf jaar verplicht renoveren naar label D of een energieprestatiecertificaat (EPC) met label D of hoger kunnen voorleggen. Plan jij een energetische renovatie? Met deze concrete ingrepen zetten we je al een eind op weg.
Energetische renovatie naar label D verplicht
Vandaag heeft amper één op de vier woningen in Vlaanderen een energieprestatiecertificaat met label A of B. Vanaf 2028 moeten alle nieuw aangekochte woningen in Vlaanderen over een EPC-label C beschikken en vanaf 2035 over een B-label. Werk aan de winkel, dus. Het goede nieuws is dat je als eigenaar van een nieuwe woning die doelstellingen relatief vlot en op verschillende manieren kunt behalen met enkele concrete ingrepen. Dat gaat uiteraard gepaard met investeringen, maar allerhande premies, leningen én de verhoogde energie-efficiëntie van je woning doen de balans positief doorwegen.
Dakisolatie: een eerste logische stap
Vooral voor wie een energieverslindende woning met een EPC-label E of F koopt, is er werk aan de winkel. De lage energetische score wijst erop dat je de woning relatief makkelijk een flink stuk energiezuiniger kan maken. Er vallen bijvoorbeeld grote winsten te boeken door de buitenvlakken van je woning te isoleren: het dak, de muren en de vloer. Enkel hiermee klim je al een flink eind op de gehanteerde EPC-schaal.
Consumentenorganisatie Testaankoop simuleerde de impact van een aantal energetische renovaties en energiebesparende investeringen op de EPC-score van een vrijstaande woning met een vloeroppervlakte van 162 m2, bestaande uit enkel een benedenverdieping. Zonder dakisolatie zou het jaarlijkse energieverbruik van de eigenaar oplopen tot 891 kilowattuur (kWh) per m2. Zorg je voor een laag dakisolatie van 18 cm, dan kan hij het jaarlijks verbruik al terugdringen tot 524 kWh per m2. Daarmee beschikt de woning echter nog steeds over een F-label.
Isoleren van buitenmuren
Een volgende stap is het aanbrengen van muurisolatie langs de buitenzijde van je woning. In het geval van onze voorbeeldwoning gaat het om isolatie over een oppervlakte van 168 m2. Hiermee komt het jaarlijks verbruik van de eigenaar op 362 kWh per m2 te liggen, waarmee de woning al voor een energielabel D in aanmerking komt en daarmee beter doet dat het gemiddelde energielabel van de Vlaamse woningen vandaag.
Het is echter niet altijd mogelijk om je woning langs de buitenkant te isoleren. Maar veel woningen beschikken over een spouwmuur, en die kan je wel isoleren. Na-isolatie van de spouwmuur in plaats van buitenmuurisolatie zou het jaarlijkse verbruik van de eigenaar op 408 kWh per m2 brengen. Hiermee blijft de woning op een energielabel E steken. Indien mogelijk, kies je dus best voor muurisolatie langs de buitenkant van de woning.
Beschikt de nieuw aangekochte woning over een kruipkelder, dan loont het zeker ook de moeite de bovenliggende vloer extra te isoleren. In het geval van de voorbeeldwoning gaat het om een aanzienlijke oppervlakte, waardoor de energiescore terug te dringen valt tot een jaarlijks verbruik van 255 kWh per m2, goed voor een C-label.
Nieuwe ramen: hoogrendementsglas
Sta je voor een raam in een oude woning, dan voel je meteen waarom er zoveel energie langs verloren gaat. Hoogrendementsglas is daarom een must om je woning energetischer te maken. Bij enkel glas gaat namelijk vier keer zoveel warmte verloren in vergelijking met hoogrendementsglas, bij dubbel glas is dat twee keer zoveel.
De eigenaar van de voorbeeldwoning kan zijn jaarlijks energieverbruik op 229 kWh per m2 krijgen door hoogwaardige beglazing te plaatsen. Je kan ook voor drievoudige beglazing kiezen, al zal dat maar een geringe impact hebben op je EPC-score.
Energetische renovatie naar label B
Tot slot kan je als eigenaar van een nieuwe woning enkele energetische renovaties of energiebesparende investeringen doen die je woning nog energiezuiniger maken. Velen zullen hierbij aan een warmtepomp denken. Hoewel dat een zeer toekomstgerichte oplossing is, zal die investering de EPC-score van de woning niet per se meer opkrikken dan een condensatieketel. Die levert een quasi even grote winst op, in combinatie met een verwarmingssysteem dat uit minstens één radiator bestaat. Die investering brengt de woning op een EPC-score van 151 kWh per m2.
Zo komt de woning in aanmerking voor een EPC-label B, conform de wetgeving die vanaf 2035 zal gelden voor nieuwe woningen. Hierbij moeten we wel opmerken dat veel afhangt van het gekozen toestel, het rendement ervan en het soort warmteafgiftesysteem. Dat kan uit radiatoren bestaan, maar ook uit ventiloconvectoren of vloerverwarming.
Lees ook: Welke toekomst voor de condensatieketel? En wat zijn de alternatieven?
Energetische renovatie naar label A of hoger
Over één investering hebben we het nog niet gehad: zonnepanelen. Een absolute aanrader met het oog op de toekomst. Zonnepanelen doen het energieverbruik van de woning op zich niet dalen, maar ze halen de EPC-score van de woning wel naar beneden doordat je een deel van je verbruik opvangt met de energie die je zelf opwekt. Bovendien verdient geen enkele investering zich zo snel terug als zonnepanelen.
Wat is de impact van zonnepanelen op de EPC-score van je woning? Een zonnepaneelinstallatie van 4,5 kilowattpiek (kWp) levert je een winst van 33 EPC-punten op, waarmee de EPC-score van de woning op 118 kWh komt te liggen. Laat de oppervlakte van je dak een grotere installatie toe, namelijk 10 in plaats van 4,5 kWp, dan kan je de EPC-score van de woning op 58 kWh krijgen. Hiermee kom je in aanmerking voor energielabel A en voldoet de woning aan de regelgeving die vanaf 2050 zal gelden in Vlaanderen.
Wie erin slaagt zijn woning een negatieve EPC-score te geven door middel van energetische renovaties of energiebesparende investeringen, krijgt een EPC-label A+. Vandaag bedraagt de gemiddelde EPC-score van de Vlaamse woningen 390 kWh per m2 op een jaar.
Hoeveel kost een energetische renovatie?
Om je woning zo energieneutraal mogelijk te maken met de maatregelen die hierboven staan opgesomd, moet je op een investering van 80.000 tot 120.000 euro rekenen. Die bedragen kunnen verder oplopen, afhankelijk van de specifieke situatie van jouw woning. Kies je bijvoorbeeld voor een warmtepomp in plaats van een condensatieketel, dan krik je jouw budget best wat verder op.
Om de financiële last te verlichten, voorziet de Vlaamse overheid tal van premies en fiscale steunmaatregelen, op voorwaarde dat je woning aan alle voorwaarden voldoet. Alle info hierover vind je terug op de website van de Vlaamse overheid of het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Mogelijk kom je ook in aanmerking voor een renteloze of voordelige lening voor energiebesparende investeringen.
Op de website van de Vlaamse overheid of VEKA vind je eveneens een simulator terug waarmee je de EPC-score van jouw woning kan simuleren.
