Isoleren: alles wat je moet weten

Overisoleren bestaat niet. Te weinig isoleren wel. En dat voel je aan je energiefactuur. Maar welke materialen kan je gebruiken? Hoe dik moet je isoleren? Is isoleren verplicht en welke premies zijn er? Kan je bijvoorbeeld ook zelf je vloerisolatie plaatsen? We geven je een overzicht!

Waarom je huis isoleren?

Een goede isolatie is, samen met ventilatie en het gebruik van duurzame energiebronnen, een belangrijke stap naar een energiezuinige woning. Zonnepanelen of een warmtepomp plaatsen zonder dat je huis voldoende geïsoleerd is, is absoluut not done. Isolatie zorgt ervoor dat er geen warmte kan ontsnappen. Willen we naar een energieneutraal woningpark tegen 2050, dan is goede isolatie een must. De combinatie van een goede plaatsing en het gebruik van geschikte materialen zorgt ervoor dat we onze huizen voldoende isoleren. Maar wat is ‘voldoende geïsoleerd’? En zijn we verplicht om te isoleren?

Wat kan je allemaal isoleren?

Naast een goede beglazing zijn het dak, de muren en de vloer dé isolatie-hotspots van je woning.

Dakisolatie

Een hellend dak kan je op verschillende manieren isoleren.

• via je zoldervloer: Gebruik je je zolder niet als bewoonde oppervlakte, dan kan je de vloer isoleren zodat de warmte van de kamer erronder niet weg kan. Je zoldervloerisolatie is dan je warmtebuffer.
• tegen het onderdak: Er zijn verschillende materialen die je hiervoor kan gebruiken: pvc-platen, pvc-folies of vezelcementplaten.
• met behulp van geprefabriceerde dakelementen: Je hebt dubbelwandige (sandwich) en enkelwandige dakelementen. Deze plaatst men rechtstreeks op de gordingen.
• een sarkingdak: Kan je je dak niet langs binnen isoleren, dan is een sarkingdak de oplossing. Hierbij plaatst men de isolatie niet tussen maar op de draagconstructie van je dak.
• gespoten isolatie: Dit is isolatie op basis van polyurethaan (PUR). Het wordt gespoten tussen de balken of - bij renovaties - rechtstreeks op de pannen.

Muurisolatie

In functie van de opbouw, kunnen we verschillende types van muurisolatie onderscheiden. Bij isolatie tegen de buitenmuur, 'plakt' de isolatie tegen de gevel van je huis. Bij spouwmuurisolatie vult men de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur (spouw) op met isolatie. Is isolatie van de spouwmuur of de buitenmuur geen optie? Dan kan je je binnenmuur isoleren met voorzetwanden of cellenbeton. Zorg er wel voor dat de muurisolatie perfect aansluit op de vloer- en dakisolatie en op het buitenschrijnwerk.

Bij nieuwbouw is isolatie langs de buitenzijde standaard. Bij renovatie kan je kiezen uit buitenmuurisolatie, spouwmuursiolatie of binnenmuurisolatie. Hou er wel rekening mee dat je binnenmuren dampdicht en dampopen kan isoleren. Dampdicht wil zeggen dat er geen waterdamp door de isolatie kan. Bij dampopen isolatie kan de waterdamp wel weg via de isolatie. Een dampdicht systeem heeft sowieso een betere isolatiewaarde. Bekommer je je echter om het vochtgehalte in huis en heb je bijvoorbeeld houten vloeren, dan is dampopen een beter optie.

Vloerisolatie

Om je vloer te isoleren kan je kiezen uit verschillende isolatiematerialen. Zo kan je je vloer isoleren door welfsels te plaatsen met isolatie aan de onderzijde. Grote voordeel hiervan is dat je vloer en isolatie in een hebt. Daarnaast zijn welfsels relatief snel geplaatst en budgetvriendelijk. Andere mogelijkheid om je vloer te isoleren is met isolatieplaten. Deze worden bovenop de chape die op de leidingen ligt geplaatst. Let hier wel op voor koudebruggen in hoeken, aan de leidingen, ... Isolatiemortel is nog een andere optie. Deze isolerende mortel is thermisch goed isolerend en wordt vloeibaar geplaatst, waardoor je koudebruggen quasi vermijdt.

Welke materialen zijn er om je huis te isoleren?

Je hebt verschillende opties als het om isolatiematerialen gaat. Ruwweg kan je ze indelen in vijf categorieën. Wij lijsten alle materialen om te isoleren voor je op: van PUR tot hennep.

Minerale wol

Hierbij kan je kiezen tussen glaswol of rotswol. Minerale wol is thermisch isolerend, geluidsabsorberend en onbrandbaar. Hoewel deze twee soorten aan elkaar gewaagd zijn, is rotswol iets duurder. Voor hellende daken bestaan er ook zachte isolatiedekens van minerale wol.

Kunststof

Isolatie van kunststof is licht, waterafstotend en makkelijk versnijdbaar. Het is verkrijgbaar in verschillende varianten

• EPS (geëxpandeerd polystyreen)
• XPS (geëxtrudeerd polystyreen)
• PUR (polyurethaan)
• PIR (polyisocyanuraat)
• PF (resol- of fenolschuim)

Cellenglas

Cellenglas is een eerder duur, maar wel zeer hard materiaal. Het bestaat voor 68% uit glas, dat samen met andere grondstoffen wordt gesmolten tot platen of blokken. Het is erg geschikt voor de isolatie van kelders, platte daken, groendaken, gevels en vochtige kelders.

Natuurlijke isolatiematerialen

Natuurlijke isolatiematerialen vormen een volwaardig alternatief voor de bekende isolatiematerialen. Er bestaan verschillende soorten duurzame en natuurlijke isolatiematerialen: schapenwol, vlasisolatie, hennep, houtvezel, gerecycled katoen, papiervlokken, ... Grootste voordeel is dat ze naast duurzaam zijn ook bijdragen tot een gezondere woonomgeving.

Reflecterende materialen

Deze materialen isoleren door weerkaatsing of reflectie en dat maakt reflecterende materialen erg geschikt voor de isolatie van je dak. Het bestaat doorgaans uit twee of meer bladen aluminiumfolie of gealuminiseerde folie met tussenin schuimstof, vuurvaste polyethyleenfolie met twee lagen luchtbellen in honingraatvorm of een vezelmateriaal.

Wat is het beste materiaal om te isoleren?

Een slecht isolatiemateriaal bestaat niet. Wel heeft elk materiaal zijn eigen voordelen en toepassingsgebieden. Daarom is het belangrijk dat je niet alleen rekening houdt met de hoogste isolatiewaarde per cm, maar ook aan plaatsingsgemak, vochtgevoeligheid en brandveiligheid denkt. Ook de akoestische prestaties, milieuvriendelijkheid en duurzaamheid van je materiaal tellen mee.

Op vlak van isolatiewaarde hou je best het meest rekening met de R-waarde. In tegenstelling tot de Lambda-waarde van een isolatiemateriaal is de isolatiewaarde per cm daarin al verrekend. Zo krijg je een vollediger beeld van de productkwaliteit. R-waarde? Lambda-waarde? Wat is dat? In ons isolatiealfabet leggen we de belangrijkste isolatietermen uit.

Wat is het verschil tussen thermische en geluidssisolatie?

Ga je je huis thermisch isoleren, dan zorg je ervoor dat er geen warmte kan ontsnappen. De warmte blijft dus in je woning en op die manier kan je energie besparen en zorgen voor een aangenaam binnenklimaat. Wil je je woning of appartement afschermen van geluiden van buitenaf? Dan kan geluidsisolatie, ook wel akoestische isolatie genoemd, de oplossing zijn. Je kan geluidsisolatie ook van binnen naar buiten plaatsen, bijvoorbeeld in een muziekkamer.

Hoe dik moet je isoleren?

Je kan niet te dik of te veel isoleren. Te dun of te weinig jammer genoeg wel. Isoleer je te dun of niet (goed), dan vergroot je de kans op schimmel en condensatie in je woning. Hoeveel isolatie je nodig hebt, hangt af van je plannen: bouw je of verbouw je? Bouw je, dan bouw je volgens de BEN-eisen. Ga je renoveren en wil je energieprestaties vergelijkbaar aan die van een nieuwbouw? Dan kan je kijken naar de U-waarde van vloerisolatie, muurisolatie en dakisolatie.

Gaan we uit van de normen voor een BEN-woning, dan mag de maximale U-waarde van je isolatiemateriaal niet hoger zijn dan 0,24 W/m²K.
Dit betekent voor de isolatie van je dak/zoldervloer:

• 18 tot 25 cm minerale wol
• 8 tot 14 cm PUR/PIR
• 16 tot 23 cm houtvezelplaat

Voor de isolatie van je muren:

• 14 tot 18 cm minerale wol
• 9 tot 13 cm PUR/PIR
• 16 tot 22 cm EPS.

Voor de isolatie van je vloeren:

• 6 tot 10 cm PUR/PIR
• 11 tot 17 cm houtvezelplaat

In welke volgorde isoleer je best?

Wil je zo duurzaam mogelijk renoveren? Dan is ook de volgorde waarin je tewerk gaat van tel. Beginnen doe je best met je dak. Gebruik je je zolder niet en isoleer je de vloer? Zelfs dan is dakisolatie nuttig. Na je dak neem je best je ramen onder handen. Denk daarbij niet alleen aan de dikte en prestatie van het glas, maar ook aan die van de profielen. Bovendien ga je best tegelijkertijd voor muurisolatie. Zo vermijd je makkelijker kieren en spleten waardoor warmte ontsnapt. Vloerisolatie heeft de laagste prioriteit, maar is zeker niet verwaarloosbaar.

Wat is de prijs van isolatie?

De prijs om een hellend dak te isoleren, ligt gemiddeld tussen de 30 tot 50 euro/m². Een plat dak of een zoldervloer isoleren is iets goedkoper. Voor dure isolatiematerialen en dikke lagen isolatie tel je snel meer neer.

Voor buitengevelisolatie ligt de prijs gemiddeld tussen 100 en 200 euro/m². Wil je je spouwmuur laten isoleren. Hou dan rekening met een richtprijs van 20 à 23 euro/m².

De prijs van vloerisolatiemateriaal zit tussen 20 en 40 euro/m². Kan je de kruipruimte isoleren, dan betaal je tussen 30 en 50 euro/m². Heb je geen kruipkelder en moet je de bovenkant van de vloer isoleren dan betaal je tussen 90 en 150 euro/m².

We geven je een overzicht van de richtprijzen van dakisolatie, vloerisolatie en muurisolatie.

Welke premies zijn er voor het isoleren van je huis?

De prijs van isolatie kan je gelukkig drukken door premies. In Vlaanderen kan je - afhankelijk van je project - beroep doen op een aantal premies. Ook kan je via je gemeente recht hebben op bijkomende premies. We geven je alvast een overzicht van:

• de premies voor dakisolatie;
• de premies voor vloerisolatie;
• de premies voor muurisolatie.

Goed om weten: voor sommige premies kom je enkel in aanmerking als de werken uitgevoerd zijn door een aannemer.

Hoe isoleer je best een bestaande woning?

Koop je een bestaande woning met een slecht EPC-label? Dan ben je verplicht om je huis binnen de 5 jaar te renoveren naar minstens een label D. Isoleren is dus een must als je energetisch wil renoveren. Met ons renovatie-stappenplan zetten we je alvast op weg.

Hoeveel kan je besparen met een goede isolatie?

Zijn je muren, vloeren en dak niet goed geïsoleerd? Dan zal je dat snel merken aan je energiefactuur. Want door hiermee aan de slag te gaan, ga je fiks besparen op je energieverbruik. Zo kan je met dakisolatie 40% besparen, met vloerisolatie 15% en met muurisolatie 20 tot 25%. We geven je een overzicht van hoeveel je kan besparen met het plaatsen van  dak-, vloer- en muurisolatie.

Kan je ook zelf isoleren?

Een hellend dak zelf isoleren

• Klus: hellend dak isoleren
  Een vrij weekend, wat helpende handen en heel wat rollen isolatiewol. Meer heb je niet nodig om zelf je dak in 5 stappen te isoleren.
• Klus: dakisolatie aanbrengen met flensdekens
  Isoleren en meteen dampdicht afwerken. Een goede optie als je kepers op gelijke afstanden zitten en er weinig doorbrekingen zijn.
• Klus: dak isoleren met verstelbare opzetstukken
  Met staanders en liggers maak je een raamwerk voor de isolatie én de uiteindelijke afwerking.

Een plat dak zelf isoleren

• Klus: een plat dak via de buitenkant isoleren
  Deze methode geniet de voorkeur. Opgelet: dit stappenplan is enkel weggelegd voor de meer ervaren klusser.
• Klus: een plat dak via de binnenkant isoleren
  Isoleren langs buiten niet mogelijk? Dan toont deze klus hoe het moet.

Je vloeren zelf isoleren

• Klus: je zoldervloer isoleren
  Ook al is je dak nog niet geïsoleerd, het is altijd een goed idee om je zoldervloer te isoleren.
• Klus: een bestaande vloer isoleren
  Je kan je vloer op twee manieren na-isoleren: langs de onderkant of langs de bovenkant. Deze klus vertelt hoe je aan de slag moet.

Je muren zelf isoleren

Zelf je binnenmuren gaan isoleren raden we niet aan. Maar we vertellen je graag welke 6 fouten bij spouwmuurisolatie vaak voorkomen.