Energie die je zelf produceert, bijvoorbeeld met zonnepanelen, wil je natuurlijk ook zo veel mogelijk zelf verbruiken. Op die manier is er zo weinig mogelijk elektriciteit over die je op het net injecteert, want dat doe je tegen amper een derde van de prijs waarvoor je zelf netstroom koopt. Om je productie en verbruik optimaal op elkaar af te stemmen, moet je je energieverbruik monitoren. Tom Nijsen, energieconsultant van KermtStroomt, vertelt hoe je daar werk van maakt.
“Al meer dan vijftien jaar ben ik actief bezig met hernieuwbare energie in onze woning”, steekt Tom Nijsen van wal. “Alles begon in 2007, toen we zonnepanelen lieten plaatsen. Later kwam daar een thuisbatterij bij, net als een elektrische deelauto, samen met heel wat bijkomende zonnepanelen op onze carport.”
Het resultaat? Vandaag moeten Tom en zijn gezin tien maanden per jaar geen elektriciteit aankopen. “Cruciaal daarvoor is wel dat je je energieverbruik monitort: hoeveel verbruik en produceer je op elk ogenblik met welke energiebronnen, en hoeveel stroom koop je aan? Alleen als je daar inzicht in krijgt, kan je het verbruik sturen en afstemmen op de beschikbare energie.”
© Steven Richardson
© Getty Images
Hoe begin je aan die energiemonitoring?
“Door eerst even goed na te denken. Hoeveel energieverbruikers en -bronnen wil je vandaag en in de toekomst in en rond je woning opvolgen en sturen? Want sommige oplossingen bieden daar veel mogelijkheden toe, die je later nog kan uitbreiden. Met andere, goedkopere oplossingen is er soms veel minder mogelijk.”
Heb je al een digitale meter? Tom Nijsen: “Dan kan je daar een dongle op aansluiten. Via dat stukje hardware en een bijbehorende app weet je altijd exact hoeveel energie je van het net verbruikt en erop injecteert. Net als, sinds kort bij bepaalde modellen, hoeveel stroom je zonnepanelen opleveren, op voorwaarde dat de omvormer compatibel is met de dongle. Dat is vaak nog niet het geval, terwijl je echt wel moet weten hoeveel stroom je zonnepanelen produceren. Anders weet je niet hoeveel energie er precies beschikbaar is en kan je er de vraag nooit optimaal op afstemmen.”
Met andere woorden: zo’n dongle volstaat vaak niet. “Wil je zicht op al je energieverbruikers en -producenten? Dan kies je beter voor een energiemonitoringsysteem. Daarbij meet je via stroomklemmen hoeveel energie er door de draden loopt die in de zekeringkast toekomen en vertrekken. Dus: door de een of drie draden die van de meterkast komen, waarlangs je dus elektriciteit koopt van het net. Maar ook door de draden die van de zonnepanelen komen, of die naar de warmtepomp, de laadpaal, enzovoort vertrekken.”
Monitoren om te kunnen sturen
“Typisch biedt de leverancier van het energiemonitoringsysteem een platform aan, op een website of via een app, waarmee je op elk moment kan opvolgen hoeveel energie je verbruikt en hoeveel je er produceert: en dus hoeveel je er dan te veel of te weinig hebt en eventueel van het net moet afnemen. Zo kan je je energieverbruik sturen, door grootverbruikers in te schakelen wanneer je meer zonne-energie produceert. Of het verbruik van je zelfgemaakte energie opdrijven door die in een batterij op te slaan en later te verbruiken. Op beide manieren vlak je dan ook pieken in je netstroomverbruik af. Niet onbelangrijk, want die pieken bepalen mee de hoogte van je energiefactuur, sinds de invoering van het capaciteitstarief.”
“Water opwarmen voor een kopje koffie zal je factuur uiteraard niet de hoogte injagen. Maar zodra je een paar kW een uur of langer verbruikt, heeft dat wel een impact op je energiefactuur”, merkt Tom Nijsen op. “Dan stuur je beter wanneer dat energieverbruik plaatsvindt, zodat je er maximaal eigen energie voor verbruikt.”
Vraagt dit veel expertise?
“Bij de aanvang moet je je verdiepen in de oplossingen, zodat je het energiemonitoringsysteem aanschaft waarmee je kan bereiken wat je wil bereiken: monitoren en/of sturen, precies in de mate dat jij dat wenst. De juiste hardware vind je makkelijk via maakjemeterslim.be. De dongle kan je waarschijnlijk eigenhandig aanbrengen, maar het monitoringsysteem met stroomklemmen plaatsen laat je beter aan een expert over. Die helpt jou dan ook graag om de energiesturing juist in te stellen.”
