Centrale verwarmingsketel: werking, prijs, onderhoud en voordelen

Ondanks de populariteit van warmtepompen, blijven centrale verwarmingsketels de markt domineren. Zowel bij renovatie als nieuwbouw zijn ze dan ook een mogelijke verwarmingsoplossing. Wat zijn de voor- en de nadelen? Hoeveel bedraagt de prijs van een cv-ketel? En wat is de terugverdientijd? Alle feiten op een rijtje!

Hoe werkt een cv-ketel?

Je centrale verwarmingsketel zorgt voor de opwarming van sanitair water en/of verwarming van je woning.

Centrale verwarming

Nadat het water in de ketel verwarmd is door de brander, stuurt de circulatiepomp het naar de verwarmingselementen (radiatoren, convectoren …). Die geven warmte af in de kamers, waarna het afgekoelde water terug naar de ketel stroomt. Het expansievat vangt het extra volume op. De regelapparatuur stemt de warmteproductie zo goed mogelijk af op de vraag.

Ontdek hier meer over de onderdelen van een cv-installatie en het werkingsprincipe.

Sanitair warm water

Om sanitair warm water te bekomen moet er een warmwaterboiler aan je centrale verwarmingsketel worden gekoppeld. Dit opslagvat is uitgerust met een warmtewisselaar. Het water van de verwarming dat door de warmtewisselaar stroomt, warmt het water in de boiler op. Om sanitair warm water te verwarmen, moet je tot veel hogere temperaturen verwarmen. Daarom ligt het rendement van de ketel lager.

Welke soorten ketels zijn er?

Er zijn soloketels en combiketels. Een soloketel wekt alleen warmte op voor de verwarming. Welk type verwarmingsketel je ook kiest, een centrale verwarmingsketel bestaat als vloer- of als wandmodel.

1. Combiketel

Met een combimodel geniet je zowel van verwarming als van warm water. Of je kiest voor een ketel met ingebouwde boiler of eentje met een doorstromer hangt af van het gewenste comfort.

2. Condensatieketel

Een condensatieketel heeft een extreem lage uitstoot. Op ecologisch vlak is deze ketel dus echt een topper! Dankzij de terugwinning van de warmte in de waterdamp van de verbrandingsgassen, halen condensatieketels bovendien een extra hoog rendement. Bekijk deze tips voor een toprendement.

3. Cv-ketel op biomassa

Een centrale verwarmingsketel op biomassa wordt verwarmd op basis van pellets (houten korrels). Een biomassaketel kan perfect aangesloten worden op een bestaand centraal verwarmingsnet. Het is sterk aangeraden om je ketel te combineren met een buffervat. Zo bekom je een hoger rendement, een langere levensduur en minder CO2-uitstoot.

Wat zijn de voor- en nadelen van een centrale verwarmingsketel?

Een condensatieketel recupereert warmte-energie uit de rookgassen, wat interessant is op het vlak van rendement, uitstoot en verbruik.

Maar condens kan zich afzetten in het rookkanaal en zo vochtproblemen veroorzaken. Het water dat bij condensatie van de rookgassen wordt gevormd, moet afgevoerd worden, eventueel aan de hand van een kleine pomp. Lees meer over de voor- en nadelen van een ketel.

Welke temperatuur en welk vermogen is ideaal voor jouw ketel?

De architect en de installateur bepalen welk vermogen je nodig hebt voor een degelijk warmtecomfort. Dat gebeurt op basis van een berekening van de warmteverliezen. Vroeger werden centrale verwarmingsketels altijd overgedimensioneerd, wat leidde tot een hoger verbruik. Wanneer je bij een renovatie je oude ketel vervangt, kan je deze makkelijk met 30% verlagen, zonder in te boeten aan comfort.

Normaal gezien stelt de installateur ook een bepaalde temperatuur in bij de plaatsing van je toestel. Hoe lager de keteltemperatuur, hoe lager je energieverbruik en bijgevolg je rekening. Opgelet: de temperatuur van je centrale verwarmingsketel zélf verlagen om te besparen op je energieverbruik is niet geheel zonder gevaar. Een te lage temperatuur vergroot immers gezondheidsrisico’s als de legionellabacterie. Bij een temperatuur vanaf 55°C, sterft de bacterie af.

De temperatuur van je sanitair warm water mag ook niet te hoog staan. In geval van een doorstromer, is een temperatuur van 45°C al meer dan genoeg. Hoge temperaturen van zo’n 65°C zorgen er vaak voor dat je ketel op lange termijn minder goed zal presteren. Ontdek hier meer over de temperatuur en het vermogen van je cv-ketel.

Wat is de prijs van een centrale verwarmingsketel?

Naargelang de brandstof, het type (vloer- of wandmodel), het merk, het vermogen en de technische perfectie varieert de prijs van een cv-ketel van 2.000 tot 6.500 euro. Daarnaast heb je ook nog de installatiekost. Die schommelt tussen de 500 en 1.500 euro.

Vraag een offerte aan meerdere installateurs en staar je niet blind op de laagste prijs. De installatie en de kwaliteit van de materialen is ook erg belangrijk.

Hoe zuinig is een verwarmingsketel en wat is de terugverdientijd?

Recente verwarmingstoestellen presteren een pak beter dan oude ketels. Die investering verdien je dus tamelijk snel terug. De investeringskost vormt een reëel voordeel ten opzichte van pakweg een warmtepomp, waarbij het hoge rendement helaas grotendeels teniet wordt gedaan door de hoge kostprijs per kWh elektriciteit.

Vraag je je af of het vervangen van je oude verwarmingsketel door een condensatieketel financieel voordelig is? Gebruik dan deze eenvoudige formule: deel de investering door de jaarlijkse besparing op het verbruik. Zo bekom je de terugverdientijd van een cv-ketel. Hoe hoger je verbruik, des te sneller je je investering dus terugverdient. Praktijkvoorbeelden tonen aan dat je jaarlijks zo’n 15 à 20% zou kunnen besparen op je verbruik. In dat geval is de terugverdientijd de kostprijs van je nieuwe toestel gedeeld door 15 à 20% van het jaarverbruik, vermenigvuldigd met de prijs van je brandstof.

Hoe onderhoud je een cv-ketel?

Om je centrale verwarmingsketel in topvorm te houden, is een jaarlijks onderhoud aangeraden. Verwarm je je woning met stookolie, dan is een professioneel jaarlijks onderhoud zelfs verplicht. Verwarmen op gas vraagt maar een tweejaarlijks onderhoud. Ben je nogal vergeetachtig of heb je geen zin om zelf je installateur te contacteren voor een afspraak? Kies dan voor een onderhoudscontract.

Tijdens zo’n onderhoud van je ketel wordt er gekeken of je sanitair water snel genoeg opwarmt, of alle instellingen nog kloppen en of je je woning in de winter op de juiste temperatuur krijgt. Bovendien is zo’n onderhoud noodzakelijk voor je veiligheid én kan je zware herstellingskosten vermijden. Naast een periodiek onderhoud door een erkende technicus, kan jij ook zelf je steentje bijdragen aan een goede werking van je centrale verwarmingsketel. Ontlucht regelmatig je leidingen en maak geregeld je radiatoren en eventuele filters proper.

Wat zegt de regelgeving en hoe ziet de toekomst voor condensatieketels eruit?

Sinds 2015 is de Europese Ecodesign-verordening van kracht. Die richtlijn legt minimumvereisten op voor nieuwe verwarmingstoestellen en -installaties met het oog op het terugdringen van het energieverbruik en de CO2-uitstoot. Concreet betekent dit dat je quasi enkel nog een condensatieketel of een performant lagetemperatuurtoestel mag (laten) plaatsen. Stookolieketels zijn in vele gevallen verboden en hoogrendementsketels voldoen meestal niet meer aan de gestelde eisen. Zal de gasketel op termijn ook verboden worden?

De beperkingen die de overheid stelstelmatig oplegt, nopen ons tot het zoeken naar andere oplossingen. Wat zijn je alternatieven wanneer je wil overschakelen naar duurzame energie of wanneer je ketel aan vervanging toe is? Het verduurzamen van je bestaande verwarmingssysteem is quasi altijd een meervoudig verhaal. In eerste instantie moet je de warmtevraag beperken door je woning goed te isoleren. Ten tweede zal je een lagetemperatuurverwarming (convectoren of vloerverwarming) moeten plaatsen. Nadien kan je pas overstappen naar een alternatieve warmtebron.

Wanneer moet je je oude ketel vervangen?

Na 15 à 20 jaar kan het zijn dat je ketel niet meer voldoende rendeert. Een nieuwe verwarmingsketel is dan aangeraden. Weliswaar is het niet altijd noodzakelijk om je volledige ketel te vervangen. Vaak volstaat het om enkel de brander te vernieuwen. Controleer zeker of de nieuwe brander compatibel is met je oude toestel. Indien je over een oudere ketel beschikt, is enkel de brander vervangen geen goed idee. Tegenover de investering die een nieuwe verwarmingsketel vergt, staat wel een energiewinst van 30 à 40%. Het plaatsen van een nieuwe centrale verwarmingsketel geeft ook recht op een premie.

Beslis je je oude ketel in te ruilen, dan kan je kiezen uit tal van (groene) alternatieven, zoals een warmtepomp, een ketel op pellets of een aansluiting op het warmtenet. Benieuwd welke valkuilen je moet vermijden bij het vervangen van je ketel? Wij hebben ze voor je opgelijst!