De werfkast: veilige elektriciteit op je bouwplaats

Of je nu bouwt, renoveert of een tijdelijke stroomvoorziening nodig hebt, een werfkast is onmisbaar op elke bouwplaats. Maar wat is een werfkast precies? Welke types bestaan er en hoe kies je de juiste voor jouw project? In dit artikel ontdek je alles wat je moet weten over werfkasten, van installatie tot plaatsing, zodat het op jouw werf veilig en efficiënt verloopt.

Wat is een werfkast?

Een werfkast is een tijdelijke elektriciteitskast die op een bouwwerf wordt geplaatst om je tijdens het werken van elektriciteit te voorzien. Ze wordt aangesloten op het elektriciteitsnet en biedt veilige aansluitingen voor gereedschap, machines en verlichting.

Verschillende types

Er bestaan verschillende soorten werfkasten:

• Een standaard werfkast voor kleine tot middelgrote werven, die basisstroomvoorziening (230 V) voorziet.
• Een werfkast met driefasige aansluiting voor zware machines of grote bouwprojecten. Werkt op 400 V.
• Een werfkast met ingebouwde zekeringen en differentieel om extra beveiliging te bieden en stroomuitval te voorkomen.
• Een mobiele werfkast die je makkelijk kan verplaatsen. Vooral handig bij kleinere klus- of bouwwerken.

Hoe een werfkast kiezen?

Hoe weet je nu welke werfkast het meest aangewezen is voor jouw werf? Zo maak je de keuze:

1. Beoordeel het benodigde vermogen: kies een standaard werfkast voor lichte klussen, of een krachtigere versie voor machines met hoog vermogen.
2. Controleer de aansluitmogelijkheden: heb je enkel 230 V nodig of ook een 400 V-aansluiting?
3. Veiligheid: kies een werfkast met voldoende zekeringen en een verliesstroomschakelaar.
4. Weersbestendigheid: zorg dat de kast geschikt is voor buitengebruik (IP-waarde minimaal IP44).

Waar plaatsen?

Hou bij de plaatsing van je werfkast rekening met deze factoren:

• Zet de werfkast dicht bij de straatkant zodat je die makkelijk kan aansluiten op het net.
• Zorg voor een stabiele ondergrond zodat de werfkast niet kan omkantelen.
• Kies bij voorkeur een plek die beschut is tegen regen en wind.
• Zorg dat de werfkast vlot bereikbaar is voor de werkmannen die op je werf aanwezig zijn. 

Werfkast installeren en aansluiten op het distributienet

Je werfkast correct installeren en aansluiten is essentieel voor een veilige stroomvoorziening op je werf. Zet de werfkast op een stabiele ondergrond, dicht bij de straatkant voor een vlotte aansluiting. Zorg dat de kast ook beschermd is tegen regen en wind. Sluit vervolgens de werfkast aan op de meter en voorzie een correcte aarding en zekeringbeveiliging. Voor je de werfkast mag gebruiken, moet je die eerst verplicht laten keuren door een erkend organisme (zoals Vinçotte, OCA of BTV). Na goedkeuring kan je netbeheerder de werfkast aansluiten op het distributienet.

Werfaansluiting met een definitieve kabel

Bij deze methode wordt de werfkast rechtstreeks aangesloten op de definitieve stroomkabel die later je woning van elektriciteit voorziet. Zo heb je na de werken geen extra aansluitkosten. Wel moet je al in een vroege fase weten waar de definitieve elektriciteitsmeter zal komen. Deze optie is dus interessant als je aansluitpunt al definitief bepaald is.

Werfaansluiting met een tijdelijke kabel

Een tijdelijke werfaansluiting maakt gebruik van een afzonderlijke, tijdelijke kabel voor de stroomtoevoer. Deze optie is snel te plaatsen en perfect voor werven waar de definitieve aansluitpunten nog niet vastliggen. Het nadeel is wel dat de tijdelijke kabel na de werken verwijderd moet worden, wat extra kosten met zich mee kan brengen. Dit type aansluiting is vooral handig voor kortere projecten of wanneer je later nog keuzes wilt maken over de definitieve installatie.

Hoe verloopt de aanvraag voor een tijdelijke installatie?

Wil je een tijdelijke werfaansluiting aanvragen? Volg dan deze stappen:

1. Dien een aanvraag in voor een tijdelijke aansluiting bij je netbeheerder. Je zal daarvoor het adres van de bouwwerf, de gewenste aansluitdatum en het benodigd vermogen moeten doorgeven. 
2. Zorg ervoor dat je werfkast correct geïnstalleerd is en dat de nodige documenten (zoals het eendraadschema en situatieschema) klaar zijn.
3. Voor de netbeheerder je werfkast aansluit, moet je een positief keuringsverslag kunnen voorleggen. Plan de keuring op tijd in bij een erkend controleorganisme.
4. Na de goedkeuring komt de netbeheerder langs om de tijdelijke aansluiting te plaatsen en te activeren.

Keuring werfkast

Een werfkast moet verplicht gekeurd worden voordat je die in gebruik mag nemen. Zorg dat je werfkast goed bereikbaar is en alle aansluitingen netjes zijn afgewerkt om de keuring vlot te laten verlopen. De keurder controleert volgende punten: 

• Correcte aarding: de werfkast moet goed geaard zijn om risico’s te vermijden.
• Verliesstroomschakelaar (differentieel): controle op correcte werking en juiste afstelling.
• Beveiliging: zekeringen en bedrading worden gecontroleerd.
• Documentatie: het eendraadschema en situatieschema moeten correct en volledig zijn.

Na een geslaagde keuring krijg je een keuringsattest, dat je aan je netbeheerder moet bezorgen om de aansluiting te laten activeren. 

Welke andere wetgeving of regels gelden voor een werfkast?

Naast de verplichte keuring zijn er nog enkele regels waaraan een werfkast moet voldoen:

1. Technische vereisten

• De werfkast moet voldoen aan de normen van het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI).
• Ze moet uitgerust zijn met:
  • Een verliesstroomschakelaar (differentieel) van max. 300 mA.
  • Correcte zekeringen afgestemd op het gevraagde vermogen.
  • Een goed zichtbare hoofdschakelaar om de stroomtoevoer snel uit te schakelen.

2. Veiligheidsvoorschriften

• De werfkast moet stevig geplaatst zijn op een stabiele ondergrond.
• Alle contactdozen moeten voorzien zijn van deksels en geschikt zijn voor gebruik op werven (minimaal IP44-bescherming tegen stof en vocht).
• Kabels en aansluitingen moeten goed beschermd zijn om beschadiging of kortsluiting te voorkomen.

3. Plaatsingsregels

• De werfkast moet goed bereikbaar zijn voor de netbeheerder.
• Bij plaatsing dicht bij de openbare weg moet de kast voldoende beveiligd zijn tegen vandalisme of schade.

4. Tijdelijke aansluitingsaanvraag

• Een tijdelijke werfaansluiting moet tijdig aangevraagd worden bij de netbeheerder.

Werfkast huren versus kopen

Of je beter een werfkast huurt of koopt, hangt af van je situatie. 

Huren

• Ideaal voor korte projecten of kleine renovaties
• Geen kosten voor herstellingen of onderhoud, daar zorgt het verhuurbedrijf voor
• Gehuurde werfkasten voldoen meestal aan de nieuwste AREI-normen
• Gemiddeld betaal je 20 tot 50 euro per week, afhankelijk van het type werfkast en het vermogen.
• Check goed wat er al dan niet in de huurprijs is inbegrepen (onderhoud, ophaling, levering, keuring, …)

Kopen

• Interessant bij een langlopende werf
• Je kiest zelf de specificaties en indeling van de werfkast
• Je hoeft niet te wachten tot er een huurwerfkast beschikbaar is
• Prijzen van werfkasten starten vanaf 300 euro voor een basismodel, en gaan boven de 1.000 euro voor een uitgebreid model.

Prijs werfkast

De prijs van een werfkast varieert afhankelijk van het type, de uitrusting en het vermogen. Hier zijn enkele richtprijzen:

Onderhoud

Een werfkast staat vaak maandenlang in weer en wind. Een goed onderhoud is belangrijk om de werking en veiligheid te garanderen. Hier zijn enkele onderhoudstips:

1. Regelmatige visuele controle

Controleer wekelijks op:

• Schade aan de behuizing (barsten, deuken of losse onderdelen)
• Kabels en aansluitingen op slijtage, knikken of blootliggende draden
• Contactdozen op vuil of vocht

2. Schoonmaken

Houd de kast schoon en vrij van stof, modder en bladeren:

• Gebruik een droge doek om vuil en stof te verwijderen
• Reinig ventilatieroosters om oververhitting te voorkomen

3. Controle van zekeringen en schakelaars

Controleer regelmatig of:

• De zekeringen nog intact zijn en niet doorgebrand
• De hoofd- en differentieelschakelaar vlot werken

4. Bescherming tegen weersinvloeden

Zorg dat de werfkast goed afgesloten is om vocht en vuil buiten te houden.

• Plaats indien mogelijk een afdekzeil of beschermkap voor extra bescherming.

5. Aarding controleren

• Controleer of de aarding stevig vastzit en intact is. Cruciaal voor veiligheid op de werf!

6. Periodieke keuring

• Bij langere projecten is het verstandig om tussentijds een professional de werfkast te laten nakijken.

FAQ werfkast elektriciteit