Onkruid verwijderen én voorkomen? Dat doe je met deze tips van een tuinexpert

Aan het onkruid in je tuin heb je altijd een lastige klant. Gelukkig bestaan er een aantal efficiënte manieren om onkruid te verwijderen én te vermijden. De goede raad van tuinexpert en groenjournalist Marc Verachtert helpt je de klus te klaren.

Methode 1: onkruid verwijderen met ecologische producten

Onkruid verwijderen met chemische producten, zoals glyfosaat, is tegenwoordig verboden. “Maar ecologische herbiciden op basis van planten mag je wel nog gebruiken”, zegt Marc. “Die verbranden en scheuren de celwanden van het onkruid, waardoor het vocht erin verdampt en de plant niet overleeft. Het nadeel is dat alleen het bovengrondse gedeelte zo afsterft. Omdat de wortels overleven, komt het onkruid na een paar weken terug en moet je opnieuw aan de slag. Dat is meteen het grote verschil met synthetische producten.”

Ecologische herbiciden werken wel anders dan traditionele middelen. “In plaats van hele oppervlakten te besproeien, benevel je het onkruid veel gerichter”, zegt Marc. “Dat doe je best als het nog jong is en kleine wortels en tere blaadjes heeft. Probeer ook aan de slag te gaan als de zon schijnt. Hoe warmer het is, hoe beter het vocht in de cellen verdampt. Groeien de ongewenste gasten tussen je planten? Pas dan op: het verdampte zeepsop kan ook omliggend groen treffen en er brandplekken op veroorzaken. Herbiciden zijn dus vooral ideaal om het onkruid tussen de voegen van je tuinpaden, oprit en terras te bestrijden.”

Methode 2: onkruid verbranden

Ook met een verbrandertje verwijder je onkruid efficiënt. “Daar is geen groen tegen opgewassen”, zegt Marc. “Het enige wat je moet doen, is het brandertje vier à vijf seconden tegen het onkruid houden. Het plantje hoeft zeker niet helemaal zwart te zijn: even aanraken is genoeg om het vocht te verbranden en de plant te laten afsterven. Een gasverbrander werkt met een vlam, een elektrische eerder als een haardroger. Die laatste is dus veiliger, omdat je minder risico loopt om andere planten te verbranden. Je kan beide soorten kopen in een doe-het-zelfzaak.”

Hoe onkruid voorkomen in je voegen? 

Wil je onkruidvrije voegen? Dan is voorkomen nog beter dan genezen. “Als je een oud terras hebt met stof en vuil tussen de voegen, kan je de onkruidzaadjes net zo goed een uitnodiging sturen”, zegt Marc. “Het helpt om elke dag je terras te borstelen, maar dat kost natuurlijk heel wat tijd en moeite. Het is veel makkelijker om voor gesloten voegen te kiezen: daar kan het onkruid niet door. De soepele of elastische voegen van tegenwoordig barsten bovendien niet als het vriest en besparen je heel wat werk.”

Maar ook waterdoorlatende voegen hebben zo hun voordelen. “Die beperken namelijk de kans op wateroverlast en zorgen dat je tuin in de zomer koeler blijft”, zegt Marc. “Doe daarom bijvoorbeeld grof zand tussen je voegen. Bij zomerweer droogt dat zo fel uit dat er bij wijze van spreken alleen cactussen kunnen groeien. Zo geef je onkruid geen kans. Als je voor keitjes kiest, kan je het onkruid met een anti-onkruidfolie een paar jaar weg houden. Dat geldt trouwens ook voor je moestuin, en zeker als je aardbeien plant.”

Hoe onkruid vermijden in je borders?

“Om onkruid in je borders te vermijden, zet je de planten en bloemen best zo dicht mogelijk bij elkaar”, zegt Marc. “Zo heeft onkruid simpelweg geen plaats om ertussen te groeien. Als je het liever wat soberder houdt, kan je de lege plekken ook opvullen met bodembedekkers, zoals mulch, houtsnippers of schors. Bovendien voelen slakken zich in mulch minder thuis. Ook stropellets zijn handig: die nemen eerst vocht op en vallen daarna weer uit elkaar, waardoor ze een erg dichte bodembedekking vormen.”

Hoe onkruid vermijden in je gazon?

Omdat chemische producten verboden zijn, is het lastig om onkruid op je gazon te bestrijden. Toch bestaat er een remedie. “Maai het gras zeker nooit korter dan 4 cm”, zegt Marc. “Anders verzwak je het en krijgen klaver, paardenbloemen en boterbloemen vrij spel om te groeien. Ook door je gras te bemesten, vermijd je heel wat onkruid. Gebruik daarvoor wel speciale gazonmeststof: met die voor je moestuin gaat je gras veel sneller groeien.”

Is onkruid ook nuttig?

Onkruid zorgt niet alleen voor kommer en kwel in je tuin: er bestaan ook nuttige soorten. “Brandnetels halen bijvoorbeeld veel stikstof uit de grond”, zegt Marc. “Als je die in een emmer water doet en daar dagelijks even in roert, kan je er een vloeibare meststof voor andere planten mee maken. De jonge blaadjes zijn dan weer lekker in slaatjes, thee of soep. Bovendien leggen vlinders graag hun eitjes op brandnetels. Laat er achter het tuinhuis of naast de mesthoop dus gerust een paar staan om de fauna in je tuin te bevorderen. Knip wel de bloemetjes en zaadjes af: anders verspreiden ze zich terug.”

Groeit er zevenblad in je border? Ook die plant kan je nog wat opleveren. “Zevenblad heeft namelijk mooie bloemen die je kan afsnijden en als sierbloem gebruiken”, weet Marc. “Maar je kan het ook zoals spinazie klaarmaken en opeten. Snij de bloemen wel af voor de zaadjes zich verspreiden: zevenblad wegkrijgen, is bijna onbegonnen werk. Net als bij Japanse duizendknoop moet je zoveel mogelijk de wortels weghalen en blijven volhouden, maar zelfs dan kan het jaren duren voor je wint. Al helpt het om tuingeraniums naast het zevenblad te planten. Die zijn sterker, waardoor het onkruid de strijd na verloop van tijd opgeeft.”