Opbouw van een plat dak: warm of omgekeerd dak?

Opbouw van een plat dak: warm of omgekeerd?

Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) raadt twee systemen voor een plat dak aan: het ‘warme dak’ en het ‘omgekeerd dak’. In ons land is het warme dak het populairste daksysteem. Voor platte daken met houten dakvloeren bestaat ook het compactdak.

Verschil in opbouw

Het grote verschil tussen het warme en omgekeerd dak is de plaats van de isolatie ten opzichte van de afdichting.

1. Warm dak

Bij het warme dak zit de isolatie aan de buitenkant van de dakvloer, onder de dakafdichting. De opbouw ziet er als volgt uit:

Dakvloer (betonnen welfsels, breedplaatvloeren, houten planken of platen …) onder een hellingshoek van minstens twee procent of met een afschotlaag. Dit garandeert een goede afwatering en vermijdt plasvorming;
Op de dakvloer met eventuele afschotlaag komt een dampremmend membraan of een dampremmende folie met een zeer hoge weerstand tegen waterdamp. Zo vermijd je binnendringend vocht van binnenuit in de isolatie;
Bovenop het dampscherm rust een vormvaste isolatielaag met een hoge densiteit;
Rechtstreeks op de isolatie komt de dakafdichting.

2. Omgekeerd dak

Een omgekeerd dak is wat eenvoudiger. Hierbij komt de isolatie boven de dakafdichting. Dat geeft het volgende beeld, van binnen naar buiten:

Bovenop de dakvloer met eventuele afschotlaag komt het dakafdichtingsmateriaal;
Vervolgens komen er (aangepaste) isolatieplaten bovenop de dakafdichting;
De isolatie blijft op haar plaats dankzij een zware ballastlaag van grind of tegels.

Bij het omgekeerd dak neemt de dakafdichting de taak van een dampscherm over. Het risico op condensatie is hier dan ook een pak kleiner.

Warm versus omgekeerd dak

Zowel bij het warm als bij het omgekeerd dak heb je jarenlange zekerheid, mits een correcte plaatsing. Beide daktypes hebben uiteraard voor- en nadelen:

Warm dak	Omgekeerd dak
VOORDELEN	VOORDELEN
Dakvloer is door isolatielaag beschermd tegen temperatuurschommelingen: verkleint risico op scheuren.	Telt minder lagen en is dus eenvoudiger dan een warm dak.
Meestal goedkoper dan een omgekeerd dak door de lichtere onderstructuur en eenvoudigere plaatsing, zonder ballast.	Is ideaal voor daken die dikwijls belopen worden, zoals dakterrassen, balkons en intensieve groendaken.
Biedt de beste energetische prestaties en sluit makkelijk koudebruggen uit als de isolatielaag optimaal aansluit op de rest van de bouwschil.	Bijkomend dampscherm is overbodig omwille van waterdichte dakafdichting onder isolatielaag.
Makkelijkere plaatsing van isolatiemateriaal in hoeken.	Kans op condensatie is aanzienlijk kleiner (door plaatsing van isolatie boven dakafdichting).
Kans op plasvorming en algengroei is kleiner, mits een correcte plaatsing.	Isolatieplaten kunnen ook bij slechte weersomstandigheden gelegd worden.
	Interessant alternatief bij (thermische) renovatie: als de dakafdichting nog in goede staat is, moet je deze niet verwijderen en kan je het plat dak langs buiten isoleren als de dakstructuur dit toelaat.
NADELEN	NADELEN
Afdichtingslaag is meer blootgesteld aan weersinvloeden en moet dus kwalitatief beter zijn en beter beschermd worden dan bij omkeerdak.	Zwaardere onderstructuur nodig.
Hoger risico op mechanische beschadigingen (vb. door over dak te lopen) omdat er geen beschermde ballastlaag is.	Doorgaans duurder dan een warm dak.
Belangrijk aspect: het dampscherm! Dat voorkomt dat waterdamp van onderliggende ruimte tot aan afdichting komt. Anders risico op condensatie. Plaats dit aan de warme zijde.	Iets grotere dakhelling nodig om de afwatering te garanderen.
Isolatiemateriaal moet hoge densiteit hebben en ongevoelig zijn voor krimp en uitzetting: polyurethaan, stijve wolplaten, geëxpandeerd polystyreen, perliet, kurk, cellenglas.	Meer warmteverliezen door minder goede aansluiting van de isolatielaag, zeker in de hoeken.
	Dikker isoleren voor zelfde isolatiewaarde (verschil tot 20 %).
	Ter plaatse houden van isolatieplaten vergt extra aandacht.
	Eventuele lekken in de dakbedekking zijn moeilijker op te sporen.
	Type isolatie: enkel geëxtrudeerd polystyreen komt hiervoor in aanmerking.

Foto Build Your Home
Foto Aquaplan

Compactdak

Voor platte daken met houten dakvloeren is het zogenaamde ‘compactdak’ een oplossing. Je vult de ruimte tussen de draagbalken met thermische isolatie en plaatst het dampscherm aan de onderzijde.

Bij een compactdak win je ruimte, wat zeker interessant is bij renovaties en een beperkte hoogte van de dakopstand. Het WTCB benadrukt wel dat de prestaties volledig afhangen van de goede werking van de dampremmers.

VOORDELEN	NADELEN
Plaatsbesparend	Risico op verhoogde inwendige condensatie
Betere luchtdichtheid	Intelligente, vochtgestuurde dampremmen als dampscherm nodig om ingesloten vocht te sturen.
Dampscherm vlot bereikbaar