Ventilatiesysteem C: een slimme keuze voor gezonde lucht in bestaande woningen

Een ventilatiesysteem C combineert natuurlijke luchttoevoer via roosters met mechanische afvoer van vervuilde lucht. Met dit type van ventilatie blijft je woning fris, zonder dat je ramen constant open moeten staan. In dit artikel ontdek je hoe ventilatiesysteem C werkt, wat de voor- en nadelen zijn, hoeveel het kost en of het geschikt is voor jouw woning. 

Hoe werkt een ventilatiesysteem C?

Bij een ventilatiesysteem C vindt de toevoer van verse lucht natuurlijk plaats via regelbare toevoeropeningen (RTO’s). De afvoer gebeurt echter mechanisch via afvoeropeningen (AO) met extractieventielen in de natte ruimtes. Zo’n ventiel bestaat uit een filter die de lucht zuivert en een geluidsdemper die het lawaai van de installatie tot een minimum beperkt.

Binnen de systemen C is er ook een categorie vraaggestuurde ventilatie. Bij die systemen gebeurt de afvoer op een gecontroleerde manier en enkel als het nodig is. Via ingebouwde sensoren (vocht, temperatuur, beweging en CO₂) wordt het extractiedebiet aangepast aan de werkelijke woonsituatie. Zo blijven het elektriciteitsverbruik en verlies van warmte minimaal en bespaar je dus ook op je energiefactuur.

Natuurlijke toevoer, mechanische afvoer

Bij een ventilatiesysteem C komt er verse lucht natuurlijk binnen, terwijl vervuilde lucht mechanisch wordt afgevoerd. De toevoer van frisse lucht gebeurt via roosters in ramen of muren, meestal in droge ruimtes zoals de woonkamer, slaapkamer en bureau. De luchtstroom volgt zijn natuurlijke weg door het huis en verplaatst zich naar vochtige ruimtes zoals de keuken, badkamer en het toilet. Daar zorgt de mechanische afvoer voor het afvoeren van vervuilde lucht. Zo krijg je een continue luchtcirculatie die vocht, geurtjes en CO₂ afvoert, terwijl er tegelijk verse buitenlucht binnenkomt.

Voor- en nadelen

Ventilatiesysteem C is populair bij renovaties en bestaande woningen dankzij zijn eenvoudige werking. Het systeem zorgt voor een gezond binnenklimaat zonder complexe installatie. Toch heeft het, net als elk ander ventilatiesysteem, zijn aandachtspunten.

Wanneer kiezen voor een ventilatiesysteem C?

Ventilatiesysteem C is vooral interessant voor renovaties en in bestaande woningen waar systeem D technisch of budgettair minder haalbaar is. Omdat systeem C werkt met natuurlijke luchttoevoer via raamroosters en enkel mechanische afvoer, is het makkelijker te integreren in een bestaande woning. Kies dus voor ventilatiesysteem C als:

• je een bestaande woning hebt met onvoldoende ruimte voor het kanalennetwerk van systeem D;
• je in fases renoveert in fases en een eenvoudige, betrouwbare ventilatie-oplossing zoekt;
• je woning goed geïsoleerd maar niet luchtdicht is;
• je een beperkt budget hebt;
• je graag zelf controle houdt via regelbare roosters of een C+ systeem met sensoren.

Kan een ventilatiesysteem C in een bestaande woning?

Ventilatiesysteem C is uitermate geschikt voor bestaande woningen en renovatieprojecten. Omdat de luchttoevoer op een natuurlijke manier gebeurt via raam- of muurroosters, heb je geen toevoerkanalen nodig. Voor de mechanische afvoer moet je enkel kanalen voorzien in de vochtige ruimtes, zoals de keuken, badkamer en het toilet. Deze installatie is dus minder ingrijpend dan bij systeem D.

Bij renovaties komt het ventilatiesysteem vaak op zolder of in een technische ruimte, vanwaar de afvoerkanalen naar beneden lopen. Roosters kan je eenvoudig integreren in nieuw buitenschrijnwerk.

Aandachtspunten:

• Zorg dat de luchtstroom logisch door de woning kan bewegen: van droge naar vochtige ruimtes.
• Controleer of je ramen geschikt zijn voor de inbouw van ventilatieroosters of kies voor muurroosters.
• Plaats de afvoerventilator op een trillingsvrije plek om geluid te beperken.
• Denk aan onderhoudsgemak: filters en roosters moeten vlot bereikbaar zijn.

Prijs

De prijs van je ventilatiesysteem wordt bepaald door drie factoren: de oppervlakte van je woning, het gewenste debiet (= de noodzakelijke hoeveelheid te verversen lucht) en de complexiteit van de plaatsing van je ventilatiesysteem. Voor systeem C betaal je rond de 3.250 euro.

Premies

Wie zijn woning renoveert of energiezuiniger maakt, kan een renovatiepremie aanvragen, afhankelijk van de regio waar je woont. Het bedrag van de premie hangt af van je gezinsinkomen en -samenstelling.

• Mijn VerbouwPremie in Vlaanderen: je kan geen premie krijgen voor het plaatsen van ventilatie. Vervang je jouw buitenschrijnwerk, dan moet je wel aan de ventilatievoorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor de premie voor ramen en deuren.
• RENOLUTION-premie in Brussel: je kan een premie aanvragen voor een ventilatiesysteem C of D.
• Prime Habitation in Wallonië: je kan een premie krijgen voor een centraal mechanisch ventilatiesysteem met enkelvoudige luchtstroom of dubbelvoudige luchtstroom en voor een mechanisch ventilatiesysteem met enkelvoudige luchtstroom of dubbelvoudige luchtstroom dat ventilatie voorziet in een deel van de ruimtes. 

Tip: raadpleeg hier de bedragen van de premies.

Zelf plaatsen of laten doen?

Een ventilatiesysteem C zelf plaatsen is haalbaar als je handig bent, over basiskennis beschikt en de juiste materialen gebruikt. Je kan bijvoorbeeld zelf de toevoerroosters en afvoerkanalen installeren. De inregeling en opstart laat je over aan een professional. Dat is verplicht bij grondige renovaties. Je kan natuurlijk ook een professional inschakelen voor de hele installatie. Zo ben je zeker van een correcte plaatsing en garantie. Ben je nog op zoek naar een ventilatie-installateur voor je ventilatiesysteem C? Vraag dan hier vrijblijvend offertes aan bij vakmannen in je buurt. 

Installatietijd en benodigde ruimte

Een ventilatiesysteem C is snel geplaatst, meestal in 1 tot 3 dagen. Omdat de toevoer natuurlijk verloopt via raam- of muurroosters, heb je niet veel kanalen nodig. Enkel de mechanische afvoer in keuken, badkamer en toilet vraagt wat leidingwerk. De ventilatie-unit past in een kleine berging of op zolder, en de buizen kunnen vaak in een vals plafond of kast worden weggewerkt.

Welke technische aspecten zijn nodig voor de installatie?

Een ventilatiesysteem C vraagt relatief weinig technische aanpassingen, maar er zijn wel enkele aandachtspunten voor een goede werking. De natuurlijke toevoer gebeurt via ventilatieroosters in ramen of muren. Idealiter zijn je ramen uitgerust met inbouw- of opbouwroosters die luchtdicht sluiten wanneer ze niet nodig zijn. Bij renovaties kunnen ook muurroosters een alternatief zijn als het schrijnwerk niet vervangen wordt.

Voor de mechanische afvoer is er ruimte nodig voor luchtafvoerkanalen in vochtige ruimtes zoals de keuken, badkamer en het toilet. Die buizen lopen meestal via de zolder of een technische schacht naar de ventilatie-unit en vervolgens naar buiten. Plan voldoende plaats voor de afvoerleidingen (diameter ±125 mm).

Impact op energiezuinigheid en EPC-score 

Een ventilatiesysteem C helpt niet alleen om een gezond binnenklimaat te behouden, maar draagt ook bij aan een betere energie-efficiëntie en EPC-score, zeker in goed geïsoleerde woningen. Door de afvoer van vochtige lucht blijft de woning droger en vermindert het warmteverlies door ongecontroleerde luchtstromen. Hoewel ventilatiesysteem C geen warmterecuperatie heeft zoals systeem D, verbruikt het relatief weinig stroom, omdat er maar één ventilator draait voor de afvoer.

Onderhoud

Je ventilatiesysteem C regelmatig onderhouden is belangrijk om de luchtkwaliteit, efficiëntie en een stille werking te garanderen. Dit zijn de belangrijkste onderhoudstaken:

• Filters reinigen of vervangen: doe dit om de 3 tot 6 maanden, afhankelijk van stofbelasting en gebruik.
• Roosters en ventielen schoonmaken: stof en vuil verwijderen zodat lucht vrij kan circuleren.
• Mechanische afzuigventilator controleren: minimaal één keer per jaar, vooral op trillingen of slijtage.
• Luchtkanalen inspecteren: bij oudere installaties of na enkele jaren is een controle aan te raden om verstoppingen of vuilophoping te voorkomen.

FAQ: Ventilatiesysteem C