Belgische steden proberen een antwoord te vinden op de hoge woningprijzen. Veel aandacht gaat naar de woonvorm CLT (Community Land Trust), waarbij je enkel de woning koopt en de grond eigendom blijft van de gemeenschap. Is dit het woonmodel van de toekomst?
Community Land Trust of CLT is een nieuw woonmodel waarbij je enkel de woning koopt en niet de grond waarop ze staat. Deze is en blijft in eigendom van de gemeenschap, waar de stad of gemeente, het middenveld en de bewoners samen deel van uitmaken. Als bewoner ben je dus geen eigenaar van de grond, maar je mag deze wel gebruiken in ruil voor een soort huurbedrag, vergelijkbaar met erfpacht. Doordat je enkel de woning moet kopen en niet de grond, zijn CLT-woningen betaalbaarder.
© Getty Images
Voor lagere inkomens…
CLT komt overwaaien uit de VS, waar het een woonoplossing is voor stadsbewoners met lagere inkomens. Zo kunnen zij een betaalbare woning kopen, genieten ze van meer comfort en woonzekerheid en kunnen ze een bescheiden gezinsvermogen opbouwen.
In Brussel zijn er sinds 2012 al CLT-projecten die zich richten op mensen met minder middelen. Ook in Gent staat de eerste CLT op poten, kondigde de Gentse schepen van Wonen Sven Taeldeman (SP.A) onlangs aan. Tegen 2020 komen er 34 sociale koopwoningen op gemeenschapsgrond in de wijk Meulestede. De eerste kandidaat-kopers schreven zich al in.
… of jonge gezinnen
In Antwerpen wil burgemeester Bart De Wever (N-VA) wonen in de stad betaalbaarder maken. “Door op gronden van de stad alleen nog de woning zelf te verkopen, zou die gemiddeld een derde goedkoper worden”, meent De Wever. Zodra de stedelijke diensten het erfpachtsysteem juridisch hebben uitgewerkt, kan er een eerste pilootproject van start gaan op het Eilandje in de Cadixwijk.
Het Antwerpse woonmodel zet vooral in op jonge gezinnen. Volgens De Wever kampt Antwerpen met een ‘welvaartsvlucht’. Mensen die opklimmen op de sociale ladder trekken weg naar de randgemeenten. Ruim 22% van alle jonge gezinnen trekt binnen de vijf jaar weg uit de stad. Wie overblijft heeft minder kapitaal. Antwerpen wil daarom betaalbare woningen voorzien op een mooie locatie in de stad, zodat jonge gezinnen in het centrum blijven.
© CLT Gent
Betaalbaar wonen
Ook in Leuven onderzoekt het stadsbestuur deze nieuwe woonvorm. “Het is een interessante piste om wonen betaalbaar te houden. Zo kan de kostprijs laag gehouden worden”, vertelt schepen van Vastgoed Mohamed Ridouani. Er zijn mogelijkheden aan de Spaarstraat, de Centrale Werkplaatsen de Sint-Janbergsesteenweg en de Vaartkom.
Ridouani wil daarnaast intensiever met andere spelers en buurtgemeenten samenwerken. “Het OCMW, Vlaanderen, de onderwijsinstellingen, bedrijven, kerkfabrieken, … hebben nog veel gronden in eigendom. Die kunnen we samen benutten om betaalbare woonprojecten op te zetten.”
Beter samenleven
Betaalbaar wonen is een probleem, stelt Marieke Poissonnier, woordvoerster van Samenlevingsopbouw. “In 2016 stonden 125.000 Belgen op de wachtlijst voor een sociale woning. CLT kan een oplossing zijn voor de meest kwetsbare groepen uit de maatschappij, die een koopwens hebben”, zegt Poissonnier. “Over de partijgrenzen heen merken we nu dat er enthousiasme is om het model breed in te voeren. De aankondigingen van deze steden is bemoedigend, maar biedt stof tot doordenken.”
“Belangrijk is de ‘C’ in CLT, die staat voor community. CLT is namelijk meer dan een grondenbank. De gemeenschap, dat is de overheid, het middenveld, de eigenaars en de buurt, zijn samen verantwoordelijk voor de gronden en kunnen vanuit de noden in de buurt initiatieven opzetten, zoals gemeenschappelijke moestuinen, of het delen van materiaal. Dat leidt tot meer frisse ideeën, meer verantwoordelijkheid, meer dynamiek en meer gemeenschap”, vindt Poissonnier.
CLT’s bieden volgens Poissonnier zoveel meer dan alleen goedkopere woningen. “Eigenaars van de woningen worden ook begeleid bij renovaties of in het onderhoud van hun woning. Bij verkoop van de woning blijft bovendien de grootste meerwaarde binnen de CLT, zodat er opnieuw een betaalbare woning beschikbaar is. Op die manier investeert de overheid één keer met renovatiesubsidies, maar komt het mogelijk verschillende kwetsbare gezinnen ten goede.”
Nooit meer kou in huis: ontdek het comfort van een Daikin warmtepomp
Kies je voor een warmtepomp? Dan kies je voor comfort en gemoedsrust.
