Gereedschap delen: goed voor het milieu én je portemonnee

Wat hebben Uber, Deliveroo en Airbnb met elkaar gemeen? Het zijn allemaal initiatieven die diensten delen. De deeleconomie is dan ook hot. Via talloze websites en sociale mediakanalen krijgen kledingstukken een tweede of zelfs derde leven. In de gemeenschapstuin teelt wie het wil zijn eigen groenten en fruit. Intussen zijn veel van deze initiatieven ook doorgebroken en gecommercialiseerd. Maar wist je dat je ook gereedschap kan delen? Maak kennis met de gereedschapsbibliotheek.

De naam zegt het zelf: in een gereedschapsbibliotheek kan je voor een kleine jaarlijkse bijdrage gereedschap ontlenen wanneer jij het nodig hebt. Zo hoef je geen duur materiaal aan te schaffen om die ene klus tot een goed einde te brengen. Waarom zou je een  boormachine kopen als die 364 dagen per jaar in de kast ligt? Gereedschap delen is goedkoop, handig en milieuvriendelijk.

Focus op menselijke behoeften

Momenteel vind je gereedschapsbibliotheken vooral in grotere steden. In Kortrijk heb je bijvoorbeeld de Instrumentheek, een initiatief van zes plaatselijke jongeren met steun van de stad Kortrijk en de provincie West-Vlaanderen. De initiatiefnemers bedachten het concept in 2013 en zijn rotsvast overtuigd van de maatschappelijke meerwaarde ervan.

Met het gratis uitlenen van werktuigen willen ze armoede bestrijden, voorkomen ze grondstofverspilling en overconsumptie en stimuleren ze sociale samenhang in hun gemeenschap. Bijvoorbeeld door workshops te organiseren.

Verklein de afvalberg

In Brussel zag Tournevie in 2016 het levenslicht met behulp van crowdfunding, nog zo’n aspect van de deeleconomie. Tournevie omschrijft zichzelf als een betaalbaar en ecologisch alternatief voor duurdere huur- en verkooppunten voor alle klussen, reparaties en renovaties. Ook zij zijn een non-profit organisatie die bijna volledig draait op de goodwill van vrijwilligers.

Tournevie wil de afvalberg verkleinen, reparaties stimuleren en biedt een alternatief voor de wegwerpcultuur. 550 actieve gebruikers ontlenen zo’n 300 stukken gereedschap per maand uit een assortiment van ruim 1.200 tools.

Creëer eens een community

In Mechelen kan je voor het ontlenen van gereedschap terecht in de Klusbib. En ook in de Dampoortwijk in Gent vind je sinds 2016 een gelijkaardig project: de Pastory. Dat initiatief richt zich nog meer dan de andere gereedschapsbibliotheken op een kleine gemeenschap. Je moet namelijk in de Dampoortwijk wonen om er spullen te ontlenen.

Hierdoor is het community-gevoel in de Pastory erg belangrijk. Het project is uitgegroeid tot een ontmoetingsplek voor mensen uit de buurt. Ze kunnen er niet alleen terecht voor gereedschap, maar ook als vrijwilliger of om deel te nemen aan workshops. En dat in een pand dat al jarenlang leeg stond. Zo heeft de renovatie van het oude pastoriegebouw aan het Heilig-Hartplein de Dampoortwijk nieuw leven ingeblazen.

De Pastory houdt de toetreding tot hun initiatief bewust laagdrempelig en koppelt het aan een buurtatelier, waar regelmatig iets te beleven valt. De organisatie gelooft dat de werking van hun project staat of valt met de samenhang van hun gemeenschap. Daarom focussen zij zich ook niet op een digitaal platform.

Wat zijn de voordelen van een gereedschapsbibliotheek?

?? Goed voor je portemonnee. In de meeste gereedschapsbibliotheken ontleen je een jaar lang gereedschap voor een beperkte som. En natuurlijk geef je geen fortuinen uit aan materialen die je zelden, of misschien zelfs maar één keer, gebruikt.

?? Milieuvriendelijk. Je verkleint de afvalberg. Honderden mensen die een ladder delen in plaats van er allemaal zelf een te kopen? Dat spaart heel wat grondstoffen uit. Bovendien onderhoudt en herstelt een gereedschapsbibliotheek zijn spullen in plaats van ze zomaar weg te gooien. Dubbele winst!

?? Makkelijk. Stap naar de gereedschapsbibliotheek en kies uit het brede assortiment wat je nodig hebt. Je hoeft de spullen niet zelf te onderhouden, maar draag er natuurlijk wel zorg voor.

?? Je steekt er wat van op. Verschillende gereedschapsbibliotheken organiseren regelmatig workshops waar je kennismaakt met nieuwe technieken of leert werken met gespecialiseerd gereedschap.

?? Last but not least: je maakt deel uit van een hechte community. In een gereedschapsbibliotheek kom je heel wat gelijkgestemden tegen. Je kan vaardigheden en tips uitwisselen met andere buurtbewoners, deelnemen aan workshops of iets bijleren van de vrijwilligers. En door zelf nuttige spullen te doneren, draag jij ook een steentje bij aan je gemeenschap.