Is jouw ventilatiesysteem broeinest van bacteriën en schimmels? Studie biedt uitsluitsel

Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) organiseerde een grootschalige meetcampagne om na te gaan hoe gezond woningventilatie is. En het resultaat is geruststellend. Als je tenminste rekening houdt met de volgende aanbevelingen.

Vrees

Wie bouwt of ingrijpend renoveert, is verplicht om te ventileren. Alleen leeft bij veel bouwheren, maar ook bij sommige aannemers en architecten, het idee dat ventilatiesystemen en in het bijzonder de filters, de warmtewisselaar en de kanalen een broeinest vormen van bacteriën en schimmels. Met alle gevolgen van dien voor de gezondheid: irritaties, allergische reacties, hoofdpijn, griepsymptomen en infecties.

Maar klopt dat wel? Om dat na te gaan organiseerde het WTCB het Optivent-project, een meetcampagne in 33 woningen, waarvan er 28 uitgerust waren met een systeem D (mechanische aan- en afvoer van lucht) en 5 met een systeem C (natuurlijke aanvoer, mechanische afvoer).

Geen bijzonder risico

Er werden verschillende metingen en analyses uitgevoerd: de schimmels en bacteriën in de lucht werden geïnventariseerd, de filters en het stof uit de kanalen en op toevoerroosters werden geanalyseerd en de relatieve luchtvochtigheid in de systemen werd doorlopend gemeten. Vervolgens gingen de onderzoekers voor alle onderdelen van de verschillende ventilatiesystemen na wat de mogelijke risico’s waren. Daarbij komen ze nu tot de conclusie dat een correct ontworpen, uitgevoerd én onderhouden ventilatiesysteem geen bijzonder microbiologisch risico met zich meebrengt.

Is het ventilatiesysteem daarentegen slecht ontworpen of niet goed onderhouden, dan is het risico op de ontwikkeling van bacteriën en schimmels wél reëel, maar nooit alarmerend hoog. Maar, zo stellen de onderzoekers, die vaststelling doet niets af aan het feit dat ventileren absoluut noodzakelijk is. Meer zelfs: het WTCB geeft aan dat te weinig of niet ventileren nog schadelijker is voor onze gezondheid. Naast de verhoogde blootstelling aan tal van vervuilende stoffen, vergroot ontoereikende ventilatie volgens het WTCB het risico op vochtproblemen en schimmelvorming in huis.

5 concrete aanbevelingen

In hun rapport doen de onderzoekers vijf concrete aanbevelingen om het microbiologisch risico van ventilatiesystemen thuis te beperken.

1. Luchtinlaten en natuurlijke toevoeropeningen moeten weldoordacht geplaatst worden en ver genoeg verwijderd zijn van de afvoeropeningen voor vervuilde lucht;
2. Natuurlijke toevoeropeningen, ventilatiekanalen en de ventilatiegroep (inclusief de filters) moeten toegankelijk zijn voor onderhoud;
3. Het is belangrijk dat de juiste filters gebruikt worden en dat de luchtdichtheid tussen de filter en de omkasting verzekerd is;
4. Alle onderdelen van het ventilatiesysteem moeten tijdens de volledige duur van de bouw- of renovatiewerken afgeschermd zijn. En het systeem mag pas na afloop van de meest vervuilende werken in dienst gesteld worden;
5. Alle ventilatiesystemen moeten correct onderhouden worden.