Accumulatiekachels bij renovatie of vervangen door ander alternatief? (Beantwoord op 19-05-2020)

Vraag

Huidige toestand:

  • Vrijstaande woning in 1985 gebouwd met 6 cm isolatie
  • Verwarming: elektrische accumulatiekachels, maar die raken stilaan versleten (ventilatoren maken lawaai)
  • 3 meters: dag, nacht en uitsluitend nacht
  • Vroeger groot prijsverschil tussen nacht en uitsluitend nacht maar nu dezelfde prijs: 0.0558€/kwh
  • Huidig verbruik: dag 1273kwh, nacht 1702kwh en uitsluitend nacht 8013kwh

Renovatiewerken die zeker gaan uitgevoerd worden:

  • Isolatie van 6cm naar 16cm
  • Vloeren worden ook voorzien van dunne isolatie en parket

Keuzes die ik moet maken:

Terug investeren in nieuwe accumulatiekachels, investeren in elektrische inertie radiatoren in combinatie met zonnepanelen en batterijen of investeren in een totaal nieuw type zoals warmtepomp in combinatie met zonnepanelen maar dat gaat veel kosten t.o.v. voorgaande opties omdat voor vorige opties alles aanwezig is.

In bijgaand artikel zou de toekomst electrische verwarming zijn:

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/11/28/wordt-verwarmen-op-elektriciteit-opnieuw-in/

Wij zijn eigenlijk altijd tevreden geweest met onze accumulatiekachels en de aansluitingen kunnen ook bij de renovatie behouden blijven. Wat raden jullie mij aan?

Antwoord

Dat is niet zo’n gemakkelijke vraag. Het is goed dat je eerst wilt isoleren. Daardoor zal je verbruik verder dalen, en worden meer opties mogelijk.

Als ik kijk naar je verbruikscijfers, liggen die behoorlijk laag. Dat doet mij vermoeden dat sanitair warm water opwekken op een andere manier gebeurt? Hoe je warm water wilt produceren in de toekomst, is zeker iets om mee te nemen.

Het bredere kader (zoals het NWS artikel aanhaalt) is dat we met z’n allen onze totale uitstoot van C02 met meer dan 80% moeten verlagen tegen 2050. Tenzij er plots enorme sprongen gemaakt worden in het vangen en opslaan van CO2, betekent dit dat fossiele brandstoffen geen optie meer zijn in de toekomst. En eerlijk gezegd, zelf indien die sprongen gemaakt worden, verandert dit niet zo veel…

Elektriciteit als bron van energie is dan een logische keuze. De redenering vroeger was: er is teveel elektriciteit in de nacht, gezien we onze kerncentrales dan niet kunnen stilleggen. Dus is elektriciteit dan heel goedkoop, en daarmee maken we goedkope warmte. Maar ’s nachts hebben we die warmte niet erg nodig, dus laten we die warmte stockeren. De ene deed dat in vloerverwarming, de ander via accumulatiekachels. De situatie is ondertussen veranderd, wat je zoals je aanhaalt merkt in het prijsverschil tussen nacht en exclusief nacht.

De situatie vandaag (en nog meer in de toekomst) wordt wel nog steeds bepaald door vraag en aanbod. Waar er vroeger ’s nachts (een goed afgelijnde en voorspelbare periode) een zeer goed inschatbaar teveel was, is er nu door schommelende productie van hernieuwbare energie nu eens (veel) te veel, en dan weer (veel) te weinig. Dus ook hier zal elektriciteit opslaan als er teveel productie is interessant zijn (worden). Maar dat is veel onregelmatiger, en vraagt dus een slimme regeling.

Daarnaast is er natuurlijk je bestaande woning, waarin al wel wat keuzes zitten ingebakken. Locked-in, noemen we dat soms. De keuze voor een elektrische verwarming maakt dat er geen verwarmingsleidingen en radiatoren aanwezig zijn, en dat ook alle andere infrastructuur en aansluitingen ontbreken. Wanneer er verder geen werken gebeuren, is een oplossing die in de lijn ligt met de huidige de goedkoopste, want er zijn geen verdere werken nodig.

Ik lees echter dat je overweegt om ook de vloer te isoleren en een nieuwe vloerbekleding te voorzien. Dit is een vrij ingrijpende maatregel. Als je dit nu overweegt, is dit een unieke kans om vloerverwarming te voorzien. Eens de nieuwe vloer er ligt, zal die de komende vijftig jaar niet meer worden uitgebroken. Zonder die vloerverwarming, is een warmtepomp duur: je gaat dan ofwel muur of plafondverwarming plaatsen, of een andere vorm van afgifte, maar dan wordt er nog een onderdeel mee gerenoveerd (de muren, het plafond, …). Dus dan is de keuze voor accumulatiekachels een relatief logische keuze.

Het grote nadeel van die accumulatiekachels is dat ze elektriciteit 1 op 1 omzetten in warmte, dus met een efficiëntie van om en bij de 100%. Dat klinkt ogenschijnlijk goed. Een warmtepomp haalt echter warmte uit een bron (= gratis warmte) en pompt die op tot een bruikbaar niveau. Je betaalt hier enkel voor de elektriciteit nodig voor het oppompen. Dat maakt dat voor elke kWh aan elektriciteit die je hier insteekt, de warmtepomp 2 tot 5 keer zoveel warmte produceert (afhankelijk van de bron). De prijs van een warmtepomp is wel een stuk duurder (terug, afhankelijk van de bron, en zoals verwacht: hoe hoger de efficiëntie, hoe duurder toestel inclusief plaatsing).

Kort samengevat:

  • Als je geen werken uitvoert aan de vloer, is switchen van verwarmingssysteem duur gezien er nog geen verdeelsysteem voor warmte aanwezig is. De logische optie is dan accumulatie. Totdat je de vloer aanpakt (en dan ook terug de opwekker verandert)
  • Als je wél werken uitvoert aan de vloer, is de meerkost voor het voorzien van vloerverwarming relatief klein. Daardoor krijg je opeens meer opties qua warmte-opwekking (weliswaar lage temperatuur).
    • Als je dan geen vloerverwarming voorziet, ben je de komende 50 jaar veroordeeld tot ofwel accumulatie of iets dergelijks, ofwel om toch nog dure werken te laten uitvoeren om een afgiftesysteem te installeren (en al zal je dat zelf hoogstwaarschijnlijk niet doen, de toekomstige koper van je woning zal zich die bedenking wel maken).
    • Als je wel vloerverwarming plaatst, is de keuze voor het type warmteopwekker minder belangrijk. Je budget is ongetwijfeld niet onbeperkt, dus een warmtepomp met grondboring is misschien een te prijzige optie. Maar er zijn dan plots tal van oplossingen mogelijk die warmte op lage temperatuur kunnen aanbieden aan de vloerverwarming. Wanneer je dit systeem binnen 20 jaar terug vervangt wegens einde levensduur, heb je terug alle opties om te kiezen voor een performanter systeem.

Verder:

Elektrische inertie radiatoren: zoals het in jouw vraag staat, is dit hetzelfde als jouw accumulatiekachels: elektrische opwekking en opslag van de warmte in inertie (massa). Als je bedoelt elektrische lage inertie radiatoren, gaat het over de traditionele elektrische vuurtjes, dus klassieke direct elektrische verwarming. Dit laatste zou ik echt niet aanraden als hoofdverwarming (tenzij misschien je zo goed gaat isoleren à la passief dat jouw hoofdverwarming eigenlijk een bijverwarming is).

De combinatie met zonnepanelen klinkt logisch, en kan trouwens ook met accumulatie. Het idee is: de elektriciteit die je opwekt en die je niet verbruikt, zet je gedeeltelijk om in warmte die wordt opgeslagen voor later. Dit is een alternatief voor een batterij. Beide werken op relatief korte periode (opslag van een tot enkele dagen). Batterijen zijn echter nog erg duur (tenzij je er misschien een auto omheen koopt).

Dé achillespees van dergelijk systeem: een sturing die ervoor zorgt dat dit ook daadwerkelijk gebeurt (dat de accumulatiekachel bv. opspringt wanneer de zon buiten schijnt en de zonnepanelen elektriciteit produceren, maar ook niet te veel), en daar wringt het schoentje. Hoewel technisch perfect mogelijk, ontbreekt het vandaag aan dergelijke slimme sturingsoplossingen.

Beantwoord door: Wouter Hilderson , Pixii – Kennisplatform Energieneutraal Bouwen

Livios streeft steeds naar juistheid, objectiviteit en betrouwbaarheid van de informatie die het verstrekt. De redactie, noch de panelleden op wie zij beroep doet bij het beantwoorden van de vragen, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor welk gebruik dan ook. Lees meer

Van ontwerp tot installatie: Facq biedt totaaloplossing voor je badkamer met erkende installateurs
Facq

Van ontwerp tot installatie: Facq biedt totaaloplossing voor je badkamer met erkende installateurs

Ben je nog op zoek naar een installateur om je nieuwe badkamer te installeren?

Lees meer

Onze toolbox
Offertes aanvragen

Vraag vrijblijvend offertes aan! Ontvang snel max. 4 offertes van vakmannen. Bespaar tijd én geld!

Aanvragen
Premies en subsidies

Met premies en subsidies kan je flink besparen. Kijk waar jij recht op hebt.

Zoeken
Magazines

Bouwen of verbouwen? Bestel je gratis magazine!

Aanvragen
Praktische gidsen

Met deze praktische digitale gidsen ben je meteen geïnformeerd en heb je een handige checklist bij de hand.

Aanvragen
Forum

Zit je met een vraag? Stel ze aan andere bouwers en verbouwers.

Stel je vraag