Vooreerst dient de vraag gesteld te worden of de scheidingsmuur een gemeenschappelijke, dan wel een private muur is. Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een muur vermoed wordt gemeenschappelijk te zijn indien deze muur als scheiding dient tussen gebouwen of tussen binnenplaatsen en tuinen. Het kan ook zijn dat het gemeenschappelijk karakter van de muur bepaald wordt in een overeenkomst, dan wel door verkrijgende verjaring gedurende dertig jaar. Dit dient in casu nagegaan te worden. Het feit dat de muur 20 cm op uw perceel staat betekent dus niet automatisch of noodzakelijk dat het geen gemene muur betreft.
Indien het daadwerkelijk gaat om een gemeenschappelijke muur, is het vereist alvorens deze af te breken, het akkoord van uw buur te verkrijgen. Indien uw buur niet akkoord gaat met het afbreken van de muur, dient uw buur niet bij te dragen in het de kosten van de afbraak, dan wel het heropbouwen van de nieuwe muur/scheiding. Indien uw buur niet bijdraagt in de kosten, kan u alsnog de tussenkomst van uw buur vragen via een procedure voor de Vrederechter. De rechter zal vervolgens oordelen of uw buur al dan niet dient bij te dragen in de kosten van deze werken, rekening houdend met de vraag of de afbraak van de muur nodig was voor bijvoorbeeld herstellingen. Het is dan wel aangewezen dat u voldoende bewijzen heeft dat de herstelling nodig/noodzakelijk was. Een andere situatie kan ook zijn dat uw buur door het niet-bijdragen in de kosten, zijn recht van mede-eigendom met betrekking tot de gemeenschappelijke muur laat varen.
In het andere geval, indien blijkt dat het niet gaat om een gemeenschappelijke muur, dan hebt u het recht deze muur af te breken en herop te bouwen zonder dat u een akkoord van uw buur dient te verkrijgen.
Met betrekking tot de hoogte van de muur klopt het inderdaad dat voor een muur hoger dan 2 meter een vergunning aangevraagd dient te worden bij de gemeente. Het is echter wel zo dat iedere gemeente de mogelijkheid heeft strengere voorschriften uit te vaardigen dan de algemene regels die op Vlaams niveau gelden. In die zin is het dan ook raadzaam om de specifieke reglementering in uw gemeente na te gaan.
Ook met betrekking tot de verhoging van de muur dient nagegaan te worden of het gaat om een gemeenschappelijke, dan wel een eigen muur. Indien het gaat om een gemeenschappelijke muur kan uw buur de muur verhogen, op voorwaarde dat uw buur deze verhogingswerken zelf betaalt en later zelf zorgt voor eventuele herstellingen en onderhoud van dit hogere gedeelte. In ruil heeft u recht op een vergoeding voor de last die de verhoging voor u zou veroorzaken aan het bestaande deel van de muur, zoals bijvoorbeeld extra onderhoud. Indien uw buur deze muur wenst te verhogen boven de twee meter (of een andere hoogte indien uw gemeente strengere regelgeving uitvaardigt), dan dient uw buur hiervoor een vergunning aan te vragen bij de gemeente. Uw buur mag deze muur niet verhogen indien dit enkel schade of nadeel voor u zou berokkenen, dan wel indien deze muur last bij u veroorzaakt zoals een beperking van lucht- en lichtinval.
Indien het gaat om een eigen muur, hebt u uiteraard een eigen beslissingsrecht of u toestaat dat uw buur de muur verhoogt of dat u zelf deze muur verhoogt.
In ieder geval blijkt duidelijk dat het onderhandelen en afspraken maken met de buur zeer belangrijk is. In die zin raden wij dan ook steeds aan om in eerste instantie samen met uw buur tot een akkoord te komen over alle aspecten van de werkzaamheden. Indien er geen akkoord bereikt kan worden, kan door uzelf een gratis verzoeningsprocedure opgestart worden bij de Vrederechter. Partijen kunnen dan onder toezicht van de Vrederechter onderhandelen. Indien ook deze verzoeningsprocedure niet tot een gewenst resultaat leidt, kunnen gerechtelijke stappen ondernomen worden.
Indien u een meer sluitend advies wenst te bekomen, dan wel bijstand wenst, kan u steeds beroep doen op een advocaat.
