Sleutel-op-de-deur: wat is rol van de architect? (Beantwoord op 11-01-2021)

Vraag

Mijn dochter, als alleenstaande, sloot een aannemingsovereenkomst af met een sod-bouwfirma voor de bouw van een eengezinswoning op een perceel bouwgrond in haar eigendom. Ondertussen rijzen reeds tal van vragen m.b.t. de overeenkomst, o.m. inzake de toepassing van de wet-Breyne, waarbij blijkt dat deze overeenkomst in het geheel niet strookt met de verplichtingen conform deze wet, maar ook aangaande de nu reeds aangerekende meerprijs voor een kruipkelder, die om stabiliteitsredenen, na uitgevoerde studie op vraag van en op kosten van mijn dochter, noodzakelijk blijkt.

Zij is de discussie met de firma hier aangaande. De bouwwerken zijn nog niet gestart, de vergunningsaanvraag is lopende. Echter betreft deze vraag de rol van de architect in dit hele verhaal. Heden kreeg mijn dochter per e-mail van de architect een architectuurovereenkomst toegestuurd ter ondertekening zonder nadere toelichting. Zij repliceerde dat zij deze niet wenste te ondertekenen om reden dat zij van oordeel was dat deze architect aangesteld was door het sod-bouwbedrijf en dat de aangerekende architectuurkost niet ten laste van haar was maar van het bouwbedrijf.

Na telefonische toelichting door de architect blijkt het volgende: inderdaad valt deze kost t.b.v. 3.100 euro ex. btw ten laste van het bouwbedrijf en is deze kost in de vastgelegde prijs vervat. Echter blijkt dat deze kostprijs slechts het uittekenen van het plandossier en het indienen van de omgevingsvergunningsaanvraag omvat maar niet enige verdere assistentie, zoals toezicht en controle op de uitvoering van de bouwwerken en plaatsbezoeken, nazicht van de werken bij de voorlopige oplevering en het opstellen van het verslag, verslag definitieve oplevering, werfvergaderingen met verslag, enz.

Dit houdt in dat mijn dochter, totaal onkundig op het vlak van woningbouw, zo zij verdere assistentie bij de bouwwerken wenst van de architect, hiervoor 60 euro excl. btw dient te betalen. Dit houdt nog maar eens een meerprijs in t.o.v. de contractueel vastgestelde aannemingsprijs. Mijn dochter heeft geen inspraak gehad in de keuze voor deze architect, noch voorafgaandelijk enig overleg met hem gehad. Contractueel wordt er in de aannemingsovereenkomst niets vermeld aangaande de architect, zijn identiteit, de inhoud van zijn opdracht en de inhoud van zijn takenpakket.

Vraag is dan ook of deze werkwijze strookt met de informatieplicht van het sod-bouwbedrijf ten aanzien van haar als bouwheer én met de deontologische code als van toepassing op de architect in kwestie. Deze minimale opdracht van de architect strookt niet met zijn verplichting om toezicht uit te oefenen op de bouwwerken en verantwoordelijkheid op te nemen voor de correcte uitvoering van de bouwwerken. Mijn dochter komt nu tot de vaststelling dat de contractueel vastgestelde prijs blijkbaar bewust beperkt wordt gehouden om haar als klant er toe over te halen de aannemingsovereenkomst te onderschrijven, maar dat nu blijkt dat toch heel wat bijkomende kosten ten laste van haar zullen zijn die niet werden vermeld in de overeenkomst.

De bouwfirma dekt zich contractueel simpel in door te vermelden dat "alles wat niet vermeld is in deze overeenkomst niet vervat is in de overeengekomen prijs". Dit is pure misleiding. Graag uw visie aangaande deze problematiek. Dank en vriendelijke groeten.

Antwoord

Een sleutel-op-de-deur bouwfirma kan het gehele bouwproces voor zijn rekening nemen. Dit kan gaan van de plannen voor het bouwen van de woning, het ontwerp, de ruwbouw tot de afwerking. Een sleutel-op-de-deurfirma doet meestal beroep op haar eigen architecten en aannemers waarmee ze vaak samenwerken. Een architect dient in principe wel voldoende onafhankelijk te blijven. Dit is een deontologische verplichting die echter te vaak dode letter blijft.

Wanneer men in zee gaat met een dergelijke SOD-firma, wordt een aannemingsovereenkomst tussen partijen afgesloten. Verder wordt er een lastenboek opgesteld waarin bepaald wordt wat er in de prijs inbegrepen zit. Het is dan ook zeer belangrijk deze aannemingsovereenkomst, alsook het lastenboek grondig te bestuderen zodat het een en het ander reeds verduidelijkt kan worden. De overeenkomst tussen partijen is doorslaggevend om de rechten en plichten van partijen af te bakenen.

Wij hebben geen kennis kunnen nemen van de inhoud van het contract tussen partijen zodat wij de draagwijdte en opgenomen rechten en plichten niet kunnen nazien.

Wat betreft de deontologische verplichtingen van een architect kunnen wij beamen dat een architect maar een opdracht tot het opmaken van plannen mag aanvaarden indien hij/zij tevens belast wordt met de controletaak op de uitvoering van de werken. Indien een architect hiervan afwijkt dient hij/zij er zich van te vergewissen dat een ander architect de controletaak zal uitvoeren. In dat geval is hij/zij tevens verplicht om dit te melden aan de vergunningverlenende overheid en de Orde van Architect met opgave van de naam van de andere architect die belast is met de controle.

Omdat een architect de plannen voor de woning al heeft opgemaakt, zal er hieromtrent normaliter een schriftelijke overeenkomst met de SOD-firma zijn opgesteld. Het opstellen van een geschrift voor een architectuuropdracht is eveneens een deontologische verplichting in hoofde van de architect. Het lijkt dan ook aangewezen om dit contract op te vragen.

Daarnaast moet de bouwheer er zich van bewust zijn dat hij/zij de wettelijke verplichting heeft om een architect te betrekken bij het opmaken van de plannen (en waaraan hier zou voldaan zijn) en bij de controle der werken (zeker voor vergunningsplichtige constructies). De bouwheer moet er dus voor zorgen dat er een contract met een architect bestaat.

Indien geen schriftelijke verplichtingen met SOD-firma bestaan tot aanstelling van een specifieke architect, is men als bouwheer vrij een architect te kiezen. Een andere architect kiezen dan deze die samenwerkt met de SOD-firma is daarbij aanbevelingswaardig.

Echter, wie de kosten draagt voor deze architect, aldus welke kosten inbegrepen zijn in de totaalprijs en welke niet, dien je na te gaan aan de hand van de overeenkomst. Indien hier meer algemeen zou staan dat ‘kosten van de architect’ inbegrepen zijn, durven wij te stellen dat ook de verloning voor de controletaak van de architect inbegrepen is in de totaalprijs.

Uit de vraagstelling begrijpen we dat er helemaal niets over een architect werd bepaald noch dat het eventuele contract van de SOD-firma met de architect moet worden overgenomen. In dat geval zal de kost bij de bouwheer liggen.

Omdat er geen zicht is op de inhoud van de overeenkomst is het moeilijk een sluitend advies te geven. Het lijkt ons dan ook aangewezen om met de concrete en eventueel nog op te vragen documenten (overeenkomst met SOD-firma, overeenkomst met architect, lastenboek, …) langs te gaan bij een advocaat die een gedetailleerd en gepersonaliseerd advies zal kunnen verlenen.

Beantwoord door: Jo Dewez , Dehaese & Dehaese advocatenkantoor bvba
Heeft u een juridische vraag ? Contacteer ons voor een degelijk advies.

Livios streeft steeds naar juistheid, objectiviteit en betrouwbaarheid van de informatie die het verstrekt. De redactie, noch de panelleden op wie zij beroep doet bij het beantwoorden van de vragen, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor welk gebruik dan ook. Lees meer

Van ontwerp tot afgewerkte badkamer: Facq biedt totaaloplossing met erkende installateurs
Facq

Van ontwerp tot afgewerkte badkamer: Facq biedt totaaloplossing met erkende installateurs

Ben je nog op zoek naar een installateur om je nieuwe badkamer te installeren?

Lees meer

Onze toolbox
Offertes aanvragen

Vraag vrijblijvend offertes aan! Ontvang snel max. 4 offertes van vakmannen. Bespaar tijd én geld!

Aanvragen
Premies en subsidies

Met premies en subsidies kan je flink besparen. Kijk waar jij recht op hebt.

Zoeken
Magazines

Bouwen of verbouwen? Bestel je gratis magazine!

Aanvragen
Praktische gidsen

Met deze praktische digitale gidsen ben je meteen geïnformeerd en heb je een handige checklist bij de hand.

Aanvragen
Forum

Zit je met een vraag? Stel ze aan andere bouwers en verbouwers.

Stel je vraag