De bouwsector trekt aan de alarmbel: het aantal vergunningen voor nieuwbouw, renovatie en sloop en heropbouw daalt drastisch. De Vlaamse regering wil tegen eind dit jaar concrete maatregelen nemen om de vergunningverlening te verbeteren. Maar is dat voldoende?
40% minder aanvragen voor nieuwbouw
Nieuwbouw is al sinds 2019 in vrije val. Dat blijkt uit de Bouwbarometer van Embuild Vlaanderen. In 2024 werden er een pak minder vergunningen aangevraagd. Volgens de bouwfederatie een absoluut minimum. “Met 44.609 vergunningsaanvragen doen we het 40% slechter dan in het piekjaar 2019”, aldus Caroline Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen. Het aantal vergunningsaanvragen is de voorbode van hoe het zal gaan in de bouwsector. Door deze drastische daling pakken er zich volgens de bouwfederatie donkere onweerswolken samen boven de Vlaamse bouwsector.
© Embuild Vlaanderen - Livios.jpg?w=460&auto=format&ar=4%3A3&fit=crop&crop=faces%2Cfocalpoint&corner-radius=10&mask=corners&lossless=true&s=f0abf5a5e90f1ef0f95c0ef5d1bdcda5)
© QUBO
© Bhos
.jpg?auto=format&ar=4%3A3&fit=crop&crop=faces%2Cfocalpoint&corner-radius=10&mask=corners&w=420&q=35&dpr=3&s=815703a74009c8a3473f3534b147bb9f)
.jpg?auto=format&ar=4%3A3&w=1300&s=e6e35eb9fd671c946303e7a6b011c27c)
Wat beïnvloedt de vergunningsaanvragen voor renovaties?
De vergunningsaanvragen voor renovaties volgen een ander ritme. Geen drastische dalingen daar, maar eerder een op- en afgaan van de aantallen. 2023 was een goed renovatiejaar, terwijl in 2024 het aantal vergunningsaanvragen daalde met 6%. Het is af te wachten wat de versoepeling van de renovatieplicht zal doen op het aantal vergunningsaanvragen.
De renovatiegolf die nodig is om de doelstellingen van 2050 te halen, komt dus nog steeds niet op gang. Ook in Brussel en Wallonië niet. Cijfers van ING geven aan dat het aantal vergunningsaanvragen voor grondige renovaties daar gedaald is met respectievelijk 24% en 4%. Die daling ziet ING ook in het aantal aangevraagde renovatieleningen. Volgens hen blijft het aantal aangevraagde renovatiekredieten tot 35% lager dan enkele jaren geleden.
Sloop en heropbouw incasseert minder klappen
Hetzelfde geldt voor sloop en heropbouw, dat een gelijkaardig patroon volgt. In 2020 en 2021 steeg het aantal vergunningsaanvragen voor sloop en heropbouw, met respectievelijk 11% en 9%. In 2022 daalde het aantal aanvragen met 7% en in 2033 zette deze daling zich verder met 6%. In 2024 was het verlies beperkt tot 1%. Er is natuurlijk de laatste jaren veel onduidelijkheid geweest over het btw-tarief op sloop en heropbouw. Vooral projectontwikkelaars en sleutel-op-de-deurbedrijven bleven lang in het ongewisse. Nu de regering heeft besloten ook voor hen het btw-tarief te verlagen naar 6%, zal sloop en heropbouw hopelijk een boost krijgen.
Waarom zijn snellere vergunningen noodzakelijk?
De bouwsector heeft geen glazen bol, maar het is duidelijk dat we nog ver van een energieneutraal huizenpark staan. De regelgeving in België is erg versnipperd, zo volgt de renovatieplicht in Brussel een ander tempo en wordt ze in Wallonië pas vanaf 2026 ingevoerd. Ook zijn de vergunningsprocedures veel te omslachtig. Embuild laat wel weten dat de Vlaamse regering tegen eind dit jaar concrete maatregelen wil nemen om de vergunningsverlening te verbeteren. “Huishoudens hebben nood aan een beleid dat een prioriteit maakt van energierenovaties om de mensen van het gas af te helpen en een nieuwe energiecrisis in de toekomst te vermijden. Dat vinden we vandaag niet terug in het pakket aan maatregelen. Dat kan en moet beter”, aldus Deiteren.
