Vraag aan de lichtexpert: Hoeveel licht moet je in huis hebben?

Daglicht in huis, het lijkt een evidentie want waar er een raam is, is er daglicht. Prima, toch? Niet volgens lichtexpert Joël Sels van VELUX. Hij beantwoordt deze en de komende weken onze zes belangrijkste vragen over licht. Deze week deel 1: hoeveel licht heb je nodig in huis? Kan je meten hoeveel licht er binnenvalt en zijn er bepaalde minimumnormen voor licht?

Hoeveel licht heb je nodig in huis?

Sels: “Hoeveel licht je wil is natuurlijk persoonlijk, maar het is cruciaal om te weten wanneer je waar licht nodig hebt. Kom je ‘s avonds thuis en kokkerel je graag uitgebreid, dan wil je misschien een keuken die het licht van de ondergaande zon opvangt. Heb je tijdens de week niet veel tijd om te koken, maar wel overdag tijdens het weekend, dan wil je misschien graag invallend zonlicht vanuit het zuiden in je keuken. Het belang van daglicht in het ontwerp van een woning wordt vaak vergeten. Het is zo vanzelfsprekend, maar het kan een wereld van verschil maken.”

Hoe meet je daglichtinval in huis?

Je kan de lichtinval lezen aan de hand van een luxmeter, maar licht verandert. “Het beste referentiemoment om met een luxmeter aan de slag te gaan is 21 maart, dan duren de dag en nacht precies even lang. Loop je in huis rond en meet je 500 lux, dan heb je die hoeveelheid licht in theorie voor de rest van het jaar. Met 500 lux kun je prima lezen en schrijven en die hoeveelheid volstaat dus voor de meeste activiteiten. Zit je bijvoorbeeld ‘s avonds in de zetel om tv te kijken, dan is 300 lux een minimum. 750 lux is eerder voor activiteiten die meer precisie vragen of gedetailleerder zijn. Met 750 lux heb je wel heel het jaar geen kunstlicht meer nodig. Dat is het doel als je duurzaam wil bouwen.”

Zijn er bepaalde minimumnormen voor licht in woningen?

In België moet een architect bij zijn ontwerp een bepaald percentage van de vloeroppervlakte vertalen naar raamopeningen. “Maar de regelgeving is in de drie gewesten verschillend. In Brussel moeten de glasopeningen groter zijn dan in Vlaanderen en in Wallonië zijn ze dan weer kleiner. Heel verwarrend allemaal, alsof ze in Wallonië minder licht in huis nodig hebben.” 

De drie gewesten hebben daarom in maart 2025 een nieuwe tool gelanceerd. “GRO 2025 is een tool voor het bevorderen van duurzame bouw- en renovatieprojecten. Het moedigt architecten aan om wat de natuur aanlevert, te gebruiken bij het ontwerp. Hoe koel ik met wat de natuur ons geeft? Hoe verwarm ik met wat de natuur ons geeft? En hoe gebruik ik daglicht om duurzaam te ontwerpen?” 

Hoeveel licht heb je nodig in welke ruimte?

Naast deze tool bestaan er momenteel twee belangrijke lichtnormen. “De Europese normen bepalen hoeveel licht, uitgedrukt in lux, er nodig is in welke ruimte. Deze norm maakt geen onderscheid tussen kunstlicht en daglicht. Ontwerp je op 750 lux, dan is er voldoende licht voor eender welke activiteit.”

De gemiddelde verlichtingssterkte per kamer 

De grenswaarden voor daglicht

Daarnaast heb je de NEN-EN 17037. Deze norm geeft de grenswaarden aan voor:

• de hoeveelheid natuurlijk daglicht dat binnenvalt. Dit kan helpen bij het bepalen van hoeveel kunstlicht er nodig is;
• het uitzicht naar buiten. Soms is een groot raam dat je in tweeën splitst beter om een breder zicht te hebben en meer te zien van de lucht, het landschap en de grond.
• de uren direct zonlicht dat nodig is. Gemiddeld hebben we 1,5 uur tot 3 uur zon per dag nodig in huis. Een leefruimte met enkel ramen aan de noordkant zorgt voor stabiel en aangenaam licht, maar voor onvoldoende direct zonlicht;
• het voorkomen van verblinding. Te veel licht kan schittering veroorzaken, denk aan een aanbouw met één groot raam, maar waarbij de rest van de ruimte donker is.