Een buitenkraan plaatsen: dit moet je weten over de soorten, plaatsing en onderhoud

Een buitenkraan maakt je tuin, terras of oprit een stuk handiger: van het vullen van een zwembad tot het besproeien van planten of wassen van je auto. Maar er komt meer bij kijken dan je denkt: welk type kraan past bij jouw situatie, welk materiaal is duurzaam, en moet je kiezen voor een vorstvrije buitenkraan? In dit artikel ontdek je alles over prijs, regelgeving, installatie en onderhoud. Ook milieuvriendelijke opties en veelvoorkomende problemen en hoe je ze oplost komen aan bod.

Soorten buitenkranen

Er bestaan meerdere soorten buitenkranen, elk met hun specifieke troeven en toepassing:

1. Standaard buitenkraan

• Eenvoudige kraan die enkel koud water geeft.
• Meest voorkomende en goedkoopste optie.
• Vaak met een klassiek draaimechanisme.

2. Vorstvrije buitenkraan

• Speciaal ontworpen om niet te bevriezen in de winter.
• Het mechanisme zit dieper in de muur, waar het warmer is.

3. Buitenkraan met warm en koud water

• Heeft twee aansluitingen: koud en warm water.
• Handig voor toepassingen waarbij koud water onaangenaam is.

4. Buitendouche of combikraan

• Vaak aangesloten op warm en koud water.
• Wordt gebruikt in tuinen, bij zwembaden of wellnessruimtes.
• Soms met mengkraan voor temperatuurregeling.

5. Zelfsluitende buitenkraan (drukknopkraan)

• Water stroomt enkel zolang je de knop indrukt.
• Voorkomt verspilling.

6. Design- of tuinfonteinkraan

• Decoratieve buitenkraan, vaak van messing, koper of gietijzer.
• Combineert functionaliteit met een esthetische meerwaarde.

7. Buitenkraan op regenwater

• Aangesloten op een regenwaterput.
• Milieuvriendelijk en besparend.

Materialen

Een buitenkraan kan uit verschillende materialen bestaan, elk met zijn eigen voor- en nadelen op vlak van duurzaamheid, prijs en uitstraling. Dit zijn de meest gebruikte:

1. Messing

• Zeer stevig, roestbestendig, klassieke uitstraling.
• Voordelen: gaat lang mee, onderhoudsvriendelijk, vaak gebruikt bij vorstvrije kranen.
• Nadelen: duurder dan standaard staal of kunststof.

2. Roestvrij staal

• Modern, strak en zeer goed bestand tegen roest en weersinvloeden.
• Voordelen: duurzaam, hygiënisch, onderhoudsarm.
• Nadelen: vaak duurder dan messing of kunststof. 

3. Kunststof

• Licht, goedkoop en bestand tegen corrosie.
• Voordelen: betaalbaar, eenvoudig te installeren, goed bestand tegen chemicaliën.
• Nadelen: minder robuust, kan sneller barsten bij vrieskou of intensief gebruik. 

4. Gietijzer

• Zwaar en robuust, vaak gebruikt bij nostalgische of designkranen.
• Voordelen: sterk, decoratief, geeft een authentieke uitstraling.
• Nadelen: kan roesten als de coating beschadigd raakt, zwaar en soms duurder. 

5. Chroom (geplateerd over messing of staal)

• Glanzende, moderne afwerking, vaak toegepast bij designkranen.
• Voordelen: stijlvolle look, relatief onderhoudsvriendelijk.
• Nadelen: de chroomlaag kan na verloop van tijd slijten of afbladderen. 

Vorstvrije buitenkraan

Een vorstvrije buitenkraan is een speciaal type kraan dat zo ontworpen is dat het water er niet in kan bevriezen tijdens de winter. Dit voorkomt schade zoals barsten in leidingen of lekken. Bij een gewone buitenkraan blijft er altijd wat water in de leiding vlak achter de kraan zitten. Dat kan bij vrieskou uitzetten en de leiding doen barsten. Bij een vorstvrije buitenkraan zit het afsluitmechanisme dieper in de muur (meestal 20–30 cm), waar de temperatuur hoger is. Wanneer je de kraan dichtdraait, loopt het resterende water automatisch weg via een afvoergaatje. Daardoor blijft er geen water achter dat kan bevriezen. Dit biedt meerdere voordelen:

• Geen risico op bevroren of kapotte leidingen.
• Je kan de kraan het hele jaar door gebruiken, ook bij strenge vorst.
• Je hoeft de kraan in de winter niet af te sluiten of leeg te laten lopen.
• Vaak gemaakt van duurzame materialen zoals messing of rvs. 

Daar staat wel tegenover dat een vorstvrije buitenkraan duurder is dan een standaard buitenkraan, iets complexer is om te installeren en niet altijd geschikt is voor zeer dunne muren of lichte gevelbekleding.

Prijs buitenkraan

De prijs van een buitenkraan hangt af van meerdere factoren:, zoals het type kraan, de complexiteit van de plaatsing en het gekozen materiaal. Dit zijn enkele richtprijzen:

• Eenvoudige buitenkraan (basis, niet vorstvrij, messing of rvs): 10 tot 30 euro
• Vorstvrije buitenkraan van goede kwaliteit: 70 tot 100 euro
• Luxueuze buitenkraan/buitenkraan met dubbele uitlaat/extra opties: 150 tot 200 euro
• Plaatsing (afhankelijk van complexiteit): 150 tot 400 euro

Waarop letten bij het kopen van een buitenkraan?

Bij het kopen van een buitenkraan zijn er een aantal zaken waar je best op let:

1. Vorstbestendigheid

• Een gewone kraan kan kapot vriezen in de winter.
• Een vorstvrije buitenkraan loopt automatisch leeg als je hem dichtdraait, zodat er geen water in de leiding achterblijft. Dit voorkomt lekkages en scheuren. 

2. Materiaal en duurzaamheid

• Kies voor messing of roestvrij staal: deze materialen zijn sterker en gaan langer mee dan zink of kunststof.
• Controleer of de kraan een nikkel- of chroomlaag heeft tegen corrosie. 

3. Aansluiting en maat

• Meestal hebben buitenkranen een 1/2” of 3/4” aansluiting.
• Kijk welke maat je huidige leiding of muurplaat heeft, zodat het past zonder extra verloopstukken. 

4. Bediening

• Knopkraan: klassiek, eenvoudig, maar soms wat lastiger om snel dicht te draaien.
• Hendelbediening: handig als je vaak de tuinslang aansluit.
• Eventueel een kraan met sleutel, zodat niet iedereen zomaar water kan nemen. 

5. Terugstroombeveiliging

• Belangrijk om vervuild water (bv. uit de tuinslang) niet terug in de leiding te krijgen.
• Sommige kranen hebben een ingebouwd terugslagventiel; anders moet je dit los bijplaatsen. 

6. Plaatsing en montage

• Kijk of er genoeg ruimte is voor de kraan, vooral bij vorstvrije modellen (die zijn langer omdat de afsluiting binnen zit).
• Soms is een muurplaat of een muurdoorvoerbuis nodig voor een mooie, stevige montage. 

7. Extra opties

• Dubbele buitenkraan (handig als je bv. een sproei-installatie en losse slang wilt).

Wat zijn de regels voor buitenkranen?

In België heb je voor een buitenkraan meestal geen vergunning nodig. Bij beschermde gevels of appartementsgebouwen kan er wel toestemming nodig zijn van de gemeente of syndicus. Er geldt ook een strikte verplichting tot terugstroombeveiliging (keerklep), conform de Technische Voorschriften Waterafname van de watermaatschappij. De installatie moet conform de Belgaqua-richtlijnen gebeuren. Wil je daarover meer weten? Sommige waterbedrijven bieden gratis brochures aan over het correct aansluiten van buitenkranen.

Zelf plaatsen of laten plaatsen?

Een buitenkraan kan je zelf plaatsen of laten plaatsen, afhankelijk van je ervaring. Zelf installeren is goedkoper en kan als je handig bent: je betaalt alleen het materiaal en hebt alles zelf in de hand. Wel moet je leidingen kunnen aftakken, door de muur boren en zorgen voor een terugstroombeveiliging. Anders kan je lekken of vorstschade veroorzaken.

Een buitenkraan laten plaatsen door een loodgieter kost meer (gemiddeld 150 tot 300 euro), maar geeft wel zekerheid. De kraan wordt volgens de regels gemonteerd, inclusief beveiliging en nette afwerking. Je hebt recht op garantie en minder risico op problemen. 

Stappenplan: zelf plaatsen

Ga je je buitenkraan zelf plaatsen? Volg dan dit stappenplan voor een goed resultaat: 

1. Voorbereiding

• Kies de juiste plek: meestal bij de keuken of meterkast, zodat je makkelijk kan aftakken van een bestaande waterleiding.
• Controleer of er genoeg ruimte is en of je er een vorstvrije leidingdoorvoer kan maken.
• Zorg voor het nodige materiaal: buitenkraan (liefst vorstvrij), muurplaat of muurdoorvoer, koperen of kunststof leiding, knel- of perskoppelingen, afsluitkraan met aftapper, terugslagventiel.
• Hou je gereedschap bij de hand: waterpomptang, pijpsnijder of zaag, boorhamer met steenboor, knelkoppeling- of persgereedschap. 

2. Water afsluiten

• Draai de hoofdkraan dicht.
• Open een kraan in huis om de leidingdruk weg te nemen. 

3. Leiding aftakken

• Bepaal waar je de aftakking maakt (liefst binnen, vorstvrij).
• Zaag of knip de bestaande leiding door.
• Plaats een T-stuk met knelkoppeling of perskoppeling.
• Monteer direct een afsluitkraan met aftapkraan voor de buitenleiding. 

4. Doorvoer naar buiten maken

• Boor een gat door de buitenmuur, licht aflopend naar buiten zodat water kan weglopen.
• Plaats een doorvoerbuis of muurplaat voor de stevigheid. 

5. Buitenleiding en kraan plaatsen

• Leid de buis door de muur naar buiten.
• Monteer de buitenkraan op de muurplaat of direct op de leiding.
• Controleer of de kraan goed vastzit en recht staat.
• Plaats een terugstroombeveiliging (soms ingebouwd in de kraan). 

6. Afwerking

• Kit de doorvoer netjes af om tocht en vocht buiten te houden.
• Draai de hoofdkraan terug open.
• Controleer alle verbindingen op lekkage. 

7. Testen en gebruik

• Laat de kraan even doorlopen om vuil uit de leiding te spoelen.
• Controleer opnieuw op lekkages.

Waar plaats je je buitenkraan het best?

Een slimme locatie maakt het gebruik van je buitenkraan veel handiger en voorkomt problemen. Hou rekening met deze aandachtspunten:

• Dicht bij de tuin: ideaal voor sproeien of het vullen van gieters en een zwembad.
• Aan de oprit of garage: handig om de auto of fietsen schoon te maken.
• Nabij de keuken of badkamer: hier lopen meestal al waterleidingen, wat de installatie eenvoudiger en goedkoper maakt.
• Achteraan in de tuin: in grotere tuinen zijn twee buitenkranen handig zodat je geen lange tuinslang moet uitrollen.
• Hoe dichter bij de bestaande waterleiding, hoe goedkoper en minder kans op warmteverlies (bij warmwaterkranen).
• Kies een plek die vlot toegankelijk is, ook in de winter, voor onderhoud.
• Ga voor een vorstvrije montage, bij voorkeur tegen een binnenmuur, zodat de leiding beter beschermd is tegen koude.
• Een buitenkraan komt standaard op ongeveer 50 à 60 cm boven de grond, zodat je makkelijk een tuinslang kan aansluiten.
• Vermijd een plek waar regenpijpen of afvoerbuizen in de weg zitten.
• Denk aan toekomstig gebruik: wil je later een buitendouche of regenwaterkraan, hou daar dan nu al rekening mee.

Milieuvriendelijke optie

Je kan voor je buitenkraan een milieuvriendelijke keuze maken, door regenwater te gebruiken. Je kan de buitenkraan aansluiten op een regenton of regenwaterput die via de dakgoot gevuld wordt. Zo bespaar je kostbaar drinkwater. 

Onderhoud

Het onderhoud van een buitenkraan is vrij eenvoudig en voorkomt lekkage en vorstschade. Dit zijn de belangrijkste taken:

1. Lente en zomer

• Controleer of de kraan goed afsluit en niet druppelt.
• Kijk of de koppelingen en slangen nog goed vastzitten en niet lekken.
• Hou de kraan vrij van vuil, zand of planten die de bediening hinderen. 

2. Herfst en winter

• Sluit de kraan vóór de eerste nachtvorst af.
• Laat de leiding en de kraan volledig leeglopen door de aftapkraan open te zetten.
• Bij een vorstvrije buitenkraan is dit meestal niet nodig, maar controleer wel of hij correct werkt.
• Koppel de slangen altijd los en berg ze leeg op, anders kan het water bevriezen en de koppeling scheuren. 

3. Algemeen onderhoud

• Vervang of controleer een keer per jaar de rubberringen of kraanleertjes.
• Controleer of de terugstroombeveiliging nog goed functioneert. 

Veelvoorkomende problemen en oplossingen

Met goed onderhoud voorkom je de meeste problemen. Toch iets aan de hand? Dit zijn de vijf meest voorkomende problemen bij buitenkranen en hoe je ze oplost. 

1. Lekkende of kraan

• Oorzaak: versleten kraanleertje of pakking, soms kalk of vuil.
• Oplossing: vervang het kraanleertje of de O-ring, maak de kraan schoon en gebruik wat kraanvet zodat de kraan soepel draait.

2. Vorstschade

• Oorzaak: water dat in de kraan of leiding achterblijft, zet uit bij bevriezing en kan de leiding of kraan laten scheuren.
• Oplossing: leiding en kraan vervangen als er scheuren zijn. Voorkomen doe je met een vorstvrije kraan of door in de winter de leiding af te sluiten en leeg te laten lopen.

3. Geen of weinig waterdruk

• Oorzaak: leiding verstopt (kalk, vuil), knik in de slang of lekkage in de leiding.
• Oplossing: slang controleren, kraan en leiding doorspoelen, bij kalkvorming de kraan ontkalken.

4. Kraan opent of sluit moeilijk

• Oorzaak: kalkaanslag of uitgedroogde spindel (het draaiende onderdeel binnenin de kraan dat de beweging van de knop of hendel doorgeeft aan de afsluiter, meestal een rubber leertje of keramisch schijfje).
• Oplossing: kraan openmaken, reinigen en de spindel smeren met kraanvet.

5. Water loopt terug de leiding in 

• Oorzaak: ontbrekende of defecte terugstroombeveiliging.
• Oplossing: terugslagventiel laten plaatsen of vervangen.

FAQ: Buitenkraan