Hoe werkt een septische put?

Enkele weken geleden brachten we een artikel over septische putten in onze newsletter. Claude T'joen van de firma Wavin maakte ons attent op enkele onnauwkeurigheden en schreef een aangepaste tekst uit die je in een notendop alles vertelt wat je moet weten over een septische put.

Gebruik

In een traditionele installatie, zoals in België meestal het geval is, ontvangt de septische put enkel faecaal (of zwart) water en heeft deze behandelput dan vooral een functie als vloeibaarmaker van de faecaliën. Dit is van belang om mogelijke verstoppingen in het stroomafwaartse tracé van de riolering tegen te gaan.

In een installatie "alle afvalwater" moet de septische put ook huishoudwater (of grijs water) opnemen. Zijn inhoud wordt dan zo gekozen dat die het dubbele is dan bij toepassing in een traditionele installatie. De goede werking van een septische put vereist immers een bepaald volume zuiver verdunningswater. Een regenwaterafvoer mag niet op een septische put aangesloten worden, tenzij het de afvoer van een heel klein dakoppervlak betreft, omwille van de grote verscheidenheid van de neerslagwaarden.

Het afbraakproces van het afvalwater, zoals verder beschreven, zorgt voor een zuiverende functie. Het zuiveringsrendement van een septische put is evenwel matig en wisselvallig. Een verwijdering van BZV tussen 30 en 50% en van zwevende stoffen tussen 20 en 90% is gangbaar. Tegenwoordig wordt dan ook voor de individuele zuivering van huishoudelijk afvalwater gekozen voor iba’s (individuele behandeling van afvalwater), die een veel groter rendement kunnen garanderen, en waarvan de septische put apart of geïntegreerd deel van uitmaakt als voorbehandeling ter verwijdering van vetstoffen, bezinkbare en drijvende stoffen.

Werking

De septische put is een toestel waarin de vaste stoffen uit het afvalwater bezinken en waarin de bezonken organische stoffen door anaerobe bacteriën afgebroken worden en omgezet worden in o.a. methaan, koolstofdioxyde, water en gegist slib. Dit rottingsproces noemt men 'septische gisting' en gaat gepaard met gasontwikkeling en schuimvorming. Het schuim en de lichte afvalstoffen vormen een vlottende laag en worden gedeeltelijk ook afgebroken en ingedikt (korstvorming).

De septische put bestaat uit een tank (rond of rechthoekig, beton of kunststof) met twee of drie compartimenten. Het vak aan de inlaatzijde dient voor de bezinking en de vertering van de vaste stoffen. In het tweede deel wordt het proces verdergezet in een omgeving waarin minder stroming is dan in de eerste kamer (de zogenaamde "klaring"). De in- en uitlaten moeten zo zijn uitgevoerd dat de lozing onder het niveau van de bovendrijvende korst gebeurt en de vloeistof in de tank minimaal omgeroerd wordt.

Om de gassen te kunnen verwijderen die tijdens het afbraakproces ontstaan, moet er een aanzuiging zijn, zodat een hoge verluchting nodig is. Deze verluchting kan gebeuren via de kopverluchting van de wc's of via een aparte hoge verluchting op de toevoerleiding, mits een decompressieopening voorzien is op de inlaat van de septische put.

Dimensionering

De grootte van een septische put wordt gebaseerd op een verblijftijd van ongeveer drie dagen. De minimum nuttige inhoud onder het wateroppervlak is ten minste 1500 liter en bedraagt onder normale gebruiksomstandigheden in een traditionele installatie 300 liter per IE (inwonersequivalent) en 225 liter vanaf de elfde inwoner. In een installatie "alle afvalwater" wordt dit dan 600 liter per IE en 450 liter vanaf de elfde inwoner.

Onderhoud

De goede werking van een septische put moet jaarlijks gecontroleerd worden. Zo moet de bovendrijvende korst tot een maximum dikte van 10 à 15 cm beperkt blijven. Vroeger was het volgens Vlarem II verplicht om jaarlijks de septische put te ruimen, maar sinds december 2007 is dat niet meer nodig. Na elke lediging en reiniging van de septische put moet deze eerst volledig met water gevuld worden alvorens opnieuw in gebruik te stellen.

Bij het schoonmaken of desinfecteren van de toiletten neemt men het best zijn voorzorgen om zo weinig mogelijk onderhoudsproducten te gebruiken en bovendien de voorkeur te geven aan biologisch afbreekbare producten. Het gaat immers om een biologisch proces met levende bacteriën die niet vernietigd mogen worden.