Boom vellen

Een boom een kopje kleiner maken? Wij leggen je uit hoe je veilig en efficiënt tewerk gaat. Voor een gigant die gevaarlijk dicht bij jouw huis of dat van de buren staat, schakel je uiteraard best een gespecialiseerde firma in. Informeer sowieso eens bij jouw gemeente. Want de wetgeving en richtlijnen durven nogal eens te verschillen.

Stap 1: bepaal de valrichting

De valrichting van een vrijstaande boom hoef je niet noodzakelijk zelf te manipuleren. Maar het is wel belangrijk dat je exact weet naar welke kant hij zal omvallen. Hou daarom rekening met factoren zoals de:

• Stam: kijk naar de vorm van de stam. Probeer een boom met een overhellende of schuine stam niet in een andere richting te doen vallen.
• Kruin: ook de kruin verraadt iets over de valrichting. Als je duidelijk ziet dat de kruin aan een bepaalde zijde forser of meer begroeid is, zal de boom makkelijker naar die kant omvallen.
• Windrichting: zeker hoge bomen met een brede kruin zijn vatbaar voor de wind. Bij lage windsnelheden kan de wind dan ook een bondgenoot zijn die het hele karwei een pak eenvoudiger maakt. Waait het hard? Blaas deze klus dan af.

Soms ben je verplicht om een boom in een bepaalde valrichting te dwingen, als die zich bijvoorbeeld vlakbij de openbare weg bevindt. Of naast de tuinafsluiting van je buurman.

Stap 2: bereid het terrein voor

• Ontruim het terrein. Verwijder obstakels in de buurt van waar de boom zal vallen.
• Een veilige afstand voor omstanders is twee boomlengten.
• Let erop dat je niet alleen ruimte voorziet in de valrichting, maar dat je ook genoeg plaats hebt om zelf aan de kant te springen.

Stap 3: zaag de valkerf uit

• Vooraleer je de valkerf uitzaagt, verwijder je alle takken die voor schade kunnen zorgen. Voor meer informatie over veilig werken met een kettingzaag kan je hier terecht.
• Zaag vervolgens met de kettingzaag een horizontale zaagsnede in de stam, aan de kant waarnaar de boom moet vallen. De diepte van de valkerf bedraagt ongeveer een vijfde van de dikte van de stam.
• Maak een schuine zaagsnede van boven de eerste zaagsnede tot op het einde van de eerste zaagsnede.
• De hoogte van de valkerf mag nooit groter zijn dan de diepte. Ze mag ook niet te smal zijn omdat de boom dan verraderlijk van richting kan veranderen tijdens zijn val.

Stap 4: zaag de velsnede

• De velsnede is de finale zaagsnede die de boom doet omvallen.
• Zaag de velsnede horizontaal, tegenover de valkerf en enkele centimeters hoger dan de horizontale zaagsnede van de valkerf.
• Zaag in de richting van de valkerf, maar stop enkele centimeters voordat je de valkerf bereikt. Zo ontstaat de zogenaamde 'baard' die als kantelpunt zal dienen om de valbeweging in gang te zetten.
• Let erop dat deze baard over zijn gehele lengte overal even breed is en ongeveer waterpas.
• Probeer de velsnede niet in één keer te zagen, want dan zal de zaag onder het gewicht van de boom vast komen te zitten. Zaag tot het zaagblad in de stam verdwijnt, en gebruik dan een kunststof spie om de gleuf open te houden terwijl je verder zaagt.
• Controleer geregeld of de velsnede waterpas is, en overal even breed. Zo voorkom je dat de boom tijdens zijn val nog draait.
• Stop met zagen tot de baarddikte ongeveer een tiende bedraagt van de dikte van de stam.

Stap 5: geef een zetje

• Zorg ervoor dat omstanders zich op een veilige afstand staan - minstens twee boomlengtes.
• Leg je kettingzaag aan de kant. Sla de spie met de hamer dieper in de velsnede. Normaal gezien is dat voldoende om de boom te doen vallen.
• Als hij niet onmiddellijk wil vallen, zaag je de baard een stukje smaller.
• Ga vervolgens op dezelfde manier te werk. Sla de spie nog wat verder in de velsnede. Wil de boom nog steeds niet vallen, dan kan je extra spieën gebruiken om in de velsnede te slaan.
• Zodra hij begint te vallen, stap je schuin achteruit. Blijf niet recht achter de boom staan, want ook dat is een gevarenzone omdat de stam kan terugslaan.