Houtbouw is helemaal terug van weggeweest. Bijna 10% van de nieuwbouwwoningen in ons land wordt vandaag opgetrokken in hout. En ook het aandeel houtbouwrenovaties neemt toe. In het algemeen onderscheiden we twee grote bouwtechnieken met elk hun specifieke uitvoeringsmethodes.
1. Skeletbouw
Deze bouwmethode waaide over vanuit de Verenigde Staten en wordt gekenmerkt door zijn typische kaders van horizontaal- en verticaal lattenwerk.
Houtskeletbouw
De meest bekende en toegepaste houtbouwstructuur. Typerend zijn de vele verticale stijlen, die samen met de horizontale regels de structuur bepalen.
Paal-balkensysteem
Deze methode wordt vooral toegepast bij grotere projecten en industriële gebouwen. Ook hier werk je met een geraamte. Alleen gaat het hier om grotere kaders, gevormd door verticale palen en horizontale balken. De elementen zijn dikker en kunnen dus ook een grotere belasting aan.
Foto Dewaele Bouwbedrijven
© Ralus
Foto Dewaele Bouwbedrijven
2. Massieve houtbouw
De oorsprong van deze techniek vinden we niet ten westen, maar ten oosten van ons. Meer bepaald in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Noorwegen. Ook bij ons heeft de methode vele aanhangers.
CLT (Cross Laminated Timber)
Ook wel kruislaaghout of massieve meerlagige houtplaten genoemd. Deze relatief nieuwe houtbouwtechniek wint steeds meer aan populariteit. Massieve platen uit kruiselings verlijmde houtlagen vormen de wanden en vloeren. Hierdoor winnen ze enorm aan sterkte, zonder dat ze zwaarder worden. Ideaal voor grotere woongebouwen van meerdere verdiepingen, maar zeker ook geschikt voor eengezinswoningen.
Houtstapelbouw
Kort door bocht gesteld, hebben we het hier over de typische blokhutstructuur met meestal verticaal gestapelde houten balken via een tand-groefsysteem. Al bestaan er ook horizontale systemen. Vooral in de recreatieve sector kom je dit nog vaak tegen. Komt minder voor in de particuliere woningbouw.
Experimenteren en combineren
Binnen de houtbouw kan je gemakkelijk verschillende technieken met elkaar combineren, bijvoorbeeld houtskeletbouw en CLT. De sector zelf experimenteert ook constant met nieuwe technieken. Een voorbeeld hiervan is de houtstructuurbouw. Dit is een soort kruising tussen houtskeletbouw en het palen-balkensysteem. Gelamelleerde balken vormen de ‘zware’ structuur, de rest wordt opgevuld met houten stijlen. Ten slotte kan je ook houtbouw combineren met andere materialen, bijvoorbeeld met een stalen draagstructuur.
© WTCB
© WTCB
© WTCB / CSTC
© WTCB / CSTC
3. Voordelen en aandachtspunten
Net als alle andere bouwtechnieken heeft bouwen met hout een aantal voordelen en mogelijke obstakels. We zetten de belangrijkste pro’s en contra’s op een rijtje.
De voordelen
- Ecologisch bouwmateriaal: indien duurzaam beheerd, is hout een quasi onuitputtelijke bron. Het is ook gemakkelijk recycleerbaar en herbruikbaar, dus je hebt weinig afval. Voor de productie is bovendien zes keer minder energie nodig dan voor beton.
- Je woning moet geen duizenden liters vocht uitzweten (beton, pleisterwerken, chape ...).
- Hout isoleert goed. De poreuze structuur houdt goed lucht vast. En lucht isoleert. Daardoor is hout performanter op het vlak van isolatie dan bijvoorbeeld baksteen of beton.
- Scoort goed op vlak van luchtdichtheid.
- Je werkt met een natuurlijk materiaal dat zonder bijkomende techniek de vochtwaarden op peil houdt. Dat zorgt voor een extra comfortgevoel.
- Enorm snelle bouwmethode: binnen een drietal maanden kan je huis wind- en waterdicht zijn.
- Licht materiaal (tot een vijfde lichter in vergelijking met een traditionele bouw), je bespaart op funderingen.
- Gemakkelijk toe te passen bij renovaties, optoppingen (extra verdieping) en uitbreidingen.
- Bij brand behoudt het materiaal nog lang zijn dragende functie.
- Ook goed bestand tegen aardbevingen.
Foto Sibomat
Foto Livingwood
De aandachtspunten
Bouw je een woning in hout, let dan goed op de volgende zaken:
- Akoestische isolatie: houten structuren doen het op dit vlak wat minder goed dan de traditionele opbouw. Al bestaan er vandaag heel wat oplossingen om geluidsoverdracht in te perken en zelfs weg te werken. Het ontwerp is cruciaal. Maak goede afspraken met je architect en aannemers.
- Thermische inertie: hoe zwaarder je materialen, hoe beter ze de warmte of koude opslaan. Bij sommige houtbouwtechnieken (bijvoorbeeld skeletbouw) is de massa beperkt. Hierdoor heb je een minder goede buffer tegen hoge of lage temperaturen. Dit vang je op door goed te isoleren, een degelijk ventilatiesysteem, zonwering...
- Communicatie: je moet al snel heel wat knopen doorhakken. En ook je ontwerp moet goed zitten met het oog op luchtdichtheid, bouwknopen... Houten woningen worden namelijk meestal geprefabriceerd in de fabriekshal. Ook hier is dus een goede communicatie en afstemming met je architect en aannemers van belang.
Van digitale tool naar tastbaar maatwerk voor je interieur: Maatkasten Online opent eerste fysieke winkel
Maatkasten Online, al jaren bekend om hun digitale succesformule en bekroond tot Webshop van het Jaar, opent in Antwerpen een eerste fysieke winkel.
In 3 stappen naar nieuwe ramen en deuren voor je woning
Nieuwe ramen en deuren dragen bij aan een energiezuinige en stijlvolle woning.
