Jongeren aan zet in stad van de toekomst

Het bericht haalde de kranten en nieuwszenders: “Jonge mensen blijven langer in de stad wonen.” In een jaar tijd zou het aantal jonge gezinnen dat de stad ontvluchtte overal in Vlaanderen zijn gedaald. Interessante woonprojecten in de stadskernen schieten bovendien als paddenstoelen uit de grond en bieden een betaalbaar alternatief voor een woning op de buiten of in een nieuwe verkaveling.

De Livios-redactie organiseerde een tijdje geleden een debat met een aantal bouw- en woonexperten. Zij benadrukken de verantwoordelijkheid die de huidige en komende generaties delen om onze manier van wonen en samenleven te veranderen en te verbeteren. Maar er zijn ook maatregelen nodig van bovenaf.

“Totale prijskaartje bekijken”

De grote vraag die velen zich stellen, is natuurlijk: is het betaalbaar om te verhuizen naar de stad? Volgens Vincent Van Den Broecke van Blanco Architecten moet je alles mee in rekening nemen voordat je conclusies trekt: “Wonen in de stad kan je niet loskoppelen van het totale prijskaartje aan het einde van de rit.”

“Als je in de stad woont, heb je in het slechtste geval één auto in je bezit, of misschien een deelauto? In het beste scenario kan je zelfs zonder wagen door het leven. Die kost per maand kan je uitgeven aan andere dingen. Een wagen kost je toch meerdere honderden euro's per maand.”

Zelfs het E-peil moet mee deel uitmaken van het grotere plaatje, vindt Van Den Broecke: “Het E-peil zou meer van de locatie moeten afhangen. Een woning in de stad zou onmiddellijk dertig à veertig punten voorsprong moeten krijgen. Het is zo eenvoudig.”

Hoe betaalbaarder maken?

Maar hoe zorg je er concreet voor dat wonen in de stad betaalbaarder wordt? Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck ziet wel heil in een aantal dingen. Een daarvan: “Zorg er voor dat mensen hun registratierechten kunnen meenemen als ze de periferie achter zich laten en een woning kopen in de stad. Of huren, want wij zijn al een van de regio’s met het grootst aantal eigenaars.”

Toch is er ook hulp nodig om het allemaal te helpen financieren, klinkt het. Tom Van Becelaere van projectontwikkelaar Matexi: "Je moet je in de plaats stellen van een jong gezin dat de keuze moet maken. In het algemeen is de aankoop van de woning zelf inderdaad wat duurder dan een woning in de rand. Maar niet onoverkomelijk. Wat moet veranderen, is het financieringsmodel. Het aandeel eigen inbreng is de laatste jaren verdubbeld. Jonge mensen hebben hier heel veel moeite mee."

“Jonge generaties denken anders na”

Hoe dan ook, de mindshift is nodig. En de sleutel ligt vooral bij de jongeren van vandaag. Peter-Paul van den Berg van provinciaal steunpunt duurzaam bouwen Kamp C: “Qua generaties is er iets aan het veranderen. De jongsten onder ons denken anders. De vaders dachten vroeger vaak na voor hun zonen, maar dat is vandaag niet meer het geval.”

“Ik heb zelf ook drie dochters”, gaat Vincent Van Den Broecke verder. “Als de leerkracht in de kleuterklas vraagt om een huis te tekenen, dan tekent het ene kind een woning met een plat dak, het andere een appartement, noem maar op. Het beeld van wonen verandert continu. Onze kinderen zijn de mensen die het binnen twintig jaar zullen moeten doen en zij zullen er zich geen vragen meer bij stellen. Dat ging ook zo met smartphones en tablets: eens een kind vijf à zes jaar is, heeft het digitale geen geheimen meer.”

Leo Van Broeck beaamt: “Mijn zoon is twintig jaar en heeft geen rijbewijs. Hij heeft dat niet nodig, zegt hij. Iedereen moet een andere pet opzetten. Wij, op onze beurt, moeten mensen zeggen waar het op staat, zonder hen te beschuldigen. We zijn hier met zijn allen per ongeluk ingesukkeld. Het is niet jullie fout, maar het kan zo niet meer verder.”

“Burger haalt beleid in”

Dat dit kan lukken, hebben we volgens Van Broeck al bewezen: “Twintig jaar geleden leerden we op school sorteren. We kregen dat met de paplepel mee. Vandaag zijn we derde beste in Europa in het sorteren van huishoudelijk afval. Als je op school leert dat je woonlocatie en je bodemgebruik impact hebben op de natuur en de samenleving, dan wordt het de evidentie zelf en is de politiek ook minder bang om afgestraft te worden na het doorhakken van een mogelijk verkeerde knoop.”

Lees ook:

Hoe langer je op een slechte locatie woont, hoe hopelozer het wordt