Wil je snel én creatief aan de slag op je werf? Dan blijven je opties niet beperkt tot een houtskeletwoning. Ook staalskeletbouw heeft flink wat troeven. Toegegeven, de meeste kandidaat-bouwers denken niet meteen aan stalen kolommen en liggers, maar wie op zoek is naar een ongeziene ontwerpvrijheid en grote overspanningen gaat best ook even langs bij een staalbouwfirma of architect met ervaring in staalbouw.
Hoe zit een staalskeletbouw in elkaar?
Opbouw
Op een paar dagen tijd wordt het stalen skelet rechtgezet. Dit bestaat uit verticale kolommen en horizontale liggers die de stabiliteit van je woning garanderen. Tegen het staalskelet komt de buitenbekleding. Hiervoor heb je in principe twee mogelijkheden: of je kiest voor de typische industriële afwerking met stalen of betonnen sandwichpanelen (isolatiekern tussen buiten- en binnenschil), of voor een klassieke gevelafwerking in gevelsteen, pleisterwerk of gevelplaten. In dat laatste geval wordt de stalen draagstructuur eerst bekleed met OSB-platen (enkel van toepassing op staalframebouw). Daarna komt de isolatie en ten slotte de gekozen gevelafwerking.
Isolatie
Welke gevelbekleding je ook kiest, de staalstructuur wordt volledig ingepakt met isolatie. Daardoor krijg je een goed geïsoleerd geheel, zonder koudebruggen. Let wel: als je genoeg wil isoleren (wat nodig is voor de EPB-regelgeving) zit je met betonpanelen al snel aan een dikte van ongeveer 40 cm (van buitenste betonlaag tot de binnenafwerking in gipskarton). Wil je de dikte van de opbouw beperken tot pakweg 30 cm (van staalplaat tot binnenafwerking), dan kies je beter voor sandwichpanelen.
Uitzicht
Met staalbouw kan je alle kanten uit, van industrieel tot klassiek. Een afwerking met vertrouwde materialen zoals baksteen of hout kan de kostprijs wel aanzienlijk verhogen. Staat er in jouw verkavelingsvoorschriften geen expliciet verbod op bepaalde materialen, dan kan je vrij vlot industriële materialen zoals staal en beton gebruiken. Maar let wel: als je dit van plan bent, doe je best op voorhand navraag bij je gemeente, nog voordat je bouwgrond aankoopt.
Wat zijn de belangrijkste voordelen?
- Lichte structuur: een staalstructuur is licht in vergelijking met betonbouw of klassiek gemetselde wanden. Zo bespaar je op funderingskosten;
- Grote overspanningen: je architect kan zijn creativiteit de vrije loop laten (open interieurs, grote raamvlakken, uitkragende verdiepingen…);
- Geen koudebruggen: omdat de staalstructuur volledig is ingepakt in de isolerende schil;
- Snelle bouwmethode: de ruwbouw neemt hooguit vier weken in beslag.
(technieken en afwerking zijn te vergelijken met traditionele bouw).
Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten?
- Beperkt aantal specialisten: weinig architecten en aannemers hebben ervaring met staalbouw voor woningen. Kies een architect en aannemer met ervaring – je kan niet zomaar een traditioneel ontwerp omvormen naar een staalskeletwoning;
- Stedenbouwkundige obstakels: een industriële gevelafwerking is niet in elke gemeente mogelijk, hoewel dit doorgaans geen probleem vormt zolang er geen expliciet verbod in de voorschriften vermeld staat;
- Beperkte inertie (vooral bij metalen panelen): door de lichte structuur warmt de woning sneller op en koelt ze sneller af. Dat vergt aandacht voor onder meer oververhitting;
- Slechte geluidsisolatie (vooral bij metalen panelen): de ontwerper moet de nodige maatregelen treffen (zwaardere verdiepingsvloeren, akoestische isolatie…);
- Geen wijzigingen meer mogelijk: de stalen profielen worden op voorhand gefabriceerd. Wijzigingen achteraf zijn niet meer mogelijk.
Met dank aan Bessems Staalarchitectuur voor de beelden.
