De ideale spatwand in je keuken: stijlvolle keuzes, plaatsings- en onderhoudstips

Wil jij een spatwand die perfect bij jouw keuken past? Er zijn verschillende materialen die geschikt zijn, elk met hun eigen specifieke voor- en nadelen: uitstraling, hittebestendigheid, onderhoudsvriendelijkheid, … Ontdek de opties op basis van je keukenstijl en budget. Of raadpleeg onze onderhoudstips voor je spatwand. 

Waarvoor dient een spatwand?

Wil je de muur achter je kookplaat beschermen tegen vetspatten, vocht en etensresten? Dan kan je een spatwand plaatsen. Die houdt je keukenmuur langer schoon en is gemakkelijk in onderhoud: vlekken kan je eenvoudig afvegen. 

Voor- en nadelen van een spatwand

Een spatwand heeft zowel voor- als nadelen. We lijsten ze voor je op in deze tabel.

Materialen spatwanden en wandpanelen 

Er zijn verschillende materialen die dienst kunnen doen als spatwand. 

1. Glazen spatwand

Een glazen spatwand is strak en modern. Gehard glas is bovendien hittebestendig en je kan het gemakkelijk schoon houden. Al is het wel gevoeliger voor vingerafdrukken. Kies je voor een glazen spatwand, dan heb je een waaier aan mogelijkheden op vlak van kleur. In een kleine keuken zorgt de weerkaatsing van het licht op het glas bovendien voor een groter ruimtegevoel. De plaatsing laat je best over aan een vakman, omdat het glas op maat moet worden gemaakt. 

2. Composiet wandpaneel

Composiet wordt niet alleen vaak gebruikt als werkblad, maar ook als spatwand. Het is een onderhoudsvriendelijk materiaal dat best tegen een stootje kan en lang meegaat. Omdat het materiaal doorgaans uit één stuk bestaat, zit je niet met naden en voegen die gemakkelijk vuil worden. Bij langere wanden kan het nodig zijn om twee panelen te plaatsen. Hou er wel rekening mee dat composiet niet volledig krasbestendig is. Op vlak van uitstraling zijn de mogelijkheden eindeloos. 

3. Keramische spatwand

Bij een keramisch werkblad zie je vaak van een keramische spatwand. Keramiek is duurzaam, hygiënisch, hittebestendig en krasvast. Het is ook heel gemakkelijk in onderhoud en verkrijgbaar in veel kleuren en patronen. Grote keramische platen kunnen wel duurder zijn dan andere opties. Dit materiaal is ook relatief zwaar, waardoor je de plaatsing best aan een professional overlaat. 

4. Spatwand in tegels

Tegels zijn een populaire keuze als spatwand. Ze zijn goedkoop (afhankelijk van het materiaal dat je kiest) en verkrijgbaar in tal van formaten, kleuren en patronen, waardoor je je keuken een persoonlijke touch kan geven. Denk maar aan zelliges of mozaïek. Hoewel tegels door de band genomen sterk en vochtbestendig zijn, zijn vooral de voegen gevoelig voor vetvlekken en ander keukenvuil. 

5. Spatwand in natuursteen 

Met natuursteen, zoals blauwe steen, marmer of graniet, haal je een authentiek materiaal in huis dat je keuken een natuurlijke uitstraling geeft. Elke steen is anders, waardoor je een unieke spatwand krijgt. Omdat natuursteen duurzaam is, heb je van dit materiaal jarenlang plezier. Al hangt wel veel af van de specifieke steensoort die je kiest. Sommige soorten zijn poreus en vereisen een regelmatige impregnatie. Ook het prijskaartje varieert naargelang de soort. 

6. Kunststof spatwand

Kunststof spatwanden zijn goedkoop en in veel kleuren en patronen verkrijgbaar. Van hout- tot betonlook. Omdat veel soorten kunststof niet hittebestendig zijn, plaats je een kunststof spatwand beter niet achter een kookplaat. Het kan wel dienen als achterwand bij een werkblad of spoelbak. 

7. Wandpanelen in laminaat

Laminaat – een soort kunststof – bestaat uit samengeperst hout met daarbovenop een decoratieve laag. Het is ideaal als je op zoek bent naar een budgetvriendelijke spatwand. Maar omdat het niet hittebestendig is, plaats je het best niet achter een kookplaat. Laminaat is ook gevoelig voor vocht: een goede afwerking van de randen is dus belangrijk. 

8. Acryl spatwand

Acryl is een soort kunststof die verkrijgbaar is in panelen. Die zijn betaalbaar, gemakkelijk te installeren en verkrijgbaar in tal van kleuren en patronen. Hou er rekening mee dat acryl beperkt geschikt is als spatwand. Het is niet kras- en hittebestendig, waardoor je het best niet achter een kookplaat plaatst. Het is ook minder duurzaam dan andere materialen. 

9. Spatwand in roestvrij staal

Een spatwand in inox of roestvrij staal zie je vaak in professionele keukens. Dankzij de vet- en hittebestendigheid is het materiaal erg onderhoudsvriendelijk. Omdat het zo sterk is, gaat het ook lang mee. Roestvast staal is ook een van de goedkopere opties om als spatwand te gebruiken. Hou er wel rekening mee dat het niet krasbestendig is en dat je er ook snel strepen en vlekken op ziet.

10. Aluminium spatwand

Een spatwand kan ook gemaakt zijn van aluminium of aluminium-composiet. Het bestaat uit een dunne metalen plaat (aluminium) of een composietplaat met een laag aluminium die tegen de wand wordt geplaatst. Ze worden in één stuk op maat gemaakt. De uitstraling lijkt op die van rvs, maar de plaat is lichter en goedkoper. Aluminium op zich is hittebestendig, maar de composiet-panelen niet altijd, door de kunststof kern.  

Tip: voor een uniforme look kan je je spatwand in hetzelfde materiaal als het werkblad uitvoeren. 

Prijs 

De prijs van een spatwand wordt bepaald door verschillende factoren, zoals de grootte, het materiaal, de moeilijkheid van de plaatsing, … We geven je een overzicht van enkele richtprijzen.

Budgettips voor je spatwand

Wil je de kosten laag houden, maar toch een spatwand plaatsen in je nieuwe keuken? Hier zijn enkele budgettips:

• Verkies tegels boven grote platen: tegels zijn goedkoper dan grote platen uit keramiek, composiet of natuursteen.
• Ga voor een imitatie in kunststof: panelen in kunststof of laminaat zijn een stuk goedkoper en verkrijgbaar in hout-, beton- of natuursteenlooks. Let wel op de hittebestendigheid achter de kookplaat.
• Beperk de hoogte: een spatwand hoeft niet van je keukenblad tot bovenkast te lopen. Een hoogte van 40 cm volstaat vaak al en zorgt ervoor dat je minder vierkante meters en dus ook minder budget nodig hebt.
• Overweeg zelfplaatsing: sommige materialen zoals tegels of bepaalde soorten panelen kan je zelf plaatsen. Zo bespaar je op de plaatsingskosten die een vakman aanrekent.
• Combineer slim: voorzie een hittebestendige oplossing achter de kookplaat en combineer die met een goedkoper alternatief op de rest van de wand.
• Afwasbare verf: is er weinig kans op spatten, dan kan je een afwasbare muurverf overwegen. Die is goedkoop en toch hygiënisch. 

Welke spatwand past bij welke stijl van keuken? 

Wil je een spatwand die past bij de stijl van je keuken? We overlopen per materiaal de meest logische stijlen: 

• Glas: zorgt voor een strakke en naadloze look. Past bij een minimalistische of moderne keuken en komt ook in een japandi-keuken tot zijn recht.
• Composiet: is tijdloos en modern. Sluit mooi aan bij een composieten werkblad.
• Keramiek: is stijlvol en past goed in een moderne keuken.
• Tegels: bieden veel vrijheid in kleur en patronen en passen bij elke stijl: van een landelijke tot een retrokeuken.
• Natuursteen: oogt authentiek, karaktervol en exclusief. Ideaal voor een klassieke, landelijke of moderne keuken.
• Kunststof: biedt veel variatie in kleur en patronen en past bij  moderne interieurstijlen.
• Laminaat: biedt veel variatie in kleur en patronen en past bij moderne interieurstijlen.
• Acryl: heeft vaak een glanzend en reflecterend oppervlak, dat goed tot zijn recht komt in moderne keukens.
• Roestvrij staal: oogt professioneel en wordt vaak gekozen in moderne of industriële keukens.
• Aluminium: heeft een strak metallic uiterlijk dat bij een moderne of industriële stijl past.

We vatten per keukenstijl de mogelijkheden samen in een tabel.

Hoe groot moet je spatwand zijn? 

De juiste grootte van je spatwand hangt af van de grootte van je kookplaat en hoeveel bescherming je wilt. Moet je spatwand de volledige muur beslaan of verkies je een halfhoge spatwand? Of wil je enkel bescherming achter je kookplaat? 

Hier zijn enkele tips voor de hoogte:

• Standaardhoogte: 45 tot 60 cm
• Achter een kookplaat: 60 - 75 cm hoog
• Tot aan de onderkant van bovenkasten: is praktisch qua reiniging
• Van werkblad tot plafond: ideaal voor een statement-wand, wel duurder

Hier zijn enkele tips voor de breedte:

• Breedte: minimaal de breedte van je kookplaat + 10 tot 15 cm extra langs beide zijden
• Bredere spatwand: ideaal als je veel kookt, als je een uniforme look wil of in een strakke, moderne keuken
• Smalle spatwand: als je budget beperkt is, als je weinig kookt of bij een minimalistische keukenstijl

Montage spatwand: zelf doen of laten doen? 

Een spatwand kan je zelf monteren, maar in sommige gevallen is het verstandiger om ze te laten plaatsen door een vakman. Als de ondergrond vlak is, je spatwand een standaardformaat heeft en uit één stuk bestaat of als je handig bent, kan je zelf aan de slag gaan. Dat is goedkoper. 

Zijn je muren niet volledig recht, zijn er veel uitsparingen, wil je een spatwand op maat of wil je zeker zijn van een goede afwerking? Dan kan je beter een vakman inschakelen. Die zorgt voor een professionele plaatsing van het gewenste materiaal. Vraag hier vrijblijvend offertes aan als je nog op zoek bent naar een plaatser. 

Stappenplan: zelf je spatwand in de keuken plaatsen 

Verkies je tegels als spatwand? Wij leggen je stap voor stap uit hoe je zelf een spatwand betegelt:

1. Voorbereiding
   Verwijder eventueel behangpapier en vul gaten en barsten op met reparatiemortel. Leg ook een beschermfolie over je werkblad om het te beschermen.
2. De plaats bepalen
   Teken de oppervlakte waarbinnen je tegels gaat plaatsen af met een potlood. Doen de tegels enkel dienst als spatwand, dan is het niet nodig dat ze helemaal doorlopen tot aan het plafond.
3. Rekenwerk
   Om te voorkomen dat je met zeer kleine stukjes tegels moet werken, doe je op voorhand het nodige rekenwerk. Hou daarbij rekening met de dikte van de voeg en de dikte van de tegelkruisjes.
4. Tegelen
   Breng lijm aan op de wand over een oppervlakte van maximaal 1 m², zodat de lijm niet uitdroogt. Verspreid de lijm met een lijmkam en begin onderaan met het plaatsen van de eerste rij tegels. Druk de tegels zachtjes tegen de wand en gebruik tegelkruisjes om een gelijke afstand te bewaren tussen de tegels en het werkblad en de tegels onderling.
5. Tegelen rondom een obstakel
   Bevindt er zich een stopcontact of schakelaar in je spatwand? Meet dan hoeveel je van de tegel moet afsnijden en gebruik hiervoor een tegelsnijder. Meet niet te krap en laat de tegel nog een klein stukje achter het stopcontact of de schakelaar doorlopen. Breng pas lijm aan op de muur, als je de tegels op maat hebt gemaakt, zodat de lijm niet uitdroogt.
6. Invoegen
   Heb je alle tegels geplaatst? Dan kan je in de naden van de tegels voegmiddelen aanbrengen met een voegspaan. Strijk de voegen glad met een voegijzer en verwijder het overtollig voegsel. Maak de tegels daarna schoon met een spons en water. Herhaal dit tot er geen sluier meer zichtbaar is. Tot slot kan je stopcontacten of schakelaars weer monteren. 

Hoe een bestaande spatwand vervangen?

Is je oude spatwand aan vervanging toe? We leggen uit hoe je die verwijdert en een nieuwe spatwand plaatst. 

1. Bescherm je werkblad met een doek of beschermingsfolie.
2. Verwijder de afdekplaatjes van stopcontacten en schakelaars.
3. Verwijder de oude spatwand. De methode hangt af van het materiaal. Vraag advies hierover aan de fabrikant.
4. Verwijder oude lijm- en kitresten op de muur.
5. Zorg dat je muur volledig vlak is: vul gaten of oneffenheden op en schuur de muur glad.
6. Bepaal hoe groot je nieuwe spatwand moet zijn.
7. Houd de nieuwe spatwand tegen de muur zonder lijm of kit en controleer of alles goed past.
8. Monteer de nieuwe spatwand tegen de muur volgens de instructies van de fabrikant (lijmen, tegelen, kit, …).
9. Kit de spatwand langs de randen af voor een waterdicht resultaat.
10. Plaats de stopcontacten terug.
11. Maak de spatwand schoon met het juiste product. Volg hierbij de instructies van de fabrikant. 

Hoe onderhoud je een spatwand?

Hoe je de spatwand in je keuken best onderhoudt, verschilt van materiaal tot materiaal. We zetten per materiaal enkele onderhoudstips op een rij: 

• Glazen spatwand: gebruik warm water met een beetje afwasmiddel, ofwel glasreiniger voor hardnekkig vuil. Vermijd schuurmiddelen.
• Composiet: reinig met lauw water, een mild afwasmiddel en een zachte doek. Laat vlekken niet intrekken en vermijd agressieve ontvetters of bleekmiddel.
• Keramiek: veeg de spatwand schoon met water en een zachte allesreiniger. Vermijd schuurmiddelen.
• Tegels: reinig het tegeloppervlak met warm water en een allesreiniger. De voegen moet je af en toe reinigen met een zachte borstel.
• Natuursteen: gebruik een pH-neutrale reiniger of een mild afwasmiddel. Verwijder vlekken direct. Azijn en citroen kunnen natuursteen aantasten.
• Kunststof: reinig met een zachte doek en een allesreiniger of afwasmiddel.
• Laminaat: veeg de spatwand schoon met een licht vochtige doek en allesreiniger. Vermijd te natte en schurende middelen.
• Acryl: gebruik lauw water met een druppel afwasmiddel.
• Roestvrij staal: reinig met warm water en een mild afwasmiddel. Droog het oppervlak na om strepen te voorkomen. Vermijd schuurmiddelen.
• Aluminium: gebruik een zachte doek met lauw water en afwasmiddel of een speciale aluminiumreiniger. Vermijd schuurmiddelen en zure producten.

Samenvattende tabel: spatwand kiezen

Twijfel je nog over het ideale materiaal voor je spatwand? We zetten alle eigenschappen nog eens op een rij, zodat je de juiste keuze kan maken.

FAQ: spatwand