Woningbranden fors gestegen in 2020: zit corona daar voor iets tussen?

Ondanks de verplichting om thuis rookmelders te installeren, is het aantal fatale woningbranden in 2020 fors gestegen. Waar is die toename aan te wijten en wat als je zelf met brandschade te maken krijgt? We zochten het voor je uit en geven je de belangrijkste info mee, inclusief enkele nuttige tips om brand in huis te vermijden.

Om de 5 dagen een dode door woningbrand

Woningbranden eisten vorig jaar in België minstens 76 doden, waarvan 40 in Wallonië, 2 in Brussel en 34 in Vlaanderen. Dat is een enorme stijging tegenover 2019, toen het totale cijfer op 53 doden stond. Volgens Oscare vzw, een nazorg- en onderzoekscentrum voor brandwonden en littekens, zijn er sinds de start van de telling in 2014 in Wallonië zelfs nog nooit zoveel doden door een woningbrand geweest. In Vlaanderen valt vooral op dat het aantal dodelijke slachtoffers meer dan verdubbelt tegenover 2019, toen er 16 Vlaamse slachtoffers waren.

Indirecte oorzaak: corona

Vermits elektrische toestellen vaak de boosdoener blijken bij een woningbrand, moeten we niet ver zoeken om een indirecte oorzaak van die forse stijging te vinden. De coronacrisis verplichtte ons allemaal om meer in ons kot te blijven en vaak ook van thuis uit te werken. Het gevolg? We gebruiken meer elektronica in huis. Denk maar aan laptops, extra schermen, mobiele telefoons, het koffiezetapparaat, enzovoort. Staan die apparaten lang aan, dan kunnen ze oververhit geraken en het risico op kortsluiting en brand aanzienlijk verhogen. 

Daarnaast is de kluskoorts ook een factor om rekening mee te houden. Minder sociale contacten en meer tijd thuis hebben ervoor gezorgd dat we meer zijn gaan klussen om onze woning te verbouwen of te renoveren. Alle goede bedoelingen ten spijt brengt dat soms een verhoogde kans op woningbrand met zich mee. Wanneer je bijvoorbeeld gaat lassen in de buurt van niet-hittebestendige materialen of onvoldoende voorzorgsmaatregelen neemt wanneer je werkt met brandbaar materiaal is een ongeluk snel gebeurd.

Oude vs. nieuwe woning blussen

Als er dan onverhoopt brand uitbreekt in je woning, wil je natuurlijk het liefst dat die zo snel mogelijk wordt geblust. Je zou denken dat een nieuwe woning waarin alles aan de strengste normen voldoet op dat vlak een streepje voor heeft, maar het tegendeel is waar. Bij oude huizen zie je vaak een uitslaande brand waarbij de rook en hitte via de ramen de woning kunnen verlaten. Bij een nieuwbouwwoning werkt het dikke isolatiepakket dan wel brandvertragend, maar het zorgt er ook voor dat zowel rook als koolstofmonoxide zich opstapelen in de woning. Dat maakt het voor de brandweer moeilijker om te blussen of het gebouw te betreden.

Daarnaast zijn zonnepanelen soms ook een hinderende factor bij het blussen. Is er bijvoorbeeld brand op zolder? Dan kan de brandweer normaal gezien pannen van het dak nemen om de zolder te bereiken via de ladderwagen. Maar als er zonnepanelen op het dak liggen, is dat geen optie en wordt het een pak moeilijker om de brand van buitenaf te blussen.

Brandwerende bouwmaterialen

Wauthier Robyns, directeur pers & communicatie bij Assuralia, waarschuwt dan ook iedereen met bouwplannen: “Er wordt tegenwoordig veel gewerkt met duurzame materialen, bijvoorbeeld in houtskeletbouw. Dat is goed, maar besteed naast de duurzaamheid zeker ook aandacht aan de brandveiligheid van de materialen die je gebruikt. Je bouwmaterialen kunnen in het geval van een brand soms het verschil maken tussen leven en dood. Het is dan ook logisch dat je brandverzekering voor een stuk wordt bepaald in functie van de gebruikte materialen. Voeg je nieuwe materialen toe of voer je zelf renovatiewerken uit? Dan houd je je verzekeraar daar het best van op de hoogte.”

Bijkomende verzekering

Voor wie graag goed verzekerd is, geeft Wauthier Robyns het volgende advies: “Je brandverzekering is een zaakschadeverzekering en dekt dus de schade aan je woning en de inhoud ervan. Lichamelijke letsels worden niet gedekt door je brandverzekering. Daarvoor kan je in eerste instantie wel een beroep doen op je ziekenfonds of hospitalisatieverzekering, maar voor blijvende letsels zijn we nu vaak niet verzekerd. Bespreek dat zeker met je verzekeraar zodat je, mocht het nodig zijn, ook de verdere gevolgen van een brand kan laten behandelen.”

Beter voorkomen dan genezen

Uiteraard is voorkomen beter dan genezen, dus vroegen we aan Wauthier Robyns ook nog enkele tips om brand in huis te voorkomen. Naast klassiekers zoals het plaatsen van een rookmelder per verdieping en regelmatig de batterijen vervangen, het wegzetten van ontvlambare vloeistoffen op een veilige plaats en het gebruik van kaarsen beperken tot een veilige plaats, wijst hij vooral in de richting van risico’s die worden gecreëerd door onze moderne levensstijl.

“Het is in de eerste plaats uit den boze om ’s nachts elektrische toestellen zoals je gsm of laptop op te laden, maar ook overdag ben je het best voorzichtig. Dan hebben we het niet alleen over huishoudtoestellen, maar bijvoorbeeld ook over de batterij van je elektrische fiets of elektrische auto. Zo bestaan er richtlijnen voor het installeren van een laadpaal die je altijd in acht moet nemen. Daarnaast is het ook raadzaam om regelmatig de filters van je dampkap te vervangen als je veel kookt en altijd op te letten voor oververhitting wanneer je gebruik maakt van je frituurpan. Voor het geval dat er brand uitbreekt, haal je het best enkele brandblussers in huis en bepaal je een evacuatieroute zodat je veilig naar buiten kan als het vuur te ver gevorderd is.”