Binnenkijken: Een nieuwe wind door de tuinwijk

Redactie Livios
Onze redactie volgt de bouw- en woonwereld op de voet. Dankzij onze expertise helpen we je weloverwogen beslissingen nemen voor jouw huis of renovatie.

De woning staat midden in een ruime tuinwijk in de Brusselse gemeente Watermaal-Bosvoorde. Sinds de bouw ervan in 1930 bleef ze vooralsnog onaangeroerd. Architecte Justine Cousin van HESTIA architectes gaf het bijna honderd jaar later een tweede jeugd. Klaar voor een volgende eeuw.

  • Het huis staat midden in de tuinwijk Le Logis, een verzameling van een honderdtal huizen en bungalows die vanaf 1925 in de Brusselse gemeente Watermaal-Bosvoorde werden gebouwd. Het geheel is door Monumenten en Landschappen als erfgoed geklasseerd.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Het grote meubel in de zithoek, met wandkasten in mdf en afgewerkt met eiken fineer, omhult de oude schoorsteen met inbouwhaard.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Door de U-vormige configuratie op het gelijkvloers is het bureau afgezonderd, maar zonder het rechtstreekse contact met de leefruimte te verliezen.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De vroegere draagmuur die het gelijkvloers opdeelde, werd gesloopt om de leefruimte volledig te kunnen openwerken.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De open leefruimte geniet volop van het daglicht dat via de (respectievelijk oostelijk en westelijk georiënteerde) voor- en achtergevels binnenvalt.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De leefruimte zit als een ‘U’ rond de inkomhal. Daardoor ontstaat een zekere intimiteit binnen de opengewerkte ruimte.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De keuken kreeg een centrale plaats op het gelijkvloers. De originele bakstenen muur aan de kant van de eetkamer is wit geverfd om het contrast met de nieuwe bepleistering wat te temperen. Zo krijg je een zachte overgang tussen oud en nieuw.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Bij het uittekenen van de plannen voor de nieuwe keuken, plaatste de architecte de muren zó dat er perfect met standaardmeubilair kon worden gewerkt. Zo vermeed ze de meerkost van maatwerk.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De keuken ligt op het oosten en geniet van ochtendlijk zonlicht. Samen met de ramen op het westen in de eetkamer en zithoek, baadt de open leefruimte de hele dag door in het licht. Zonwering beschermt tegen eventuele oververhitting.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • In de leefruimte kwam er zowat 20 centimeter extra hoogte onder het plafond bij. Langs de nieuwe draagbalk, die de oude draagmuur vervangt die vroeger de ruimte opsplitste, loopt over de hele lengte een verlichtingsgoot.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De inkom werd ingericht als vestiaire en opbergruimte. Overal op het gelijkvloers kwam een halfmassieve eikenhouten parket.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Aangezien de woning geklasseerd is, moesten de bestaande ramen behouden blijven en mocht er ook niet aan de buitengevels geraakt worden. De muren werden daarom aan de binnenzijde geïsoleerd, met gemetselde hennepblokken.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De trap naar de verdieping in huis werd behouden en gerenoveerd. Op de plek van de vroegere keuken kwam een bureau/logeerkamer, die kan worden afgesloten.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De glazen deur aan de voet van trap geeft toegang tot de tuin, die momenteel wordt aangelegd. De schuifwand rechts laat je de leefruimte afsluiten wanneer nodig.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De nieuwe badkamer op de verdieping zit nu pal boven de keuken, zodat de afstand van de technische leidingen beperkt bleef.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De vloer en een deel van de wand zijn bekleed met zachtgroene tegeltjes. Een tegengewicht voor het wit van de meubels en de muren, maar zonder te choqueren.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De gesloten verdieping werd helemaal opengewerkt. Nu geeft een ruime nachthal uit op onder andere de masterbedroom.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • De masterbedroom neemt het grootste deel van de verdieping in. Het zichtbare gebinte geeft de kamer niet alleen meer volume, maar ook een zekere grandeur.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Overal op de verdieping werden de gipsplaten die het gebinte bedekten, weggehaald. De constructie is nu zichtbaar en de houten balken werden wit geverfd. De ingebouwde wandkasten zijn standaard, maar werden helemaal aan de bestaande configuratie aangepast.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Alle gevelkenmerken (hier: de achtergevels) moesten in hun oorspronkelijke staat bewaard blijven.
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes
  • Voor werken
    © Laurent Brandajs / HESTIA architectes

Justine woonde al een aantal jaar in Elsene toen ze het tijd vond om als architecte een huis te kopen dat ze volledig naar haar hand kon zetten. Het liefst wou ze echter in Brussel blijven, bij voorkeur in een groene omgeving, en moest het budget binnen de perken blijven. Uiteindelijk vond ze hem in Watermaal-Bosvoorde, in de tuinwijk Le Logis. Het huis uit 1930 maakt eigenlijk deel uit van een geheel van twee tuinwijken met in totaal 1.735 woningen in een ‘modernistische' architectuur. Het concept kwam overgewaaid uit Engeland en Nederland en was bedoeld om de stad een ander gezicht te geven, om er een aangename en leefbare plek van te maken door de bebouwde ruimte mooi te integreren in de omgeving en in de natuur. “Ik ben letterlijk bezweken voor de charme van de wijk vol typische, kleurrijke huizen en steegjes die naar talloze gemeenschappelijke tuintjes en parkjes leiden. Dit is in Brussel een unieke locatie.”

Geklasseerd pand

Met muren uit ter plaatse geproduceerde bakstenen, een pannendak, ramen met kruisverdelingen en de typische luikjes, en het kleurentrio groen, wit en zwart was het huis in al die jaren bijna nog geen haar veranderd. “Maar het moest volledig worden opgeknapt. Er zaten gaten in het dak en de houten ramen verkeerden in zeer slechte staat. De tegelvloer op het gelijkvloers lag nog rechtstreeks op het zand.” Kwam daar nog bij dat de woning integraal deel uitmaakt van het erfgoed van de tuinwijk, die door Monumenten en Landschappen volledig is geklasseerd. Om de woning te mogen renoveren, moest Justine een ‘unieke' vergunning indienen (specifieke term voor de stedenbouwkundige vergunning voor beschermd erfgoed, red.). “Ik mocht niet raken aan de gevels noch aan de gevelelementen, waaronder uiteraard de ramen. De originele ramen moesten dus bewaard blijven.”

In de vergunningsaanvraag vroeg Justine enkel toelating om de draagmuur die het gelijkvloers opsplitste te slopen. Zo zou ze de leefruimte volledig kunnen openwerken. Die toestemming kreeg ze.

Zichtbaar gebinte

De architecte pakte ook de verdieping volledig aan. Daar bevonden zich achtereenvolgens een kleine badkamer, een slaapkamer en een zolder. Alle binnenmuren gingen echter tegen de grond en er kwam een nachthal, die voor de vlotte circulatie op de verdieping zorgt. De badkamer werd een kleine slaapkamer en een deel van de slaapkamer is nu de badkamer, met wastafel, toilet bad én aparte inloopdouche. Ze zit nu net boven de keuken, zodat de afstand van de leidingen beperkt bleef. Het andere deel van de oude slaapkamer werd geïntegreerd bij de zolder, waar de ruime masterbedroom werd ingericht. De draagbalken van het gebinte, dat bekleed was met gipsplaten, werden blootgelegd, gerestaureerd en geschilderd. Het geeft de slaapkamer een zekere allure. In de dressing werden de standaard wandkasten trouwens ook in functie van de draagbalken uitgesneden.

Ook de tuin is geklasseerd

Achteraan worden momenteel het terras en de tuin heraangelegd. Ook hiervoor moest de architecte een vergunning aanvragen. Achter in de tuin leiden enkele treden naar de ruime gemeenschappelijke tuinen die de wijk rijk is. Een enorm pluspunt voor de bewoners van deze tuinwijk, die haar naam niet gestolen heeft…

Ontwerp: Hestia
Tekst: Stephan Debusschere
Foto's: Laurent Brandajs

Dit moet je zeker lezen

Je woning of appartement renoveren? Dit moet je weten voordat je start

Lees meer

Een architect bij renovatie: verplichting, takenpakket en prijs

Lees meer

Bouwvergunning aanvragen: in deze gevallen is het verplicht

Lees meer

Goed voorbereid je huis renoveren? Dit stappenplan helpt je op weg

Lees meer

Lees ook

Moderne tuin voor modernistische woning uit de jaren 70

Moderne tuin voor modernistische woning uit de jaren 70

Tuinarchitect Floris Steyaert ontwierp een moderne tuin met respect voor de woning zelf, een ontwerp van de modernistische architect Arthur Degeyter.

Lees meer

Groot Vlaams woononderzoek: 1 op 6 kampt met vochtproblemen

Groot Vlaams woononderzoek: 1 op 6 kampt met vochtproblemen

Ontdek hoe Vlamingen wonen: van compact wonen en vochtproblemen tot betaalbaarheid. De belangrijkste resultaten van de Vlaamse woonsurvey.

Lees meer

Aantal vergunningen voor nieuwbouw en renovatie op laagste peil in jaren

Aantal vergunningen voor nieuwbouw en renovatie op laagste peil in jaren

Het aantal vergunningen daalt voor nieuwbouw, renovatie en sloop en heropbouw. Vlaamse regering wil maatregelen: “Snellere vergunningen zijn nodig.”

Lees meer

Partnerartikels

Bekijk alle partners
Wat deze energetische renovatie je leert over duurzaam verbouwen
Wat deze energetische renovatie je leert over duurzaam verbouwen

In de Genkse wijk Nieuw Texas kregen 27 woningen een grondige energetische make-over. Het resultaat? Minder verbruik, meer comfort én een wijk die klaar is ...

Lees meer
Ga je verbouwen? Gebruik onze checklist!
Ga je verbouwen? Gebruik onze checklist!

Zelf aan de slag gaan in je woning of tuin? Goed idee! Maar er is niets zo vervelend als halverwege merken dat je iets bent vergeten of materialen niet in...

Lees meer
Meer ruimte, meer comfort: breid je woning uit met een prefab aanbouw
Meer ruimte, meer comfort: breid je woning uit met een prefab aanbouw

Droom je van extra ruimte in je woning, maar zie je op tegen een maandenlange verbouwing met stof en overlast? Dan is een prefab aanbouw van STiDO de...

Lees meer
Met deze rolluiken zorg je voor meer welzijn en comfort in huis
Met deze rolluiken zorg je voor meer welzijn en comfort in huis

Thuiskomen na een hectische werkdag? Dat doe je liefst in alle rust en comfort. Ook kinderen met autisme of andere sensorische gevoeligheden hebben baat ...

Lees meer

Onze toolbox
Offertes aanvragen

Vraag vrijblijvend offertes aan! Ontvang snel max. 4 offertes van vakmannen. Bespaar tijd én geld!

Aanvragen
Premies en subsidies

Met premies en subsidies kan je flink besparen. Kijk waar jij recht op hebt.

Zoeken
Magazines

Bouwen of verbouwen? Bestel je gratis magazine!

Aanvragen
Praktische gidsen

Met deze praktische digitale gidsen ben je meteen geïnformeerd en heb je een handige checklist bij de hand.

Aanvragen
Forum

Zit je met een vraag? Stel ze aan andere bouwers en verbouwers.

Stel je vraag