Sinds 23 november 2022 moet je bij de verkoop van een woning ouder dan 2001 verplicht een asbestattest overhandigen aan de kopers. Ondertussen werden zo'n 40.126 woningen bezocht door een controleur. Wat blijkt: maar liefst 65% van die woningen bevat asbest. Asbest blijft echter veel vragen oproepen. Hoe herken je het? En hoe verwijder je asbest in huis? We vroegen Jan Verheyen van OVAM om verduidelijking.
Asbest is in heel wat bouwmaterialen aanwezig
Van de Tweede Wereldoorlog tot 2001 werd asbest in heel wat bouwmaterialen verwerkt. Asbest werd toen geprezen om zijn brandwerende eigenschappen. Wanneer de schadelijke eigenschappen van asbest aan het licht kwamen, was het kwaad al geschied. “De teller voor asbesthoudende materialen en bouwtoepassingen staat ondertussen al op meer dan 3500”, vertelt Verheyen. “Het gaat dan niet alleen over bekende toepassingen, zoals asbestrijke golfplaten en leien gevelbekleding, maar ook over oude vinylvloeren, bloembakken, mastiek rond ramen, onderdaken, koordisolatiematerialen rond leidingen en zelfs keukenkasten.” Asbest is met andere woorden op veel meer plekken aanwezig dan je zou denken.
© Getty Images
© Getty Images
Asbest kan je niet altijd met het blote oog zien
Dat betekent dat je asbest lang niet altijd kan herkennen. “Op golfplaten met asbest kan je vaak de matrix zien van cement met asbestvezels en soms verschijnen de zogenaamde asbestbloemen, witte vlekken verspreid over het asbesthoudend oppervlak”, legt Verheyen uit. “Maar er zijn zoveel meer toepassingen die je niet met het blote oog kan herkennen of waarvan je zelfs niet gedacht had dat ze asbest zouden kunnen bevatten.”
De beste bron van informatie is echter de asbestinventarisatie. “Het verplichte asbestattest biedt een duidelijk overzicht van waar er zich asbest verschuilt in je woning. Je leest er ook advies over hoe je met asbest moet omgaan en hoe je het veilig kan verwijderen”, tipt Verheyen. Op de website van OVAM vind je een praktische gids om asbest te herkennen of gebruik deze infographic.
Hechtgebonden asbest mag je in sommige gevallen zelf verwijderen
Asbest wordt onderverdeeld in hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest. Onder hechtgebonden of vast asbest verstaat men materialen waarbij de asbestvezels gebonden zijn aan het materiaal via lijm of cement en dus stevig verankerd zitten. Golfplaten bijvoorbeeld. Bij niet-hechtgebonden asbest werd weinig bindmiddel gebruikt, zoals bij asbesthoudende isolatiematerialen.
“In binnenruimtes mag je alleen hechtgebonden asbest verwijderen dat niet beschadigd is. Dat betekent dat het materiaal volledig intact is en er geen vrije asbestvezels zichtbaar zijn. Bevindt het asbest zich buiten je woning of gebouw, dan mag je enkel hechtgebonden asbest wegnemen dat niet beschadigd is of dat wel beschadigd is en waarbij er vrije asbestvezels zichtbaar zijn. Je mag enkel beschadigd of verweerd asbest verwijderen als er niemand anders in de buurt is en de asbesttoepassing niet verder beschadigd geraakt of vergruist”, legt Verheyen uit. “Je kan daarvoor ook een beroep doen op een aannemer of een dakwerker die de opleiding eenvoudige handelingen heeft gevolgd. Met dat attest mogen aannemers de meest gangbare asbestverwijderingswerken uitvoeren, zoals het verwijderen van gevelleien of dakleien die asbest bevatten.”
De gemeente helpt met asbestverwijdering
Wie zelf asbest verwijdert, mag met een beperkte hoeveelheid asbest naar het recyclagepark. Je moet dan wel op voorhand een seintje geven. “Een nog betere optie is om gebruik te maken van lokale bronophalingsprojecten”, geeft Verheyen mee. “Stel je hebt een tuinhuis met asbestplaten in goede staat, dan mag je die zelf verwijderen. Bel in dat geval eerst naar de gemeente. Je krijgt dan een asbestzak en nuttige info over hoe je asbest veilig verwijdert. Nadat de werken uitgevoerd zijn, komen ze die zak met de asbestplaten aan huis ophalen.”
Voor risicovol asbest is een erkende asbestverwijderaar nodig
Voor risicovolle toepassingen met niet-hechtgebonden asbest, zoals bijvoorbeeld isolatie rond cv-leidingen, moet je wel een erkende asbestverwijderaar inschakelen”, waarschuwt Verheyen. “Hoeveel je daarvoor betaalt, hangt af van onder andere de toestand van het materiaal, de toegankelijkheid van het asbest en de grootte van het gebouw.”
De premie voor asbestverwijdering
Er is een premie van Fluvius voor energie-investeringen die gecombineerd worden met asbestverwijdering. “Wanneer je renovatiewerken uitvoert, is het dus extra interessant om asbesthoudende materialen te verwijderen”, vertelt Verheyen. “Dat is soms ook nodig, want je mag bijvoorbeeld geen zonnepanelen leggen op een asbesthoudend dak.”
Het is vooral belangrijk om voorzichtig te zijn. “Ontdek je asbest in je woning, dan is een paniekreactie niet nodig, maar je moet wel de nodige voorzichtigheid aan de dag leggen. Bij twijfel neem je beter het zekere voor het onzekere”, geeft Verheyen mee. “Ben je van plan om je woning over twee of drie jaar te verkopen, dan doe je er goed aan om alvast de asbestinventaris te laten opmaken. Zo weet je waarop je moet letten wanneer je nog verbouwingen wil uitvoeren. Het attest blijft overigens tien jaar geldig”, sluit hij af.
Lees ook:
Een blik op 2050: betaalbaar en energiezuinig wonen in deze kijkwoningen
Duurzaam wonen hoeft niet duur of ingewikkeld te zijn.
