Zo kies je de juiste dampkap voor comfort en frisse lucht in je keuken

Een dampkap is onmisbaar in elke keuken. Ze voert kookdampen, vetdeeltjes en geurtjes af en zorgt zo voor een gezonder en aangenamer binnenklimaat. Maar hoe werkt een dampkap precies? Welke soorten bestaan er en welk model past het best bij jouw keuken en kookgedrag? We lijsten alles op wat je moet weten: van werking en voordelen tot types, plaatsing, prijs en onderhoud. 

Hoe werkt een dampkap?

Een dampkap of afzuigkap zorgt ervoor dat kookdampen, vetdeeltjes en geurtjes die vrijkomen tijdens het koken uit je keuken worden verwijderd. Zo blijft de lucht fris en voorkom je dat vet en vocht zich afzetten op muren, keukenkasten en plafonds. Tijdens het koken zuigt de dampkap de vervuilde lucht aan met behulp van een ventilator. Die lucht wordt vervolgens op twee mogelijke manieren verwerkt:

• Met luchtafvoer naar buiten: de aangezogen lucht gaat eerst door een vetfilter die vetdeeltjes opvangt. Daarna wordt de lucht via een afvoerkanaal naar buiten geblazen. Dit is de meest efficiënte manier om dampen en geuren te verwijderen.
• Met recirculatie (zonder afvoer): bij een recirculatiedampkap wordt de lucht niet naar buiten afgevoerd. Na de vetfilter gaat de lucht door een koolstoffilter die geurtjes neutraliseert. De gezuiverde lucht wordt daarna opnieuw de keuken ingeblazen.

Belangrijke onderdelen van een dampkap:

• Ventilator/motor: zuigt de lucht aan
• Vetfilter: houdt vetdeeltjes tegen
• Koolstoffilter (bij recirculatie): neutraliseert geuren
• Afvoerbuis (bij luchtafvoer): voert lucht naar buiten

Voordelen van een dampkap

Een dampkap zorgt voor een schonere, gezondere en comfortabelere keuken en beschermt tegelijk je interieur. Dit zijn de belangrijkste voordelen:

• Frissere en gezondere lucht: tijdens het koken komen vocht, vetdeeltjes en geuren vrij. Een dampkap zuigt deze vervuilde lucht op, waardoor de luchtkwaliteit in je keuken en de rest van je woning verbetert.
• Minder vet en vuil in de keuken: door vetdeeltjes meteen af te voeren of te filteren, voorkom je dat ze zich afzetten op muren, kasten, plafonds en keukentoestellen. Dat maakt schoonmaken eenvoudiger en houdt je keuken langer netjes.
• Minder vocht en schimmelvorming: koken produceert veel vocht. Een dampkap helpt dat vocht af te voeren, wat de kans op condensatie en schimmelvorming verkleint, vooral in goed geïsoleerde woningen.
• Meer comfort tijdens het koken: een dampkap vermindert storende kookgeuren en dampen, waardoor koken aangenamer wordt. Zeker bij intensief koken of open keukens is dat een groot pluspunt.
• Bescherming van keuken en interieur: door dampen en vet te beperken, verleng je de levensduur van je keukenmeubels, verfwerk en andere materialen in de leefruimte.
• Geschikt voor elke keuken: er bestaan dampkappen in verschillende types, formaten en systemen, waardoor er voor elke keuken en budget een geschikte oplossing is.

Soorten dampkappen

Er bestaan verschillende soorten dampkappen, elk met hun eigen werking en toepassingen. Welke het meest geschikt is, hangt af van je keuken, de beschikbare ruimte en of er luchtafvoer naar buiten mogelijk is.

1. Dampkap zonder afvoer (recirculatiedampkap)

Een recirculatiedampkap voert de lucht niet naar buiten af. De aangezogen kooklucht gaat door een vet- en koolstoffilter. De gezuiverde lucht wordt opnieuw de keuken ingeblazen. Dit type is ideaal in appartementen of woningen waar geen luchtafvoer naar buiten mogelijk is. Hou er wel rekening mee dat je de koolstoffilters regelmatig moet vervangen.

2. Inbouwdampkap

Een inbouwdampkap is geïntegreerd in een keukenkast of schouw en valt nauwelijks op in het keukenontwerp. Ze zijn populair in strakke, moderne keukens waar het toestel discreet aanwezig moet zijn. Inbouwdampkappen zijn beschikbaar met luchtafvoer of recirculatie en bieden een goede balans tussen design en functionaliteit.

3. Telescopische dampkap

Een telescopische dampkap zit verborgen in een bovenkast en schuif je naar voren wanneer je ze gebruikt. Zo vergroot je tijdelijk het afzuigoppervlak. Dit type is vooral geschikt voor compacte keukens en kleinere budgetten. De afzuigcapaciteit is meestal iets beperkter dan bij grotere modellen, maar volstaat voor dagelijks gebruik.

4. Dampkap met koolstoffilter

Een dampkap met koolstoffilter wordt gebruikt bij recirculatie. De koolstoffilter absorbeert kookgeuren en zorgt ervoor dat de lucht gezuiverd terug de keuken in gaat. Dit systeem is handig als een externe afvoer niet mogelijk is, maar vraagt wel regelmatig onderhoud.

Plaatsing dampkap

De plaatsing van een dampkap heeft een grote invloed op de werking en het uitzicht van je keuken. Afhankelijk van je kookplaat, beschikbare ruimte en gewenste stijl zijn er verschillende mogelijkheden.

1. Eilanddampkap

Een eilanddampkap wordt boven een kookeiland geplaatst en hangt meestal aan het plafond. Deze blikvanger combineert functionaliteit met design. Omdat de dampkap vrij hangt, is een voldoende sterke afzuigcapaciteit belangrijk. Eilanddampkappen zijn geschikt voor zowel luchtafvoer naar buiten als recirculatie.

2. Dampkap in kookplaat

Bij een dampkap in de kookplaat zit de afzuiging geïntegreerd in of naast de kookzones. De kookdampen worden rechtstreeks bij de bron afgezogen, wat zeer efficiënt is. Dit systeem is populair in moderne en minimalistische keukens en zorgt voor een open zicht zonder hangende dampkap. Hou wel rekening met een hogere aankoopprijs en de nodige ruimte onder de kookplaat.

3. Dampkap in het plafond

Een plafonddampkap is volledig ingebouwd in het plafond en nauwelijks zichtbaar. Ze past perfect in strakke, open keukens waar het design centraal staat. Omdat de afstand tot de kookplaat groter is, moet de afzuigcapaciteit voldoende hoog zijn om dampen efficiënt af te voeren. Dit type vraagt vaak een iets complexere installatie.

Onderdelen van een dampkap

Een dampkap bestaat uit meerdere onderdelen die samenwerken om kookdampen, vet en geuren efficiënt af te voeren of te filteren. Dit zijn de belangrijkste componenten:

Terugslagklep dampkap

De terugslagklep voorkomt dat lucht, geuren of rook uit het afvoerkanaal terug de keuken in komen. Dit is vooral belangrijk bij luchtafvoersystemen die naar buiten leiden, zodat er geen koude lucht of onaangename geuren terug de keuken binnenkomen.

Afvoer dampkap

De afvoer is het kanaal waardoor de lucht naar buiten wordt geleid bij een luchtafvoersysteem. Het kan een rechte buis of een flexibel kanaal zijn, en de efficiëntie van de afvoer beïnvloedt direct hoe goed de dampkap kookdampen kan verwijderen. Verzorg dus het afvoerkanaal naar buiten toe. Een gebrek hieraan kan leiden tot rendementsverlies en/of lawaai. Een aantal elementen komen hierbij naar voor:

• Respecteer de diameter en verklein die niet. Dit kan lawaai en een verminderde efficiëntie veroorzaken.
• Maak zachte bochten.
• De uitlaatbuis moet zo glad mogelijk zijn. Gebruik je toch flexibele kanalen, dan moeten ze volledig uitgetrokken en op maat afgesneden worden zodat de lucht zo min mogelijk weerstand ondervindt.
• Bij platte buizen moet er evenveel lucht door het kanaal kunnen stromen dan wanneer je ronde kanalen zou gebruiken.

Luchttoevoer dampkap

Een dampkap werkt enkel optimaal als de afgevoerde lucht uit de ruimte weer door verse lucht wordt vervangen. Onvoldoende luchttoevoer leidt tot rendementsverlies. Voorzie de mogelijkheid om voldoende lucht aan te voeren (via rooster in raam, open deur of venster, vanuit een andere ruimte). Gebruik de dampkap ook goed. Zo is het zeer belangrijk voor een goede werking dat je de dampkap tijdig aanzet en de vetfilter regelmatig reinigt.

Prijs

De prijs van een dampkap kan sterk verschillen, afhankelijk van het type, het vermogen, het merk, design en extra functies. Hou rekening met deze richtprijzen:

Welke afzuigkap is geschikt voor jouw keuken?

Welke dampkap geschikt is voor jouw keuken hangt af van jouw kookstijl, de beschikbare ruimte, of je luchtafvoer naar buiten hebt en wat je belangrijk vindt qua design en geluidsniveau. Bekijk samen met de installateur welke dampkap het meest geschikt is voor jouw situatie. Volgende punten zijn daarbij van belang:

• De plaats waar de dampkap moet komen.
• De afmetingen van de kookelementen die onder de dampkap komen.
• De afmetingen van de keukenruimte.
• De afstand van de dampkap tot de muur- of dakdoorvoer (aantal meter en bochten).
• De eventuele mogelijkheid om de motor op afstand te plaatsen.

Deze tabel geeft voor meerdere keukentypes een geschikte optie.

Hoe kies je de juiste afzuigcapaciteit?

De afzuigcapaciteit van een dampkap is cruciaal voor een efficiënte werking. Ze bepaalt hoeveel kubieke meter lucht per uur (m³/uur) de dampkap kan afvoeren of filteren. Kies je een te laag vermogen, dan blijft de keuken vochtig en blijven geurtjes langer hangen. Een te hoog vermogen kan onnodig lawaai en energieverbruik veroorzaken. Om het benodigde vermogen te berekenen, kan je deze formule gebruiken:  afzuigcapaciteit (m³/uur) = keukenvolume (m³) × 10 tot 12. We verduidelijken met een voorbeeld:

• Een keuken is 4 m lang, 3 m breed, 2,5 m hoog
• Het keukenvolume is dan 4 × 3 × 2,5 = 30 m³
• De nodige capaciteit = 30 × 10 tot 12 = 300 – 360 m³/uur

Let ook op het type afzuigsysteem. Bij luchtafvoer naar buiten neem je de capaciteit zoals berekend liefst iets hoger omdat de weerstand in het kanaal de luchtstroom kan verminderen. Bij recirculatie (zonder afvoer) moet de capaciteit vaak hoger zijn omdat de koolstoffilter geuren minder efficiënt verwijdert. Controleer verder de afstand en diameter van het afvoerkanaal. Lange of bochtige afvoerkanalen verminderen de effectieve capaciteit. Een grotere diameter van het kanaal helpt om het nominale vermogen te behouden.

Extra tips

• Kies een dampkap die minstens even breed is als je kookplaat.
• Een ventilator met verschillende standen geeft flexibiliteit: laag voor normaal koken, hoog voor veel stoom of frituren.
• Let op het geluidsniveau, want een hogere capaciteit kan meer geluid produceren.

Breedte en debiet dampkap

Dampkappen heb je in verschillende breedtes met als meest gangbare 60, 90 en 100 cm. Je kiest het best een afzuigkap die ongeveer 15 cm aan weerszijden van het kookvlak uitsteekt. Damp stijgt immers niet altijd loodrecht. Als je een afzuigkap neemt die nog wat meer uitsteekt aan de zijkant, kan je ze ook benutten voor je andere toestellen (bv. frituurpan). Hou bij de aankoop ook rekening met het debiet. Bepalend zijn de grootte van je keuken en de hoeveelheid lucht die wordt toegevoerd. Die toevoer moet volstaan om de afgezogen lucht te vervangen door verse lucht. Neem daarom nooit een afzuigkap met een te groot of een te klein debiet.

Welk type afzuigsysteem heb ik nodig: luchtafvoer of recirculatie?

Bij het kiezen van een afzuigsysteem voor je dampkap draait het uiteindelijk om één vraag: kan je de kooklucht naar buiten afvoeren of niet? Dat bepaalt grotendeels of je best voor luchtafvoer of recirculatie kiest.  

Welke functies zijn belangrijk in een dampkap?

Bij het kiezen van een dampkap zijn bepaalde functies het waard om op te letten omdat ze de werking, het gebruiksgemak en de levensduur sterk beïnvloeden. Dit zijn de belangrijkste:

1. Vermogen en standen

Een goede dampkap heeft meerdere snelheidsstanden. Kies een model met voldoende afzuigcapaciteit (m³/uur) dat past bij jouw keukenvolume en kookgedrag:

• Lage stand voor dagelijks koken, hoge stand voor intensief koken (stoom, wokken, frituren)

2. Automatische sensorfunctie

Sommige dampkappen hebben een vocht- of kookdampsensor die automatisch de zuigkracht aanpast op basis van wat er gebeurt. 

3. Geluidsniveau

Een stille dampkap is aan te raden, vooral in open keukens. Let op het geluidsniveau op verschillende standen. 

• < 60 dB = relatief stil, > 65-70 dB = hoorbaar bij hoge standen 

4. Verlichting

Goede verlichting boven je kookplaat is cruciaal. Sommige modellen hebben dimbare verlichting of meerdere lichtstanden. Ledlampen zijn tegenwoordig standaard.

5. Filters

Goede filters verbeteren de luchtkwaliteit en het onderhoudsgemak. Nog handiger zijn filters die in de vaatwasser kunnen. Vetfilters (meestal metaal of aluminium) moet je regelmatig reinigen, koolstoffilters moet je periodiek vervangen.

6. Bedieningsgemak

Kies een bediening die bij je past: drukknoppen, touch-bediening, afstandsbediening of een display met timer. 

7. Slimme connectiviteit

Bij duurdere modellen vind je soms app‑besturing, integratie met je smarthomesysteem en automatische updates.

Waarop letten bij de aankoop van een dampkap?

Bij de aankoop van een dampkap zijn er verschillende zaken waarop je best let, zodat je een model kiest dat efficiënt werkt, past bij je keuken en lang meegaat. Hou rekening met deze aandachtspunten:

• Past de breedte bij mijn kookplaat?
• Heb ik afvoer naar buiten of kies ik recirculatie?
• Is de capaciteit voldoende voor mijn keuken?
• Is het geluidsniveau acceptabel?
• Zijn de filters makkelijk te onderhouden?
• Zijn er nuttige extra functies?
• Past het binnen mijn budget?

Kan ik zelf mijn dampkap plaatsen of laat ik het best over aan een professional?

Of je een dampkap zelf kan plaatsen of beter een professional inschakelt, hangt af van je technische ervaring, het type dampkap en je keuken. 

Tip: zoek je nog een vakman voor de plaatsing van je dampkap? Hier kan je makkelijk en vrijblijvend offertes aanvragen bij vakmannen uit je buurt.

Stappenplan zelf doen

Ga je zelf een recirculatiedampkap of een model met eenvoudige luchtafvoer plaatsen? Hou dan rekening met deze zeven stappen:

Stap 1: Voorbereiding

• Lees de handleiding van de fabrikant volledig door.
• Controleer het type dampkap: recirculatie of luchtafvoer.
• Bepaal de plaatsing: meestal 60-75 cm boven de kookplaat.
• Meet en markeer de bevestigingspunten met een waterpas.

Stap 2: Bevestigingspunten

• Boor gaten op de gemarkeerde plekken.
• Plaats pluggen in de muur (voor een zware dampkap gebruik je stevige pluggen of chemische ankers).
• Controleer met de waterpas of alles recht zit.

Stap 3: Bevestigen van de kap

• Til de dampkap op (vraag eventueel hulp bij een zwaar model).
• Schroef de dampkap vast volgens de handleiding.
• Controleer of de dampkap stevig en waterpas hangt.

Stap 4: Elektrische aansluiting

• Sluit de dampkap aan op het stopcontact of aansluitpunt.
• Controleer of de stroom uit staat tijdens het aansluiten.
• Test of de dampkap werkt (licht en ventilator).

Stap 5: Luchtafvoer (indien van toepassing)

• Plaats het afvoerkanaal naar buiten.
• Zorg voor zo min mogelijk bochten, elke bocht vermindert de afzuiging.
• Installeer een terugslagklep om lucht en geuren uit te sluiten.
• Sluit het kanaal af met kit of een afsluitring voor de luchtdichtheid.

Stap 6: Filters plaatsen

• Plaats de vetfilters in de dampkap (meestal met een klik- of schuifsysteem).
• Bij recirculatie: installeer de koolstoffilter volgens de instructies.
• Controleer of de filters goed vastzitten.

Stap 7: Testen

• Zet de dampkap aan op verschillende standen.
• Controleer of de luchtstroom sterk genoeg is en geen trillingen of lawaai veroorzaakt.
• Controleer de verlichting.

Hoe integreer je een dampkap efficiënt in een bestaande of compacte keuken?

Bij een keukenrenovatie of compacte keuken is het een uitdaging om een dampkap efficiënt te integreren zonder dat de ruimte te druk of onpraktisch wordt. Je kiest best een compact, slim geplaatst en multifunctioneel model dat past bij je kookstijl en ruimte. Telescopische kappen, inbouwmodellen of geïntegreerde plafond-/kookplaatdampkappen zijn vaak de beste keuzes.

1. Houd rekening met afmetingen en plaatsing

• Zorg dat de dampkap minstens zo breed is als je kookplaat.
• Afstand tot de kookplaat: meestal 60–75 cm voor optimale afzuiging.
• Controleer of er voldoende ruimte is voor filters zodat onderhoud eenvoudig blijft.
• Bij smalle keukens kan een slanke kap of telescopische variant voorkomen dat de keuken te druk wordt.

2. Optimaliseer luchtafvoer

• In compacte keukens kan een rechte, korte afvoer naar buiten het best werken. Als dat niet kan is recirculatie een praktische oplossing.
• Vermijd te veel bochten en lange kanalen; die verminderen de afzuigcapaciteit.

3. Kies multifunctionele oplossingen

• Combineer de dampkap met verlichting boven het werkblad.
• Overweeg een model met sensoren die automatisch de snelheid aanpassen aan kookdampen.
• In compacte keukens loont een stille kap extra, omdat geluid sneller opvalt.

4. Integratie in het keukenontwerp

• Laat de dampkap passen bij het kleurenschema en de stijl van je keuken.
• In smalle of open keukens kan een inbouw- of telescopische kap de ruimte visueel groter laten lijken.

5. Onderhoud en toegankelijkheid

• In een compacte keuken is gemakkelijk onderhoud essentieel: vet- en koolstoffilters moeten snel bereikbaar zijn.
• Vermijd een dampkap die moeilijk los te maken is; regelmatig schoonmaken verlengt de levensduur en zorgt voor een optimale werking.

Nuttige tips

• Een afzuigkap moet je niet inschakelen als er zich kookdampen ontwikkelen, maar iets vroeger, zodat je op voorhand al een luchtstroom creëert.
• Bij bereidingen met een hardnekkige geurvorming schakel je de kap beter minstens vijf minuten op voorhand in. Laat ze na het koken nog een tijdje voortzuigen om condensatie in de buis tegen te gaan. Er zijn apparaten die na de inschakeling automatisch nog een tijd lucht blijven aanzuigen.
• Voor een optimale werking mag de afstand ten opzichte van de kookpan niet te groot zijn. 70 à 80 cm is het maximum als je wil vermijden dat damp zich in de keuken verspreidt voordat hij de afzuigkap bereikt.

Onderhoud

Goed onderhoud is cruciaal voor een goede efficiëntie en lange levensduur van je dampkap. Wat moet je precies doen en hoe vaak?

Levensduur

Met goed onderhoud, een juiste installatie en kwalitatief materiaal kan een dampkap gemakkelijk 10 tot 15 jaar meegaan. Premiummodellen en goed verzorgde dampkappen kunnen zelfs 20 jaar of langer probleemloos werken.

FAQ: dampkap