Meer dan 8 op 10 Vlamingen afgeremd om huis te kopen door hoge rentevoet hypothecaire lening

Voor veel mensen is het kopen van een woning quasi onbetaalbaar geworden. De huizenprijzen zijn hoog, al zien we wel een daling in de prijs voor woningen met een slecht EPC. Maar het leven is door de inflatie en de energiecrisis duurder geworden en dat weegt door op het maandelijkse aflossingsbedrag van potentiële leners. Daarnaast speelt ook de rentevoet van een hypothecaire lening een rol. Dat blijkt ook uit ons Livios-Woononderzoek. Wij vroegen aan financieel expert Brecht Coene wat de vooruitzichten zijn voor 2024 en welke tips hij heeft.

83% afgeremd door hoge rentevoet hypothecaire lening

Uit een recent Woononderzoek* dat Livios afnam bij meer dan 3.800 Vlamingen bleek dat van degenen die daadwerkelijk willen bouwen of verbouwen (= 1 op 2 van de totale respondenten) bijna 83% afgeremd wordt om te lenen door de hoge rente. “Dat is een heel logische reactie”, aldus financieel expert Brecht Coene. “En dat zien we ook in de cijfers. Tussen juli en oktober daalde het aantal aanvragen voor een woonkrediet zo significant, dat het op zijn laagste peil stond sinds tien jaar. Dat er een rem is, is duidelijk. 2023 was dan ook het jaar van de uitgestelde vastgoedaankoop.”

Een van de redenen hiervoor zijn de hoge huizenprijzen. Volgens Spaargids is de gemiddelde prijs voor een huis in Vlaanderen 356.000 euro, voor een appartement is dat 285.000 euro. Wil je een hypothecaire lening afsluiten, dan moet je rekening houden met een gemiddeld rentetarief van 3,4% à 3,6% voor leningen met een vaste rente met een looptijd van respectievelijk 20 en 25 jaar. Sinds de start van het jaar stellen we een kleine daling vast. Kies je toch voor een variabele rentevoet, dan ligt de rente volgens de officiële tarieffiches boven de 5%.”

10 rentestijgingen

Volgens Coene zal de rente in 2024 nog evolueren. “Sinds juli 2022 zijn er tien rentestijgingen geweest op korte tijd. De reden daarvoor waren de inflatie, gedeeltelijk gedreven door de gestegen energieprijzen. Om die inflatie onder controle te krijgen is de basisrente opgedreven om zo sparen aan te moedigen en investeringen te ontmoedigen. Op die manier kan de economie afkoelen. De kredieten zijn ondertussen een pak duurder, maar de rente op spaargeld zou een pak competitiever moeten zijn. Er is een degeneratie op de spaarboekjes en dat zorgde al voor veel discussies. De staatsbon was wel een succes, met intekeningen voor zowat 21 miljard, maar de banken hebben daardoor hun spaarrentes niet gevoelig verhoogd. En dat was wel de achterliggende bedoeling.”

Vooruitzichten rentevoet hypothecaire lening

De inflatie is nog steeds te hoog, maar volgens Coene is er wel een duidelijke consensus op de markt. “De inflatie is beter onder controle, dus we denken dat de rente niet meer verder zal stijgen. We zitten nu op een plateau en rekenen op een lichte daling vanaf het tweede kwartaal van dit jaar om tegen de volgende jaarwissel rond de 3% te landen.” Een terugkeer naar de rentes van 2020 en 2021 zit er voorlopig dus niet in. Maar historisch gezien zijn de huidige rentevoeten voor een hypothecaire lening nog altijd zeer acceptabel. Zeker als je deze bijvoorbeeld  met de rentevoeten van 20 jaar geleden vergelijkt. “Op spaarboekjes verwachten we niet veel beweging, die rente zal stabiel blijven dit jaar.”

5 tips van expert Brecht

• Wachten is niet nodig. Heb je nu (ver)bouwplannen, voer ze dan uit. Er kunnen altijd externe factoren zijn die een impact kunnen hebben op de rentevoeten. Die kunnen een daling met zich meebrengen maar evenzeer een stijging.
• Ga voor een vaste rentevoet en hou in je achterhoofd dat een herfinanciering in de toekomst misschien mogelijk is.
• Een looptijd van 25 jaar en een vaste rente zijn courant geworden. Een langere looptijd zorgt voor een lagere maandlast, maar daar betaal je natuurlijk wel voor in termen van een hogere interestlast. Vergelijk dus goed de voorstellen en blijf onderhandelen, want er is wel onderhandelingsmarge aanwezig.
• Hoe sterker je dossier, hoe beter je rente.
• Het is niet zo dat het aanbod met de laagste rentevoet ook de laagste maandelijkse kost geeft. Hou rekening met de bijkomende verzekeringen en vergelijk. Je bent immers niet verplicht om bijvoorbeeld je schuldsaldoverzekering bij dezelfde bank af te sluiten als je woonkrediet.

_{*Bouwsite Livios organiseerde van 18 oktober tot en met 15 november 2023 een online onderzoek om te polsen naar hoe tevreden lezers zijn over hun woning, welke woondromen ze koesteren, of ze inzicht hebben in energie en regelgeving en hoe ze denken over de betaalbaarheid van een bouw- of renovatieproject. Meer dan 3.800 Vlaamse respondenten namen deel.}