5 tips om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen op je oude dag

Een op drie Vlaamse ouderen woont in een ongeschikt huis. Dat blijkt uit nieuwe ­cijfers van het Ouderenbehoefteonderzoek. Wil jij lang tot op je oude dag thuis blijven wonen? Wacht dan niet tot het bijna zover is om je huis of appartement aan je toekomstige noden aan te passen. Met deze tips en aandachtspunten zorg je nu al voor een levenslange woonst, of je nu zelf ontwerpt en bouwt of toch koopt en renoveert.

Ben je van plan om een toekomstbestendige nieuwbouwwoning te plaatsen? Dan begint alles in de ontwerpfase, met een vooruitziend bouwplan. Een aanpasbare woning vertrekt namelijk van een flexibele basis waarin je later makkelijk veranderingen kan doorvoeren zonder jezelf op kosten te jagen. In samenspraak met je architect kan je je woning flexibel ontwerpen met oog voor slim, optimaal en multifunctioneel ruimtegebruik. Maar ook als je naar een bestaand huis of appartement wil verhuizen, kan je bij je keuze al rekening houden met je oude dag. Met deze vijf tips groeit je woning met je mee.

1. Let op de bereikbaarheid en toegankelijkheid van je woning

Ben je nog op zoek naar een bouwgrond, huis of appartement? Hou tijdens de jacht dan rekening met de ligging en bereikbaarheid van je woning. Er komt misschien een dag dat je niet langer met de auto kan rijden of je je gewoon niet meer zeker voelt achter het stuur. Enerzijds is het dus belangrijk dat je op wandelafstand van onder meer de winkel, het postkantoor en de apotheek gaat wonen, anderzijds dat er ook een bushalte of treinstation in de buurt ligt.

Ga je voor een appartement? Dan zijn er nog een aantal extra factoren waar je het best op let. Zo zijn appartementen op het gelijkvloers veel makkelijker toegankelijk te maken dan die op een hogere verdieping, waardoor ze je meer veiligheid en comfort bieden. Bovendien is de toegankelijkheid van de gemeenschappelijke delen in zo’n gebouw van groot belang. Denk maar aan de deuren, trappen en ingangen, maar ook de lift, kelder en parking. Zeker als je wat minder goed te been bent of een hoop boodschappen naar binnen moet dragen, is een toegankelijk appartementsgebouw een must.

2. Denk aan een aanpasbare en flexibele indeling

Zit je in de ontwerpfase van je nieuwbouw of heb je een woning op het oog? Denk dan meteen goed na over de indeling ervan. Op je oude dag kan je om een slaap- en badkamer op het gelijkvloers bijna niet heen. Wil je later een lift kunnen plaatsen? Plan dan nu al zowel op het gelijkvloers als op de eerste verdieping een berging in en scheid ze van elkaar met een houten vloer. Zo kunnen die ruimtes later als liftschacht dienen. Plaats je een lift? Hou er wel rekening mee dat je dan een extra bergruimte moet voorzien. Door zoveel mogelijk lichte, verplaatsbare binnenwanden te gebruiken, geef je jezelf bovendien de kans om je woonruimtes flexibeler in te delen. Van twee kinderkamers kan je dan bijvoorbeeld één ruime en toegankelijke slaapkamer maken door een paar wanden weg te halen. Woon je in een appartement op één verdieping en wil je er levenslang blijven? Dan is een toilet dat aansluit op je badkamer ideaal.

Meer weten over een praktische indeling? Ontdek hier onze concrete tips.

3. Beperk drempels en niveauverschillen

Een huis vol drempels en andere niveauverschillen? Dat is om problemen vragen, zeker gezien de kans nu eenmaal bestaat dat je ooit minder goed ter been zal zijn. De beste oplossing is dan ook om drempels volledig te vermijden. Met een verzonken schuifraam kan je de overgang tussen kamers of van binnen naar buiten vrijwel naadloos maken. Is er een niveauverschil waar je niet om heen kan? Werk dan met een helling in plaats van met een trede. Als je toch voor een bovenverdieping gaat, zorg je het best voor een rechte trap met een goede leuning. Zo kan je toch nog vrij comfortabel naar boven en beneden. Als het echt niet meer lukt, kan je altijd nog een traplift installeren.

4. Zorg voor voldoende ruimte

Ben je wat minder goed ter been? Dan is extra beweeg- en manoeuvreerruimte geen overbodige luxe. Maak de deuren en gangen daarom zeker breed genoeg. Als maatstaf neem je het best 93 cm voor deuren en 120 cm voor gangen. Zo kan je makkelijker meubels en andere grote spullen verplaatsen en heb je altijd de nodige plaats om er met een rolstoel te passeren. Ook door flexibel te werken met verplaatsbare wanden en kamers te herbestemmen, kan je op termijn meer ruimte voorzien waar je die nodig hebt. Denk maar aan een toilet met vestiaire die je omtovert tot een ruime gelijkvloerse badkamer of het eerdere voorbeeld van de twee kinderkamers die je met minimale aanpassingen in een grote slaapkamer verandert.

5. Ga voor flexibele technieken

Zeker als je wat ouder wordt, hebben technieken als parlofoons en domotica het potentieel om je leven een stuk makkelijker te maken. Zorg daarom van begin af aan voor een flexibele elektrische installatie en de nodige wachtleidingen. Je kan die technieken eventueel centraliseren in technische kokers. Zorg in ieder geval dat je zelf overal vlot bij kan. Door goed na te denken over de plaatsing van je leidingen, maak je het jezelf makkelijker om achteraf nog dingen aan te passen. Overweeg je pakweg om een gelijkvloerse berging later om te bouwen tot badkamer? Leg daar dan nu al wachtleidingen voor de aan- en afvoer van het sanitair water. Dat bespaart je in de toekomst heel wat kap- en breekwerk.

Met dank aan Inter, het Vlaams expertisecentrum voor toegankelijkheid en Universal Design.