Zijn te smalle voegen acceptabel? (Beantwoord op 04-12-2001)

Voor een antwoord op je vraag klopten we aan bij Bart Goossens (vragenpanel) van je baksteenfabrikant Terca en bij Herman Hervent (vragenpanel) van Beamix, producent van voegmortels.

In eerste instantie stelt Bart Goossens dat wanneer je kiest voor baksteen als gevelmateriaal, je kiest voor het meest vormstabiele materiaal bij de invloed van vocht en/of temperatuur. In ons klimaat maak je dus zeker een goede keuze door voor baksteen te gaan.

Een keramisch materiaal is natuurlijk van oorsprong (klei), en wordt gebakken in een oven. Het is in de productie een “levend” materiaal, waarbij dus niet elke productie-batch tot op de millimeter precies hetzelfde kan zijn. Binnen de Belgische norm voor bakstenen is dit tevens opgenomen door bepaalde kleine toleranties toe te laten. Deze toleranties zijn ook opgenomen binnen ons Benor-label, en worden op regelmatige tijdstippen door BCCA gecontroleerd. Uit onze ervaring mogen wij hardop stellen steeds te voldoen aan alle eisen terzake.

Om toleranties binnen de verwerking tot een minimum te herleiden, wordt aangeraden om te bestellen uit 1 productie-batch (ook voor uniformiteit in kleur) en om uit 4 – 5 pakken tegelijk diagonaal dalend de stenen te nemen.

Het feit dat bepaalde voegen tussen het uitgevoerde gevelmetselwerk slechts 2-3 mm zouden zijn, heeft niets te maken met de vormvastheid van de steen, doch eerder met de uitvoering. Zelfs indien er op bepaalde stenen 5 mm verschil zou zitten, wat wij ten zeerste betwijfelen, dan nog is een voeg van 2-3 mm niet mogelijk indien het verband wordt gerespecteerd.

Vaak treden kleinere voegen op bij het “schuiven” met stenen om het verband nog juist te doen uitkomen aan openingen zoals ramen en deuren. Dit hangt dan weer samen met de maatvoering van de façade en of deze volledig op de maten van de steen is afgestemd (ontwerp architect).

Omtrent uitvoering en opvoegen van metselwerk, bestaan er tevens Belgische normen en PTV-uitvoeringsrichtlijnen, uitgegeven door respectievelijk BIN en WTCB. Hierin zijn al de aspecten van de uitvoering opgenomen, maar ook verschillende details zoals voegbreedtes, voegdieptes, het toelaatbare verspringen van de verticale voegen, enz. opgenomen. Normaalgezien is de architect hiervan op de hoogte, en zou deze de nodige stappen moeten ondernemen.

De andere vragen nam Herman Hervant voor zijn rekening: Een eerste punt wat volgens hem opvalt bij dit verhaal is het risico voor een slechte hechting tussen mortel en steen.

Bij het verwerken van een metselmortel met een voeg van 2 à 3 mm riskeer je verbranding van de metselmortel, wat wil zeggen dat te veel oppervlak van de metselmortelspecie in contact komt met de steen, waardoor de steen het aanmaakwater uit de specie zuigt zodat te weinig aanmaakwater overblijft om het cement te binden. Dit geldt zowel voor de metselmortel als voegmortel.

Bij prefabmengsels op basis van het droge-mortel-concept gebruikt men voor een voegbreedte tussen 10 en 15 mm een normale metselmortel. Wenst men te werken met een dunne voeg, dus tussen de 6 en 10 mm zal de korrelopbouw van het mengsel moeten worden aangepast zodat de minimale dikte van de voeg nooit minder is dan 3x de maximale korreldiameter van het zand. Wil men nog dunner gaan, dus 2 à 7 mm, wordt een lijmmortel gebruikt die niet wordt nagevoegd.

Met betrekking tot kwaliteit, garantie, e.a., verwijzen ook wij, zoals eerder vermeld in het antwoord van Terca, naar de verwerkingsrichtlijnen en normen, uitgegeven door BIN en WTCB. Op basis van deze neutrale documenten kan dan een expertise worden opgemaakt, die zal leiden tot een concrete oplossing voor dit probleem.