Rendement van meer dan 100% bij condensatieketel (Beantwoord op 23-08-2000)

Je bent niet de enige die zijn wenkbrauwen fronst als hij hoort van een rendement hoger dan 100 %. Toch is het mogelijk. Door ook warmte te onttrekken aan de verbrandingsgassen - die normaal dadelijk via de schoorsteen naar buiten verdwijnen - kan een condensatieketel een rendement halen dat boven 100 % ligt. Hoe dat technisch mogelijk is, wordt uitgelegd in de Batibouwspecial ’98 van De Onderneming, een vaktijdschrift voor de verwarmingssector. Het heeft geen zin om het warm water - al dan niet afkomstig van een condensatieketel - opnieuw uit te vinden en daarom zijn we zo vrij hun uitleg integraal over te nemen.

"De condensatietechniek verhoogt het rendement door zoveel mogelijk warmte van de rookgassen te benutten. Bij traditionele ketels wordt de temperatuur van de rookgassen vrij hoog gehouden. In die rookgassen zit immers vrij veel waterdamp, en als die in de ketel of schoorsteen condenseert, veroorzaakt dat corrosie. Het nadeel van dat systeem is echter dat al die energie gewoon door de schoorsteen verdwijnt, zonder bij te dragen tot de verwarming. Condenserende ketels daarentegen, koelen de rookgassen tot onder hun dauwpunt af, zodat de warmte die opgeslagen zit in de waterdamp, ook nuttig wordt gebruikt. Dit is mogelijk omdat de warmtewisselaar van dit soort ketels bestand is tegen corrosie door condensaten. De techniek was tot voor kort beperkt tot de grotere installaties. Men is er echter nu in geslaagd lichte en compacte condenserende warmtewisselaars te produceren, waardoor kleinere ketels met een zeer hoog rendement mogelijk worden. Zo haalt men meer nuttige warmte uit een gegeven hoeveelheid brandstof. Condensatietechniek is typisch een gastoepassing, maar ook voor stookolie komen er stilaan condenserende toestellen op de markt."

Reactie van: Patrick Bas

Reactie: De 100% regel is nochtans juist.

Bij de verbranding van aardgas wordt er voor 1m³ gas ca. 1,5 kg waterdamp gevormd. Bij de gewone aardgasketel wordt deze waterdamp via de schouw afgevoerd. Een condensatieketel probeert de warmte die in waterdamp aanwezig is nuttig te gebruiken. Voorwaarde is wel dat de rookgassen afgekoeld kunnen worden tot ongeveer 50°C (gebruik van vloerverwarming of grote radiatoren).

Hoe komt men nu aan 100% (>100 ook mogelijk): tijdens de rendementsbepaling van een ketel rekent men zonder de warmte van waterdamp (de zogenaamde onderwaarde). Door de warmte uit de waterdamp te onttrekken, haalt men ca. 10% meer energie uit de rookgassen. Dit kan meer zijn dan de ketelverliezen, vandaar een rendement van 100% en meer.