Beton is veel meer dan alleen een 5-tal ingrediënten.
Voor welke toepassing dient het beton, hoe wordt ermee omgegaan door elke tussenpersoon, bij bij elke tussenstap? Er wordt wel vaker verkeerd gehandeld op de werf zelf, ver van en tegenin de theoretische richtlijnen van de ingenieurs en architecten. Beton = zand + grind/kiezel + cement + water + eventueel additieven + wapening indien gewapend beton + vorm/bekisting + compactering/trilling, maar ook: + keuzes + dosering + bereiding + bewaring + transport + bloodstelling aan de omgeving + specifieke toepassing + behandelings- en plaatsingswerkwijze... Elk van die onderdelen speelt een rol in de duurzaamheid van het beton.
Als je kijkt naar de "betonziektes" wordt al veel duidelijk.
Met het oog op een zo sterk, zo compact mogelijk beton, met het minste cement en water (de zwakke schakels), moeten de juiste korrelsoorten, korrelvormen, korrelgrootten, korrelcombinatie, en hoeveelheden gekozen worden.
Er zijn verschillende cementtypes, met elk hun eigenschappen en toepassingen. Vb: CEMI, CEMII, CEMIII, CEMV, HighSulfateResisting, LowAlkali, HighEarlyStrength, LowHeat,... Te veel om allemaal op te sommen.
Hoe meer water hoe vloeibaarder, maar ook hoe poreuzer en dus breekbaarder. Om beton bewerkbaarder te maken gebeurt het weleens dat, in strijd met de voorschriften, werkmannen extra water toevoegen, en welk water dan nog... (water dient steeds kwalitatief te zijn). Ook moet gezegd worden dat het beton soms onvoldoende bewerkbaar wordt geleverd op de werf, waardoor moeilijk anders kan gedaan worden. De fout ligt niet altijd bij de werklieden op de werf.
De sterkte van beton is gelinkt met z'n dichtheid. Hoe poreuzer, hoe zwakker, breekbaarder (cf. cellenbeton). Desalniettemin, heeft poreus beton wel eigen toepassingen: zoals opvulling, thermische isolatie, vorstbestendigheid,...
In het geval klassiek beton met wapeningsijzers betekent porositeit en dus lucht wel een serieus risico. Indien lucht, CO2-houdend, in contact komt met het vrije CaOH in het beton ontstaat CaCO3+H2O en het basisch, dus oxidatiewerend karakter wordt verzwakt. Lucht + vocht + dalend Ph verhoogt het risico op roestende ijzerstaven. Het volume van geroest ijzer kan 3 à 6 maal groeter zijn, waardoor een sterke druk ontstaat op het beton. Veelal ressulteert dit in barsten en afbrokelingen.
Welke additieven, welke mengelingen, welke dosering, voor welke einde?
Ze kunnen veel problemen oplossen, maar toch voorzichtig mee zijn! In de jaren '70 bvb werden verhardingsversnellers gebruikt die Cl bevatten die nu nog steeds de wapeningsijzers zeer ernistig aantasten.
Er zijn allerlei soorten, van allerlei producenten/merken en voor heel wat toepassing zoals: vloeibaarder en/of zelfnivelerend te maken zonder toevoeging van water (plastificeerders), ook heel specieke producten om segregatie van de ingrediënten tegen te gaan, waterdicht maken, versnellers, vertagers, kleurstoffen voor in de massa,... Sommige additieven zijn 2 of meer in 1 oplossingen. Zo zijn er die tegelijk beton bewerkbaarder maken, de cement/waterverhouding verbeteren, segregatie tegengaan en het gebruik van een pomp mogelijk maken.
Welke wapening: staalstaven (los of gelast), staalvezels (zoals in sommige industriële vloeren), glasvezels en kunstvezels (zoals in sommige prefab), een combinatie?
Welk soort ijzers (gewoon staal, gegalvaniseerd staal, inox)? Gewoon staal voor een relatief beschermde omgeving met weinig risico op oxydatie, inox voor bijzondere toepassingen (zeer duur), gegalvaniseerd staal (duur) voor vochtige omgeving.
Welke diameter en lengte van de wapening, aantal wapening, afstand van wapening, afstand van de ijzers t.o.v. de bekisting (~ 1 à 2 keer de diameter van de staaf, min. 1,5cm, gebruik maken van afstandhouders!),...
Tja, er zijn heel veel stappen tussen de ontgining van de grondstoffen en het afgewerkt gebouw of eindproduct. Elke berekening, keuze, handeling, bij elke tussenstap, door elke tussenpersoon, moet correct zijn. In de realiteit is dit niet evident, vooral met de steeds toenemende rendabiliteits- en productiviteitsdruk op de mensen!
De alom aanwezige drang naar winstgevendheid en kostenbesparingen maakt dat niet altijd gekozen wordt voor de beste, laat staan de juiste producten, hoeveelheden, methodes en zorg.
Het WTCB heeft zeer interessante, wetenschappelijke documentatie over tal van bouwtechnische onderwerpen, maar je moet wel beschikken over een toeganscode. Neem tevens contact op met volgende gespecialiseerde beroepsfederaties:
- BBG (Belgische Beton Groepering): http://www.gbb-bbg.be
- FEBE (Federatie van betonindustrie): http://www.febe.be
- FEBELCEM (Federatie van de Belgische Cementnijverheid): http://www.febelcem.be
- FIPAH (Federatie voor invoerders en producenten van hulpstoffen): http://www.fipah.be
- FEDBETON (Federatie voor stortklaar beton): http://www.fedbeton.be
- InfoBeton: http://www.infobeton.be/
