Gevel metselen: handige tips voor een gevel met karakter

Een gemetselde gevel is niet alleen stevig en duurzaam, maar geeft je woning ook karakter. Wil je weten hoe het metselen van een gevel in zijn werk gaat, wat de voordelen zijn en waar je op moet letten? In dit artikel ontdek je alles: van materialen en soorten metselverband tot de kosten en het stappenplan als je zelf aan de slag wilt. Zo maak je een weloverwogen keuze en voorkom je veelvoorkomende fouten.

Wat is metselen?

Metselen is het opbouwen van een constructie door stenen of blokken te stapelen en te verbinden met specie (mortel). De mortel fungeert als lijm en zorgt ervoor dat de stenen stevig op elkaar blijven zitten. Het wordt vooral gebruikt voor het bouwen van gevels, muren, schoorstenen en andere bouwwerken. Metselen vereist vakmanschap, want het juiste verband (het patroon waarin de stenen liggen) en een gelijkmatige voeg dragen bij aan de sterkte en uitstraling van het metselwerk.

Voor- en nadelen van metselen

Metselen heeft een aantal voordelen, maar ook nadelen waar je rekening mee moet houden. Hieronder een overzichtelijke tabel:

Waarom kiezen voor een gemetselde gevel?

Een gemetselde gevel is populair omdat hij lang meegaat en weinig onderhoud vraagt. Bovendien biedt hij uitstekende isolatie tegen warmte en geluid. Door de grote keuze aan stenen en metselverbanden kun je je gevel helemaal naar wens ontwerpen, waardoor je woning een unieke uitstraling krijgt. Daarnaast verhoogt een degelijke gevel vaak de waarde van je huis. Kortom, met een gemetselde gevel kies je voor een duurzame, esthetische en waardevaste oplossing.

Materialen voor metselen

Bij het metselen van een gevel heb je verschillende materialen nodig. Door de juiste combinatie van deze materialen zorg je voor een stevige en mooi afgewerkte gevel:

• Bakstenen of bouwblokken: dit is de basis van het metselwerk. Er zijn diverse soorten zoals keramische bakstenen, cellenbeton, kalkzandsteen of betonblokken.
• Metselmortel: de ‘lijm’ die de stenen bij elkaar houdt. De samenstelling van de mortel hangt af van de steensoort en de toepassing.
• Lintvoegen en stootvoegen: de voegen worden gevuld met mortel en zorgen voor de stabiliteit van de muur.
• Verschillende hulpmaterialen: denk aan een metselkoord, waterpas, metselhamer, troffel en metselprofielen voor een recht resultaat.

Wat doet een metselaar?

Een metselaar is een vakman die muren, gevels en andere constructies opbouwt door stenen of blokken netjes en stevig op elkaar te plaatsen. Hij of zij zorgt voor het aanmaken van de mortel, het nauwkeurig plaatsen van de stenen in het juiste verband en het vullen van de voegen. Een metselaar meet alles zorgvuldig uit en controleert regelmatig of de muur recht en waterpas blijft. Hij levert vakwerk en zorgt ervoor dat het metselwerk mooi en duurzaam wordt. 

Metselwerk prijs per m²

De prijs voor metselwerk varieert afhankelijk van verschillende factoren zoals het type steen, het gekozen metselverband, de complexiteit van het werk en de regio. Gemiddeld ligt de prijs voor het metselen van een gevel tussen 40 en 70 euro per m², dat is exclusief gevelstenen en inclusief arbeidskosten. Simpele muren met standaard bakstenen zijn goedkoper, terwijl speciaal metselwerk duurder kan uitvallen. Ook bijkomende kosten zoals steigers, afwerking en extra isolatie kunnen de totaalprijs beïnvloeden. Het is verstandig om meerdere offertes op te vragen bij metselaars om goed te kunnen vergelijken.

Kostenbesparende tips

Je kan de kosten van je metselwerk onder controle houden, zonder in te boeten op de kwaliteit, met deze tips:

• Vergelijk offertes: vraag meerdere offertes aan om een scherpe prijs te krijgen.
• Kies standaard stenen: gebruik standaard bakstenen in plaats van speciale varianten.
• Zelf voorbereiden: zorg dat de ondergrond goed klaar is zodat de metselaar meteen kan starten.
• Deel het werk: doe eenvoudige klusjes zelf, zoals het schoonmaken of afvoeren van afval, het klaarzetten van de gevelstenen.
• Bestel materialen zelf: koop stenen en mortel zelf bij een bouwmarkt of leverancier.
• Werk in het juiste seizoen: vermijd metselen in een vorstperiode of bij veel regen. Dat kan vertragingen en extra kosten veroorzaken.
• Efficiënt metselverband: kies voor een metselverband dat minder tijd kost om te leggen, zoals halfsteensverband.

Soorten metselverband

Metselverband is het patroon waarin stenen worden gelegd. Het bepaalt niet alleen de uitstraling, maar ook de sterkte van de muur. Elk metselverband heeft zijn eigen charme en toepassingsmogelijkheden, afhankelijk van de stijl en functie van de gevel. De meest gebruikte soorten zijn:

• Halfsteensverband: elke steen ligt half over de steen eronder. Dit is het meest voorkomende en eenvoudigste verband.
• Kruisverband: stenen worden afwisselend kop- en langzijde zichtbaar gelegd, waardoor een strak raster ontstaat.
• Staand verband: Eerst metsel je een laag strekken, dan een laag koppen, dan weer een laag strekken, enz. In de strekkenlaag komt een driekwartsteen. Dit geeft een moderne uitstraling.
• Wildverband: een onregelmatig patroon waarbij verschillende formaten stenen door elkaar worden gemetseld voor een rustieke look.

Je gevel zelf metselen of het laten doen?

Zelf je gevel metselen kan aantrekkelijk zijn als je handig bent, tijd hebt en kosten wilt besparen. Het geeft ook voldoening om zelf aan je woning te werken. Maar metselen vraagt precisie, ervaring en het juiste gereedschap. Fouten kunnen leiden tot zwakke muren, vochtproblemen of een minder mooi resultaat.

Een professionele metselaar heeft de kennis en ervaring om snel en netjes te werken, rekening houdend met constructieve eisen en weersomstandigheden. Zeker bij grote projecten of bijzondere gevels is het vaak verstandiger om een vakman in te schakelen. Die vind je makkelijk via onze dienst ‘Offertes aanvragen’.

Stappenplan voor het zelf metselen van je gevel

Wil je je gevel zelf metselen? Met dit stappenplan kun je gestructureerd aan de slag en voorkom je veelvoorkomende fouten.

1. Voorbereiding: verzamel alle benodigde materialen en gereedschappen, zoals stenen, mortel, troffel, waterpas en metselkoord. Zorg dat de ondergrond stevig en schoon is.

2. Maak de mortel aan: meng de mortel volgens de instructies, meestal bestaande uit cement, zand en water. Zorg voor een goede consistentie: niet te nat, niet te droog.

3. Start met metselen: leg de eerste laag stenen op de fundering en zorg dat ze waterpas en recht liggen. Gebruik een metselkoord als richtlijn.

4. Vul de voegen: vul de stoot- en lintvoegen met mortel terwijl je de stenen legt, zodat het metselwerk stevig wordt.

5. Controle en afstemming: blijf regelmatig controleren met waterpas en touwtje of de muur recht blijft en het metselverband klopt.

6. Bouw op tot de gewenste hoogte: metsel laag voor laag verder tot de gevel de juiste hoogte heeft.

7. Werk je metselwerk af: strijk de voegen netjes af en verwijder overtollige mortel voordat die opdroogt.

8. Laat de gevel uitharden: laat het metselwerk rustig uitharden en bescherm het tegen regen en vorst de eerste dagen. Houd het eventueel vochtig om scheuren te voorkomen.

Veelvoorkomende fouten en hoe ze te vermijden

Er kan tijdens het metselen wel wat fout lopen. Door aandacht te besteden aan deze punten zorg je voor sterk en duurzaam metselwerk zonder problemen achteraf:

Weersomstandigheden

Weersomstandigheden hebben een grote invloed op het metselproces en de kwaliteit van het metselwerk.

• Regen: te veel vocht kan de mortel uitspoelen, waardoor de hechting minder wordt en de muur zwakker is. Metselen in de regen kan ook leiden tot vlekken en verkleuring.
• Vorst: bij temperaturen onder het vriespunt kan de mortel niet goed uitharden en kan het water in de mortel bevriezen, wat scheuren veroorzaakt.
• Hoge temperaturen: te warm weer zorgt ervoor dat de mortel snel uitdroogt, waardoor het niet goed kan uitharden. Dit kan leiden tot broos metselwerk en scheuren.
• Wind: sterke wind kan het uithardingsproces versnellen en de mortel uitdrogen voordat het goed bindt.

Tips:

• Metsel bij milde, droge omstandigheden voor het beste resultaat.
• Bescherm het metselwerk bij slecht weer met afdekmateriaal zoals zeilen.
• Pas de mortelsamenstelling en het uithardingsproces aan op de weersomstandigheden.

Onderhoud van metselwerk

Met regelmatig onderhoud blijft je gevel sterk, waterdicht en aantrekkelijk en voorkom je dure reparaties. Enkele belangrijke tips:

• Regelmatig schoonmaken: verwijder vuil, mos en algen met een zachte borstel en eventueel een mild reinigingsmiddel.
• Voegen inspecteren: controleer de voegen op scheuren of loszittende mortel. Herstel deze tijdig om vochtproblemen te voorkomen.
• Vochtwering controleren: zorg dat waterafvoeren en dakranden goed werken zodat water niet in het metselwerk kan trekken.
• Bescherming tegen vorst: laat vochtige muren in de winter niet bevriezen, want dat kan leiden tot schade. Kapotte stenen moeten snel worden vervangen om verdere schade te voorkomen.

FAQ: Metselen