Harvard-professor Allen: “Een deel van het zorgbudget moet naar de bouwsector”

Omdat de kosten in de zorg blijven stijgen, gaat de zorgpremie vanaf 2026 omhoog. Een ziekte kan verschillende oorzaken hebben, maar wat als ook onze huizen daarbij een rol kunnen spelen? Volgens de Amerikaanse professor Joseph Allen veroorzaken slechte binnenluchtkwaliteit en een gebrek aan daglicht wel degelijk gezondheidsproblemen. “We leven in een sick building era.”

Nood aan meer gezonde huizen 

De Vlaamse regering nam heel wat maatregelen om het begrotingstekort dicht te rijden. Een daarvan is de afschaffing van de EPC-labelpremie en de Mijn VerbouwPremie voor de middelste en hoogste inkomens. Enkel huishoudens uit de laagste inkomenscategorieën kunnen nog premies aanvragen om hun huis energiezuinig te renoveren. 

Een andere maatregel die de regering nam was het duurder maken van de zorgpremie. Vanaf 2026 betalen we 100 euro in plaats van 64 euro. De premie is verplicht en dient om mensen die ziek of invalide zijn financieel te ondersteunen. Maar wat als we meer zouden investeren in preventie in plaats van behandeling? En welke rol kunnen onze woningen daarbij spelen?

Sick Building Era

De Amerikaanse professor Joseph Allen is stellig: “Een deel van het geld dat we steken in de gezondheidszorg om mensen beter te maken moet naar de bouwsector.” Allen is professor aan de Harvard School of Health. Volgens hem leven we momenteel in de Sick Building Era. “Door energiezuinig te gaan ontwerpen is de kwaliteit van de binnenlucht verslechterd, met alle gevolgen van dien. De manier waarop we onze gebouwen ontwerpen kan ons ziek maken of ons gezond houden.”

Gezond huis reduceert gezondheidsrisico’s

Allen geeft aan dat de luchtvervuiling in huis is toegenomen. Niet enkel door doorgedreven isolatie en luchtdichtheid, waardoor 'vuile' lucht niet buiten kan, maar ook door de materialen die we gebruiken. “Ventilatie, een goede luchtkwaliteit en veel daglicht zijn van onschatbare waarde”, aldus Allen. “Wonen we in gezonde gebouwen dan reduceren we gezondheidsrisico's zoals respiratoire aandoeningen en verbeteren we het algemeen welzijn.” Gezonde huizen zorgen dus voor gezonde mensen. Maar wat is dan een gezond huis? 

Hoe een huis jouw welzijn kan beïnvloeden

Volgens Lone Feifer, Director for Sustainable Building bij VELUX is een gezond huis eentje dat met je meeleeft. Feifer: “Na onze eigen huid en de kleding die we dragen is de gebouwschil van ons huis onze derde huid. Een gezond huis leeft mee met zijn bewoners, met de seizoenen en met veranderingen in de tijd. Met een goede ventilatie en aangepast daglicht kunnen we onze woningen aanpassen aan de klimaatinvloeden en kunnen we tegelijk tegemoet komen aan onze behoeften, gedrag en individuele voorkeuren. Ons gevoel van welzijn is nauw verbonden met hoe we ons verbinden met onze woningen. En dus ook met hoe uitgerust en ontspannen we ons voelen.”

Hoe weet je of je huis gezond is?

• Test de luchtkwaliteit en plaats een CO₂-meter. Met een CO₂-meter kan je zien of er genoeg verse lucht is. Detecteert de meter meer dan 900 ppm (parts per million), dan moet je dringend de ruimte ventileren. Tijdens de coronacrisis was een CO₂-meter haast onmisbaar en verplicht in sommige gebouwen (zoals scholen, sportzalen, …).
• Plaats een hygrometer of luchtvochtigheidsmeter. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen 40% en 60%. Is de luchtvochtigheid onder 40%, dan is de lucht te droog en dat kan je luchtwegen irriteren en je huid uitdrogen. Ventileer en gebruik eventueel een luchtbevochtiger. Kom je boven 60% uit, dan is er te veel vocht in de ruimte. Dat kan leiden tot schimmels en condensatie. Zorg voor een goed ventilatiesysteem zodat de vochtige lucht weg kan. Je kan eventueel een luchtontvochtiger plaatsen.
• Met een luxmeter kan je meten hoeveel natuurlijk daglicht er in je woning valt. Daglicht heeft een impact op je gemoed, want het stimuleert de aanmaak van het gelukshormoon serotonine. Maar zorgt ook voor extra vitamine D en verbetert de slaapkwaliteit.
• Check de binnenhuistemperatuur. Overdag is 19°C à 22°C een comfortabele binnenhuistemperatuur. 's Nachts mag de temperatuur zakken naar 18°C à 16°C .

Welke regels legt Vlaanderen op?

Ga je bouwen of je woning grondig renoveren, dan moet je je houden aan de EPB-eisen. EPB staat voor 'EnergiePrestatie en Binnenklimaat' en legt eisen op voor isolatie, installaties, ventilatie en oververhitting. De EPB-regelgeving bestaat al sinds 2006. Maar gezien we nog met een oud woningpark zitten in Vlaanderen en de renovatiegraad zeer laag is, zijn er veel woningen die niet aan deze (basis)eisen voldoen.