Najaarsplan voor een tuin in topvorm: tips van een tuinexpert

Ligt jouw tuin er maar verpieterd bij na de zomer? Geen nood, met deze ultieme tips van tuinjournalist Marc Verachtert bruist jouw tuin volgend voorjaar weer van het leven. Tijd om nu in het najaar in actie te schieten!

Gazon

• Na de zomer kan je gazon er verdord bij liggen. Maar onder die dode laag zitten meestal nog actieve groeipunten. Van zodra het regent, zal het gras groeien en krijg je weer een groene grasmat.
• Ben je niet zo’n veeleisende gazonbezitter, laat je gras dan in het najaar gewoon doorgroeien en hou een normaal maairitme aan. Van september tot midden oktober maai je het gras een keer per week, maar zeker niet korter dan vier centimeter. Vanaf midden oktober maai je steeds minder. Laat je gras iets langer de winter ingaan. Zo’n 5 centimeter is prima.
• Wil je volgend jaar een gazon dat er echt pico bello bijligt? Laat ook dan je gras terug in volle groei komen. Daarna kan je verticuteren om het dode gras eruit te kammen. Voor een optimaal resultaat strooi je daarna een snelkiemend graszaad over je gazon. Dit ‘doorzaaigazonzaad’ kan de concurrentie met andere grassen beter aan, kiemt rap en groeit sneller. Pas twee à drie weken na het doorzaaien mag je meststoffen strooien. Zo gaat je gazon gezond en sterk de winter in.

Lees ook: Zo behandel je je gazon in het najaar

Struiken en heesters

• Leg je snoeischaar ver weg en knip zeker niet aan bomen en struiken. Planten die bloeien voor de maand mei, en dat zijn er heel wat, hebben in september en oktober hun bloemknoppen al klaar zitten. Als je ze snoeit, knip je de bloemen van het volgende voorjaar weg.
• Kijk na welke planten afgestorven zijn door de aanhoudende hitte. Heel veel van wat er nu zonder blad bijstaat, is misschien nog niet dood, maar vervroegd in herfst- en wintermodus gegaan. Krab heel lichtjes met je nagel of een mesje over een takje van zo’n centimeter dik. Haal het schorslaagje weg tot je de groene groeilaag ziet die beschermd zit onder het schors. Is die er niet? Dan is de plant dood.
• Struiken en alle planten die langer leven, plant je best in het najaar. De grond is nog warm, en meestal vochtig. De plant kan zo wennen aan de plaats waar ze gaat groeien. Al vanaf maart voelt ze zich er thuis en kan ze goed doorgroeien. Doe je dit pas in het voorjaar, dan wordt de plant ineens geconfronteerd met de zomer en heeft ze het veel moeilijker. Dit jaar is daar een sprekend voorbeeld van. Alles wat dit voorjaar geplant is, heeft vijftig procent meer kans op afsterven dan wat vorig jaar in de herfst werd geplant.
• In september en oktober kan je alles planten wat je in pot of in container koopt. Deze planten zijn in groei gebleven in een tuincentrum. Voor goedkopere planten met naakte wortels, wacht je tot eind oktober, begin november.

Bomen en klimplanten 

• Zijn je bomen aangebonden om ze te beschermen tegen omwaaien? Kijk dan in het najaar zeker de steunsels na. Als ze te hard knellen, wurgen ze de klimplant of boom dood.

Bloemperken en borders

• Zeker na een droge zomer heeft je border een organische meststof nodig als opkikker. Die meststof op basis van dierlijke of plantaardige producten geeft zijn voedingsstoffen geleidelijk aan vrij. Per vierkante meter border mag je een handvol, of zo’n 50 gram, strooien. Zo sterken je planten terug aan voor de winter start.
• September en oktober zijn de ideale maanden om een veelheid aan bloembollen te planten, zoals krokussen, narcissen of hyacinten. Met tulpen wacht je best tot in november.
• Vul lege plekken met herfstchrysanten zodat je tuin tot aan de vorst kleurig blijft. Dat hoeven geen oubollige exemplaren te zijn. Kwekers hebben mooie vormen en kleuren ontwikkeld die perfect aansluiten bij de herfsttinten in je tuin.

Vijver

• Geef je vissen geleidelijk aan minder eten. Hoe kouder het water, hoe minder nood ze hebben aan voedsel. Van zodra de watertemperatuur lager is dan 15 graden, mag je helemaal niks meer geven.
• Vallende herfstbladeren vormen onderaan in de vijver een rottende laag. Zeker bij kleinere vijvers moet je regelmatig de bladeren afscheppen. Gemakkelijker is het plaatsen van een skimmer. Deze kleine emmer met ingebouwde pomp zuigt het water langs boven aan, laat het door de emmer stromen en houdt aangezogen bladeren tegen.
• Heb je een vijverpomp of waterval? Zet die vanaf oktober op halve kracht zodat er niet te veel beweging is in het water. Vissen overwinteren op de bodem van de vijver omdat de watertemperatuur daar warmer en constant is. Als je water rondpompt, meng je het voortdurend en maak je hun warme overwinteringsplek koud.

Terras

• Haal kruiden dichter bij je keuken. Dat kan door een kleine gemende kruidenpot of -bak bij je achterdeur te zetten. Met rozemarijn, tijm en salie breng je de hele winter door je gerechten op smaak.
• Wil je zo lang mogelijk van je terras genieten, denk dan aan de installatie van een terrashaard of -verwarmer.
• Vergeet de vogeltjes niet. Zet alvast een voederplankje klaar op je terras of balkon en voorzie enkele vetbollen. Zo help je niet alleen de vogels, maar geniet je ook van binnenuit van het uitzicht op die vrolijke bende.