Zo kies je het juiste ventilatiekanaal voor je woning en je ventilatiesysteem

Een gezond binnenklimaat begint bij de juiste ventilatiekanalen. Maar wat is geschikt voor jouw woning: spirobuizen, instortkanalen of flexibele slangen? Ontdek het verschil, de voordelen en de nadelen, en krijg praktisch advies over isolatie en onderhoud voor maximaal comfort.

Waarvoor dienen ventilatiekanalen?

Ventilatiekanalen zorgen ervoor dat de vervuilde lucht naar buiten kan en dat er verse buitenlucht naar binnen kan. Ze transporteren dus de lucht en zorgen voor een goede ventilatie van de woning. Heb je bijvoorbeeld een ventilatieventiel in de badkamer om de vochtige lucht af te zuigen, dan gaat die vochtige lucht via een ventilatiekanaal richting de ventilatiedoorvoer en het ventilatierooster naar buiten. 

Bij een mechanisch ventilatiesysteem, zoals ventilatiesysteem C en ventilatiesysteem D, worden er ventilatiekanalen doorheen de woning voorzien. De ventilatiekanalen zijn aangesloten aan de ventilatie-unit en verspreiden dus verse lucht of voeren vervuilde lucht af. De ventilatiekanalen worden in een valse wand of vals plafond verwerkt of in de vloer.

Welke soorten ventilatiekanalen zijn er

Voor elke toepassing heb je wel een ventilatiekanaal. We lijsten de meest gebruikte soorten op.

Spiraalkokers of spirobuizen

Spirobuizen zijn gegalvaniseerde metalen buizen. Ze zijn rond van vorm en verkrijgbaar in verschillende diameters. Voor woningen gebruikt men meestal een diameter van 125 mm, 160 mm of 180 mm. Een spirobuis is niet flexibel, je kan zo’n stalen buis niet buigen. Dat betekent dat je veel hulpstukken nodig hebt, zoals bochten, om je ventilatiekanaal te realiseren. Toch is dit een van de meest gekozen soort kanalen, omdat het redelijk goedkoop is en de lucht goed doorlaat.

Ventilatiekanalen voor instortsysteem

Wil je je ventilatiekanalen inwerken in de vloer, wand of plafond, dan kan je ook kiezen voor instortkanalen. Een instortkanaal is slanker dan een spirobuis. Er zijn twee types van instortkanalen.

• Je hebt rechthoekige instortkanalen van gegalvaniseerd metaal. Dit soort ventilatiekanaal is ideaal als je weinig inbouwruimte hebt. De diameter die vaak gebruikt wordt is 170 x 70 mm en 220 x 80 mm, maar er bestaan bijvoorbeeld ook ventilatiekanalen van 110 x 55 mm of 220 x 55 mm en ronde kanalen.
• Je kan ook kiezen voor ronde instortkanalen van kunststof. Die zijn veel flexibeler dan metalen instortkanalen. Deze kunststoffen kanalen hebben een diameter van 50 tot 90 mm. Er bestaan ook kanalen die ovaal van vorm zijn. 

Flexibele ventilatieslang

Dit type ventilatiekanaal is zeer flexibel en wordt gemaakt van kunststof of aluminium. Het ventilatiekanaal van je dampkap is bijvoorbeeld vaak een niet-geïsoleerde flexibele slang.

De voor- en nadelen per soort

Elk soort ventilatiekanaal heeft specifieke voordelen en nadelen.

Prijs van ventilatiekanalen

De prijs van je ventilatiekanaal hangt af van het soort kanaal en het materiaal. Kunststof is goedkoper dan gegalvaniseerd staal. En voor een geïsoleerd ventilatiekanaal betaal je meer dan voor een niet-geïsoleerde spirobuis. Je ventilatiesysteem en de beschikbare ruimte bepalen welk ventilatiekanaal je moet kiezen. 

Welke ventilatiekanalen kiezen?

Welk ventilatiekanaal geschikt is voor jouw woning hangt af van verschillende factoren. Stel jezelf enkele vragen:

• Hoeveel ruimte is er beschikbaar?
• Kan ik de ventilatiekanalen inbouwen of niet?
• Welke ventilatiesysteem heb ik?
• Heeft mijn ventilatiesysteem een WTW-unit?
• Wat is de afstand tussen de unit en het ventilatieventiel?

De meest gekozen ventilatiekanalen zijn spiraalbuizen en instortkanalen. Bespreek zeker met je ventilatie-installateur welk soort voor jouw woning het meest geschikt is. 

Maximaal comfort bij alle soorten ventilatiesystemen

Wil je een maximaal comfort, dan kies je best voor ventilatiekanalen die de lucht goed doorlaten. Voorzie je speciale inlaatluchtkleppen, dan is er een zachte aanvoer van verse lucht. Hou je alle kanalen gescheiden, dan elimineer je akoestische overdracht. Akoestische dempers zorgen voor een stille werking. 

Ventilatiekanalen aanpassen bij oudere huizen

Wil je je bestaande ventilatiekanalen aanpassen, dan is het wel belangrijk om te kijken naar de impact van de werken. Ventilatiekanalen die zichtbaar zijn, kan je makkelijker aanpakken dan bijvoorbeeld ventilatiekanalen die ingestort zijn in de vloer. Wil je ingestorte kanalen vervangen, dan zal je je vloer moeten uitbreken. Zitten je ventilatiekanalen achter een valse wand, dan zal je de wand moeten openbreken. Hetzelfde geldt voor kanalen die ingebouwd zitten in een vals plafond. Je ventilatiekanalen aanpassen is dus niet een beslissing die je over een nacht ijs neemt. Meestal hangt deze beslissing samen met het al dan niet volledig renoveren van je woning.

Ventilatiekanalen plaatsen tijdens renovatie

Ga je renoveren met een vergunningsaanvraag of melding, dan moet je de isolatie- en ventilatie-eisen volgen. Maar ook bij een kleine renovatie is het nuttig om een ventilatiesysteem te plaatsen, omdat het zorgt voor een gezond binnenklimaat. Tijdens een renovatie kan je de ventilatiekanalen laten inbouwen in de vloer of wegwerken in een vals plafond of valse wand. Met beugels kan je de ventilatiekanalen bevestigen. Werk van buiten naar binnen en eindig met het verbinden van je kanalen aan de ventilatie-unit.

Zelf plaatsen of laten doen? 

Je kan je ventilatiekanalen zelf plaatsen als je beschikt over een legplan. Daarop staat duidelijk waar de ventilatie-unit moet komen en waar de kanalen moeten liggen. Flexibele ventilatiekanalen kan je makkelijk zelf leggen. Kies je voor gegalvaniseerde kanalen, dan vraagt dit iets meer puzzelwerk omdat je meer hulpstukken nodig hebt om bochten of aftakkingen te maken. 

Er zijn zelfbouwkits die je helpen met het plaatsen van je ventilatiesysteem. Deze kit bevat meestal ook de juiste instructies en een opgesteld plan. Ga je zelf je ventilatiekanalen leggen, zorg dan wel dat alles luchtdicht is. Vermijd ook scherpe bochten, want die remmen de lucht af. Doe je liever een beroep op een ventilatie-installateur, vraag dan eerst voldoende offertes op om een correct zicht te krijgen op de prijs.

Wat zelf doen en waarvoor een vakman inschakelen?

Je kan je ventilatie-unit zelf ophangen, maar volg wel altijd de instructies van de fabrikant. Ook je ventilatiekanalen kan je zelf leggen of bevestigen aan de wand of het plafond. Hiervoor gebruik je beugels. Volg altijd goed het legplan en zorg dat je op de juiste plaats boort. Voordat je je ventilatiesysteem opstart, doe je er goed aan om bijvoorbeeld een ventilatie-installateur in te schakelen. Hij kan dan een finale check doen, de ventielen goed afregelen en een EPB-verslag maken. Ga je renoveren met vergunning, dan moet je sowieso een ventilatieverslaggever inschakelen. Dat kan je architect, een studiebureau, je ventilatie-installateur of een EPB-verslaggever zijn.

Do's en don'ts bij installaties van ventilatiekanalen

Bij het plaatsen van je ventilatiekanalen hou je best rekening met een aantal zaken. We zetten enkele do's en don'ts op een rij.

Onderhoud

Om je ventilatiesysteem optimaal te laten werken is het belangrijk om je ventilatiekanalen, net zoals je volledige ventilatiesysteem, te onderhouden. Er kan zich een hoop stof en vuil in vastzetten. Om je ventilatiekanaal zelf proper te maken, verwijder je eerst de ventieldop. Daarna vijs je het ventilatieventiel los. Met een stofzuiger kan je nu je kanaal proper maken. Voor een diepere reiniging doe je best een beroep op een gespecialiseerde firma. Terwijl je je ventilatieventielen best jaarlijks schoonmaakt, pak je je kanalen om de 5 à 6 jaar aan. Merk je dat je ventilatiesysteem minder goed werkt, dan maak je je ventilatiekanaal best sneller schoon.

Ventilatiekanalen: een overzicht

FAQ ventilatiekanalen