Koken zonder klassieke dampkap: is een kookplaat met afzuiging iets voor jouw keuken?

Een kookplaat met afzuiging combineert twee toestellen in één: een moderne kookplaat en een krachtige dampkap. Het resultaat? Minder kookgeurtjes, meer designvrijheid en een strakker keukenontwerp zonder klassieke dampkap. Ontdek hoe zo’n toestel precies werkt, wat de voor- en nadelen zijn en of jouw keuken er geschikt voor is. 

Hoe werkt een kookplaat met afzuiging?

Een kookplaat met afzuiging combineert een kookplaat (bijna altijd inductie) met een geïntegreerde afzuigunit die kookdampen direct aan de bron wegzuigt. In plaats van dat dampen opstijgen naar een klassieke dampkap, worden ze horizontaal of diagonaal naar beneden gezogen via een afzuigsleuf in of naast de kookplaat. Zo werkt het:

1. Luchtstromen dicht bij de bron

Tijdens het koken stijgen dampen, geuren en vet normaal omhoog. Een kookplaat met afzuiging onderbreekt dat proces door een krachtige, gerichte luchtstroom aan te trekken naar de afzuigopening en door de dampen weg te zuigen voordat ze de kans krijgen zich te verspreiden. Door die korte afstand (slechts enkele centimeters) is er minder vermogen nodig dan bij een klassieke wanddampkap.

2. Het afzuigsysteem: motor + filters

Achter of onder de afzuigopening zit een compacte motorunit met filters. Een vetfilter, meestal uit metaal, vangt vetdeeltjes op zodat het systeem schoon blijft. Deze filter moet regelmatig gereinigd worden. Een koolstoffilter (bij recirculatie) verwijdert geuren uit de lucht en moet om de 6 tot 12 maanden vervangen worden (afhankelijk van type en intensiteit).

3. Twee mogelijke afvoersystemen

Een kookplaat met afzuiging kan op twee manieren werken:

1. Recirculatie: de lucht wordt aangezogen, door vet- en koolstoffilters gezuiverd en gewoon terug de keuken ingeblazen. Je hebt geen afvoer naar buiten nodig, wat het ideaal maakt voor appartementen of renovaties.
2. Afvoer naar buiten: de gezuiverde lucht wordt via een kanaal naar buiten afgevoerd, meestal via een vloer- of plintkanaal. Dit zorgt voor een nog betere geurafvoer en je hoeft geen koolstoffilters te vervangen.

4. Water- en oliedruppels worden opgevangen

Omdat dampen en vet van kortbij worden aangezogen, kunnen er water- of vetdruppels naar beneden gaan in de opvangbak of -goot. Die bak moet je af en toe leegmaken.

5. Slimme sensoren en zuigstanden

Moderne systemen hebben een stille en efficiënte afzuiging omdat ze vaak deze functies hebben: een automatische booststand bij veel damp, sensoren die de luchtkwaliteit meten en een koppeling met inductiezones zodat het vermogen zich automatisch aanpast.

Waarom werkt dit zo efficiënt? Het principe is simpel: de kortste weg is de beste weg. Door de dampen op te vangen vóór ze stijgen is er minder vermogen nodig, blijven geuren beter onder controle en heb je geen grote dampkap meer nodig boven je kookzone. Daarom zijn kookplaten met afzuiging populair in open keukens.

Voor- en nadelen

Een kookplaat met geïntegreerde afzuiging combineert koken met afzuigen. Dat zorgt voor een strakker keukenontwerp zonder klassieke dampkap, maar het systeem heeft ook specifieke aandachtspunten op het vlak van prijs, installatie en onderhoud. 

Prijs

De prijs voor een kookplaat met afzuiging hangt af van het merk, de afmetingen van de kookplaat, het vermogen en of je recirculatie of een afvoer naar buiten gebruikt. De gemiddelde prijs ligt ruwweg tussen de 1.000 en 3.000 euro.

Lucht afvoeren via recirculatie of naar buiten?

Een kookplaat met afzuiging kan de opgezogen lucht op twee manieren verwerken: via recirculatie of via een afvoer naar buiten. Beide systemen hebben hun voordelen en beperkingen, en niet elke keuken leent zich voor beide opties. De keuze hangt vooral af van je woning, je budget en hoe belangrijk geurverwijdering voor jou is.

1. Recirculatie 

Bij recirculatie wordt de aangezogen lucht gefilterd en gezuiverd en daarna terug de ruimte ingeblazen. Er is dus geen afvoerkanaal naar buiten nodig.

1. De kookplaat zuigt de lucht aan.
2. De lucht passeert door een vetfilter.
3. Daarna gaat ze door een koolstoffilter die geuren neutraliseert.
4. De gezuiverde lucht stroomt terug de keuken in.

2. Afvoer naar buiten

Bij afvoer naar buiten wordt de aangezogen lucht naar buiten geleid via een kanaal, meestal door de vloer of een plint.

1. De lucht gaat door de vetfilter.
2. De lucht wordt via een buizenstelsel naar buiten afgevoerd.
3. Geuren en vocht verdwijnen volledig uit de woning.

Welke optie kies je het best?

Kan een kookplaat met afzuiging enkel bij inductie?

Al zou het systeem technisch gezien ook met andere kooktechnieken kunnen werken, toch worden kookplaten met afzuiging bijna altijd gecombineerd met inductie, en dat om deze redenen:

1. Luchtstromen

Inductie produceert minder opstijgende warmte dan gas. Daardoor kan de afzuiging dichter bij de bron werken, efficiënter dampen wegzuigen en stiller functioneren. Bij gas brandt er een echte vlam, en die produceert meer convectiewarmte en turbulentie. Daardoor wordt damp sneller verspreid en is de afzuiging minder doeltreffend.

2. Veiligheid

Een afzuigsysteem direct naast een open vlam brengt veiligheidsrisico’s mee: vetfilters kunnen heet worden of de vlam kan instabiel worden door de zuigkracht.

Energiezuinig koken met een kookplaat met afzuiging

Een kookplaat met geïntegreerde afzuiging is praktisch en stijlvol, maar kan ook verrassend energiezuinig zijn. Het verbruikt minder energie dan traditionele kookplaten en dampkappen. Inductie zet energie rechtstreeks om in warmte in de pan, zonder warmteverlies naar de kookplaat. En doordat de afzuiging zeer dicht bij de kookpotten zit, is er minder vermogen nodig om dezelfde hoeveelheid damp en geur op te vangen dan bij een traditionele dampkap. 
Veel moderne modellen passen automatisch het afzuigvermogen aan op basis van de hoeveelheid damp, temperatuur en luchtkwaliteit. Daardoor draait de motor alleen op volle kracht wanneer het echt nodig is, wat onnodig energieverbruik voorkomt.

Bij recirculatie wordt de lucht gefilterd en terug de keuken ingeblazen, waardoor er geen warmte verloren gaat via een afvoerkanaal. Dat is vooral interessant in energiezuinige of luchtdichte woningen. Let wel op: koolstoffilters moet je tijdig vervangen, anders gaat de efficiëntie omlaag.

Kan een kookplaat met afzuiging in elke keuken?

Kookplaten met geïntegreerde afzuiging zijn populair vanwege hun strakke design. Toch past niet elk model zomaar in elke keuken. Verschillende factoren spelen een rol bij de keuze en installatie.

1. Ruimte en inbouw

• Breedte van de kookplaat: de meeste modellen variëren tussen 60 en 90 cm. Kleine keukens hebben vaak minder ruimte voor brede modellen.
• Onderkast voor motorunit: de afzuiging vereist een motor en filters, meestal ingebouwd in de kast of plint onder de kookplaat. Niet elke onderkast is hiervoor geschikt.

2. Afvoersysteem

• Recirculatie: ideaal voor appartementen of renovaties zonder mogelijkheid tot afvoer naar buiten.
• Afvoer naar buiten: vereist een kanaal, muurdoorvoer of plintkanaal. Niet elke keuken heeft een bestaande uitlaat naar buiten, wat de installatie bemoeilijkt.

3. Keukenindeling en kookeiland

• Kookeilanden zijn perfect voor deze oplossing, omdat een dampkap daar storend kan zijn.
• In traditionele opstellingen langs de muur moet je rekening houden met werkbladen, kastindeling en eventueel bestaande ventilatiesystemen.

4. Elektriciteit en aansluitingen

• Kookplaten met afzuiging hebben meestal extra stroomvoorziening nodig voor de motorunit.
• Controleer of het stopcontact geschikt is of dat er een aparte groep nodig is.

Kan ik een kookplaat met afzuiging zelf plaatsen of laat ik dit best over aan een professional? 

Hoewel het in principe mogelijk is om een kookplaat met afzuiging zelf te plaatsen, is de complexiteit vaak hoger dan bij een gewone kookplaat. Recirculatiemodellen zijn eenvoudiger, maar bij afvoer naar buiten is een professional meestal de veiligste en meest praktische keuze. Zo weet je zeker dat de installatie correct, veilig en energie-efficiënt gebeurt. Zoek je naar een installateur voor je kookplaat? Vraag hier makkelijk en vrijblijvend offertes aan bij vakmannen in je buurt.

Onderhoud

Een kookplaat met afzuiging vraagt regelmatig onderhoud. Veeg dagelijks gemorste etensresten weg en maak de glasplaat en randafzuiging schoon met een zachte doek. Reinig de vetfilter ongeveer eens per maand (de meeste modellen zijn vaatwasserbestendig). Gebruik je koolstoffilters bij recirculatie, vervang die dan elke 6 tot 12 maanden. Hou ook de motorunit en ventilatieopeningen vrij van vet en stof. Met enkele minuten onderhoud per week en tijdige filtervervanging blijft je kookplaat krachtig, stil en efficiënt werken.

Levensduur

De levensduur hangt af van het merk, gebruik, onderhoud en type kookplaat. Met goed onderhoud en een kwaliteitsvol toestel kan een kookplaat met afzuiging 10 tot 15 jaar meegaan. Filters en onderdelen moet je wel periodiek onderhouden of vervangen. Zo blijft de werking optimaal en gaat het toestel langer mee.

FAQ: kookplaat met afzuiging