Kies voor een groendak: voordelen, prijzen en tips

Een groendak is een duurzame en esthetische keuze. Niet alleen ziet het er mooi uit, zo'n dak zorgt ook voor meer biodiversiteit, een betere isolatie én een langere levensduur van je dak. In dit artikel ontdek je alles over de voordelen, prijs, premies en aanleg van je eigen groendak.

Wat is een groendak?

Een groendak is een dak waar planten op groeien. Het is niet alleen een lust voor het oog, maar heeft ook heel wat andere voordelen. Je kan van quasi elk dak een groendak maken: van je tuinhuis tot je kippenhok. Je hebt verschillende soorten groendaken, waarbij de plantensoorten bepalend zijn. Daarnaast kan je je groendak ook uitrusten met een bijenhotel, een drinkvijver voor vogels en insecten, lavastenen en hout. Zo trek je nog meer insecten aan en dat is goed voor de biodiversiteit. 

6 redenen om te kiezen voor een groendak

Als je een plat dak of hellend dak hebt, is een groendak of daktuin om verschillende redenen het overwegen waard. Het is een extra groene zone die verschillende functies vervult. Waarom kiezen voor een groendak? 

1. geeft een esthetische meerwaarde aan je woning.
2. verhoogt de levensduur van het dak.
3. trekt heel wat dieren aan en stimuleert de biodiversiteit.
4. absorbeert en buffert regenwater.
5. isoleert.
6. bevordert de brandweerstand. 

Voor- en nadelen van een groendak

Een groendak heeft heel wat voordelen, maar ook enkele nadelen. 

Voordelen groendak

• Goed waterbeheer: een groendak absorbeert het regenwater en buffert het. Het regenwater verdampt opnieuw door de zon of het te veel aan regenwater wordt vertraagd afgevoerd naar de riolering. Een groendak belast het rioleringsysteem dus minder. Het kan ervoor zorgen dat je geen of een kleinere regenwaterput moet aanleggen bij nieuwbouw of grondige renovatie.
• Bescherming van de dakbedekking: de laag planten zorgt ervoor dat uv-straling, forse regenbuien en extreme temperaturen de dakbedekking sparen. Je beschermt je dakbedekking dus met een groendak en verlengt zo de levensduur.
• Isolerende functie: een groendak isoleert zowel thermisch als akoestisch. Het houdt de woning warm in de winter en koel in de zomer. Zo bespaar je ook op je energiefactuur.
• Verhoogt de waarde van de woning: een groendak draagt bij tot de uitstraling van de woning. Vooral in een stedelijke omgeving met minder groen, kan een groendak een meerwaarde zijn voor de waarde van de woning.
• Verhoogt de biodiversiteit: Insecten, bijen, vlinders, vogels, … heel wat dieren vinden hun weg naar een groendak. Het is een bruisend ecosysteem dat bijdraagt aan de biodiversiteit.
• Verbetert de luchtkwaliteit: de extra meters groen dragen ook bij aan de luchtkwaliteit. De planten zuiveren de lucht en zorgen voor zuurstof.

Nadelen groendak

• Extra kost: een groendak leg je bovenop je dakbedekking. Het is dus een extra kost, maar laat dat niet opwegen tegen de vele voordelen.
• Extra dakbelasting: een groendak weegt meer dan een standaard dakbedekking. Niet elk bestaand dak is hiervoor geschikt, soms is versteviging nodig.
• Onderhoud: een groendak, zeker een intensief groendak, vraagt onderhoud.

Soorten groendaken

Er bestaan verschillende soorten groendaken. Zo kan je kiezen voor een extensieve,  intensieve of semi-intensieve begroeiing. Een dak met extensieve begroeiing vergt weinig of geen onderhoud. Het is in principe niet beloopbaar. Een dak met intensieve begroeiing kan je vergelijken met een gewone tuin, inclusief gazon, struiken, bomen, ... Dit vergt redelijk veel onderhoud, maar is te gebruiken als volwaardige daktuin. Een semi-intensief groendak schippert tussen de twee types groendaken. Ook kan je gaan voor een dakmoestuin.

Opbouw van een groendak

Er bestaan drie opbouwsystemen voor de aanleg van een groendak.

1. Eenlagig systeem

• Goedkoopste systeem.
• Bestaat uit een sterk drainerende onderlaag die rechtstreeks op de beschermlaag van de dakbedekking komt. Hierin wordt de vegetatie geplant of gezaaid.
• Nadelen: deze grondlaag kan na verloop van tijd zijn drainerend vermogen verliezen doordat het volledig doorworteld is. Dit is nefast voor de planten.
• Dit systeem vergt ook een degelijke beschermlaag tussen dakbedekking en minerale grondlaag. Van essentieel belang om schade aan de dakbedekking te voorkomen.
• Niet zo milieuvriendelijk omdat eventuele bemesting snel via de riolering afgevoerd zal worden.

2. Tweelagig systeem

• Onder de grondlaag komt een drainagelaag (volgens DIN 4095) die kan bestaan uit drainageplaten of minerale stoffen (vb. geëxpandeerde kleikorrels).
• Op de drainagelaag wordt een filterlaag geplaatst met een mineraal substraat waarin de vegetatie wordt geplant of gezaaid.
• Een stap voorwaarts ten opzichte van eenlagig systeem, maar nog niet zo goed als een drielagig systeem.

3. Drielagig systeem

• Duurste maar ook degelijkste systeem.
• Dankzij bijkomend hemelwaterreservoir geen risico meer dat door een gebrek aan extra hemelwater de planten droog komen te staan.
• In de meeste gevallen geen beschermlaag nodig tussen dakbedekking en drainageplaten, omdat het systeem een uitstekende bescherming biedt voor de dakbedekking tegen mechanische beschadigingen.
• Andere voordelen zijn de zeer goede wortelbeluchting, de bijkomende thermische en akoestische isolatie en het gering onderhoud.

Wat is een extensief groendak?

Een extensief groendak is ideaal als je bijvoorbeeld wél de voordelen van een groendak wilt, maar geen tuin op het dak wilt aanleggen. Denk aan een plat dak van een garage, aanbouw, een tuinhuis, … Een extensief groendak bestaat voornamelijk uit lichte begroeiing, zoals mos, sedum (vetplanten) en kruiden. Het is dunner (vaak 4 tot 15 cm), lichter en vraagt veel minder onderhoud dan een intensief groendak.

Wat is een intensief groendak?

Wil je je dak gebruiken als een tuin? Kies dan voor een intensief groendak. Het is een dak dat qua beplanting en gebruik meer lijkt op een echte tuin. Je kunt er gras, struiken, bloemen en soms zelfs kleine bomen op planten. De opbouw is dikker (vaak 15 tot 40 cm of meer) en het dak is zwaarder. Een intensief groendak vraagt meer onderhoud dan een extensief groendak.

Wat is een semi-intensief groendak?

Een semi-intensief groendak is ideaal als je méér wilt dan alleen sedum of mos, maar geen volledige daktuin wilt aanleggen. Een semi-intensief groendak combineert het beste van een intensief en extensief groendak. Het ziet eruit als een intensief groendak, maar vereist slechts het onderhoud van een extensief groendak.

Groendak aanleggen: zelf doen of laten doen? 

Je kan zeker zelf een groendak aanleggen. Er bestaan heel wat workshops waar je de kneepjes van het vak leert kennen en er zijn groendakspecialisten die doe-het-zelf pakketten aanbieden. Vaak komen deze met instructiefiches of online tutorials. 

Laat je het werkje liever over aan een professional? Dan ben je er wel zeker van dat lekkages geen kans krijgen en het groendak volgens de regels van de kunst wordt aangelegd. Een specialist kan je dak ook inspecteren, zodat je zeker bent dat de dakstructuur, de dakbedekking, de dakranden, eventuele dakkoepels, de afvoer en dakisolatie in orde is voor de aanleg van een groendak. 

Groendak prijs

De prijs van een groendak hangt in eerste instantie af van of je zelf aan de slag gaat of een specialist inschakelt. Doe-het-zelfpakketten heb je al vanaf 45 euro/m². Schakel je een groendakspecialist in, reken dan gemiddeld op 120 euro/m².

Premies voor een groendak

Er zijn gemeenten die een premie geven voor het aanleggen van een groendak. Zoek of jouw gemeente een premie aanbiedt via de online premiezoeker van de Vlaamse overheid. De Mijn VerbouwPremie kan je niet aanvragen voor een groendak. Je kan deze premie wel aanvragen als je je dak isoleert en renoveert.

Groendak en isolatie

De planten van een groendak en de ondergrond (substraat) werken isolerend, zowel thermisch als akoestisch. De temperatuur in huis blijft zo constant en geluid van buitenaf wordt gedempt. In de zomer zorgen de planten voor een verkoelend effect waardoor een groendak minder opwarmt dan een regulier dak. In de winter vermijd je dat warmte via het dak verloren gaat. Daarnaast dempt een groendak geluidsgolven, waardoor geluiden minder doordringen tot in de woning.

Groendak en energie-efficiëntie

Door zijn rol als natuurlijke isolator is een groendak energie-efficiënt. Ze zorgen voor een koelere omgeving, zeker in steden waar tijdens warme dagen hitte-eilanden kunnen ontstaan. Tijdens warme dagen houden ze de warmte beter buiten en tijdens koude dagen laten ze de warmte binnen minder ontsnappen. Dat kan dus een positief effect hebben op je energiefactuur. 

Groendak en zonnepanelen

Combineer je een groendak met zonnepanelen, dan win je alleen maar. De twee versterken elkaars werking. Een groendak doet de temperatuur van het dak dalen, en het rendement van zonnepanelen op een plat dak is groter als de daktemperatuur niet te hoog is. Wil je graag een groendak met zonnepanelen, kies dan voor een sedumdak. Vetplanten blijven klein en zullen geen schaduw werpen op je zonnepanelen.

Groendak: regelgeving

Wil je graag een groendak aanleggen, dan informeer je best bij je gemeente. Bij sommige gemeenten heb je geen vergunning nodig voor een extensief groendak, maar wel voor een intensief groendak. Wil je graag een daktuin, dan is het aan te raden om een architect of bouwkundig ingenieur te laten berekenen of je dak wel stevig genoeg is.

Waterbeheer

Een groendak draagt zeker zijn steentje bij aan goed waterbeheer. Regenwater dat anders verloren zou gaan, tenzij je een regenwaterput hebt, kan zo nog dienstdoen. Het groendak absorbeert het water. Schijnt de zon erop, dan verdampt een deel van het water, de rest van het regenwater zal dan nadien in de bodem terechtkomen. Het vertraagt dus de infiltratie van regenwater waardoor het het rioolsysteem minder belast.

Levensduur

Ligt er groen op je dak, dan verleng je sowieso de levensduur van je dak. Vaak zelfs twee keer zo lang, omdat het groen de dakbedekking beschermt tegen de weersomstandigheden en de vegetatielaag je dakconstructie verstevigt. Afhankelijk van het onderhoud kan een groendak 50 jaar of langer meegaan.

Onderhoud groendak

Hoe je een groendak het beste onderhoudt, hangt af van de type beplanting. Een daktuin met weidebloemen, grote planten en struiken moet je vaker onderhouden dan een groendak van sedum. Grassen snoei je best een keer per jaar en onkruid verwijder je best regelmatig. Daarnaast is het goed om de dakafvoer te controleren en eventuele bladeren te verwijderen. Indien nodig doe je er goed aan om bemesting te geven of, na periodes van lang droogte, de groenlaag te besproeien.  

FAQ groendak