Hoge raad voor het Herstelbeleid

De tv-beelden van bulldozers die enkele jaren geleden illegaal gebouwde woningen sloopten, staan bij velen nog op het netvlies gebrand. Voortaan moeten de bevoegde instanties vooraf het advies inwinnen van de Hoge raad voor het Herstelbeleid vooraleer zijn nog een herstelvordering kunnen overmaken aan het Parket. De specialist van Livios gaat er in dit artikel dieper op in.

Deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid (afgekort HRH) werd opgericht bij decreet van 4 juni 2003. D.m.v. dit decreet werd een wijziging aangebracht aan het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening. Deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid is een gewestelijke adviesraad voor de handhavingsmaatregelen.

Hoe werd deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid samengesteld?

Bij Besluit van de Vlaamse regering werd deze Hoge Raad voor het herstelbeleid samengesteld. De Hoge Raad voor het Herstelbeleid is samengesteld uit zeven leden: vier leden magistraten (waaronder de voorzitter), drie leden deskundigen in de materie van de ruimtelijke ordening en een vaste secretaris die door de Vlaamse regering wordt benoemd.

Deze leden van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van vijf jaar, terwijl de vaste secretaris voor onbepaalde duur wordt aangesteld.

Om als voorzitter te worden benoemd van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid moet men tenminste vijfendertig jaar oud zijn en tenminste tien jaar het ambt van magistraat in de rechtbanken en hoven of in de Raad van State hebben bekleed.

Om als lid-magistraat te worden benoemd moet men tenminste gedurende vijf jaar het ambt van magistraat in de rechtbanken en hoven of in de Raad van State hebben bekleed.

Een lid-deskundige moet minimaal vijf jaar relevante werkervaring in de materie van de ruimtelijke ordening kunnen bewijzen.

En tenslotte mag een lid van deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid geen politiek mandaat uitoefenen.

Wat zijn de taken van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid?

De Hoge Raad voor het Herstelbeleid heeft de volgende taken:

• Het verlenen van een eensluidend advies over de bij de rechtbank in te leiden vordering van de herstelmaatregel van de gewestelijk stedenbouwkundig inspecteur of van het college van burgemeester en schepenen bij vastgestelde bouwinbreuken. Dit eensluidend advies moet worden verleend binnen de 60 dagen na de aangetekende adviesaanvraag. Wanneer de Hoge Raad voor het Herstelbeleid geen advies heeft verleend binnen deze gestelde termijn, dan mag aan deze adviesvereiste voorbijgegaan worden.
• De rechter kan ingediende herstelvorderingen voor bouwinbreuken, die nog niet voor advies werden voorgelegd, alsnog voor advies voorleggen aan de Hoge Raad voor het Herstelbeleid.
• Bevoegd om een eensluidend advies te verlenen over de opstarting van de ambtshalve uitvoering van het vonnis of arrest door de gewestelijk stedenbouwkundig inspecteur. Enkel voor de beslissingen van de gewestelijk stedenbouwkundig inspecteur tot het opstarten van een ambtshalve uitvoering van een door de bevoegde rechter bevolen herstelmaatregel is het eensluidend advies vereist. Indien het bevoegde college van burgemeester en schepenen zou beslissen om tot ambtshalve uitvoering van een bevolen herstelmaatregel over te gaan, dan heeft dit college hiervoor geen advies van de Hoge Raad voor het Herstelbeleid nodig.
• Naast deze opdrachten kan de Hoge Raad voor het Herstelbeleid ook nog op eigen initiatief of op verzoek van het Vlaams Parlement of de Vlaamse regering advies geven, opmerkingen maken of voorstellen doen over alle aangelegenheden inzake het handhavingsbeleid.
• Tenslotte brengt de Hoge Raad voor het Herstelbeleid ook nog jaarlijks verslag uit met eventuele beleidsaanbevelingen aan de bevoegde commissie van het Vlaams Parlement.

Wie kan of moet een vraag tot advies voorleggen aan de Hoge Raad voor het Herstelbeleid?

Slechts drie partijen kunnen een vraag tot eensluidend advies inleiden:

• het bevoegde college van burgemeester en schepenen
• de gewestelijk stedenbouwkundig inspecteur
• de bevoegde rechter

Deze adviesaanvragen kunnen slechts ontvankelijk worden ingeleid vanaf het moment dat het huishoudelijk reglement door de Vlaamse regering werd goedgekeurd. De Hoge Raad voor het Herstelbeleid nam zelf het huishoudelijk reglement aan op 24 oktober 2005. De Vlaamse regering keurde op vrijdag 16 december 2005 het huishoudelijk reglement goed. Dit huishoudelijk reglement bevat bepalingen inzake de interne werking en bepalingen inzake de vorm en de inhoud van de adviezen en de adviesprocedure inzake herstelvorderingen en toelatingen tot ambtshalve uitvoeringen.

Kunnen andere partijen een dossier indienen of een advies vragen aan deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid?

Neen, andere partijen dan de 3 die hierboven werden opgesomd, kunnen zelf geen dossier inleiden bij deze Hoge Raad voor het Herstelbeleid.

Hoe dient het in te dienen dossier samengesteld te zijn?

Om ontvankelijk te zijn, dient de adviesaanvraag omtrent een herstelvordering te bevatten:

• de herstelvordering zelf;
• de identificatie van het betrokken perceel waarop de illegale bouwwerken of handelingen werden verricht;
• een beschrijving van de wederrechtelijk uitgevoerde werken, handelingen of wijzigingen.

Bovendien worden bij deze aanvraag ook nog de volgende documenten en inlichtingen gevoegd:

• de personalia van de eigenaar en van de (mede)dader en zijn relatie tot de gepleegde bouwinbreuk;
• de historiek van de bouwovertreding
• de planologische context
• het vergunningenkader
• een gemotiveerde analyse van zowel de wederrechtelijk uitgevoerde werken, handelingen of wijzigingen als van de omgevingshinder
• de nuttige stukken waaruit de gepleegde bouwinbreuken blijken zoals o.m. twee recente en gedateerde foto's en een recent kadastraal plan.

De Hoge Raad voor het Herstelbeleid
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
Phoenixgebouw
Koning Albert II-laan 19, bus 14
1210 BRUSSEL