Er al eens bij stilgestaan hoe vaak we overdag ‘het licht’ aandoen om comfortabel te kunnen wonen en werken? En dat terwijl we het gratis daglicht, dat ons elke dag opnieuw te beurt valt, grotendeels onbenut laten…
Daglicht binnenhalen in je woning heeft tal van voordelen. Je interieur wordt verlicht, wat meer wooncomfort betekent. Bovendien verandert de aard van het daglicht continue, naargelang de seizoenen, wat een bijzondere dynamiek teweeg brengt. En ten slotte is daglicht gratis, en dat merk je aan de energiefactuur.
Loofbomen
Maar hoe ga je precies te werk om daglicht binnen te brengen in je woning? De architect speelt in de eerste plaats een belangrijke rol. Het ontwerp van de woning bepaalt uiteraard in hoeverre licht van buiten tot binnenin de woning kan schijnen. Maar opgelet: het is belangrijk dat je hier een goed evenwicht vindt. Want direct zonlicht kan ’s zomers voor ongewenste warmteontwikkeling zorgen. Oplossingen hiervoor zijn zonneschermen (aan de buitenkant van je woning), een grote dakoversteek (die de hoge zomerzon buiten houdt) of natuurlijke ‘zonnebarrières’ zoals een grote loofboom voor een raampartij.
Lichtkoepels
In vergelijking met gewone ramen, zorgen lichtkoepels voor meer lichtinval. Idealiter zitten ze geïntegreerd in het ontwerp van je woning, maar ook bij renovatie kunnen ze nog ingebouwd worden. De meeste koepels zijn gemaakt van acrylaat (plexiglas) wat veel sterker is dan gewoon glas.
Je kan lichtkoepels krijgen in enkel-, dubbel- of driewandige uitvoering. Er is bovendien een onderscheid tussen heldere en opalen (melkwitte) koepels. Die laatste laten iets minder licht door, maar ze zorgen voor een aangenamere lichtverspreiding (diffusie) zonder harde schaduwen. Nog een voordeel van opalen koepels is dat ze binnenkijken onmogelijk maken.
Omdat lichtkoepels in de zomermaanden soms te veel licht kunnen binnenlaten, bestaan er speciale zonweringen, aangepast aan de vorm van de koepels. Behalve koepels in acrylaat zijn er ook uit polycarbonaat, die extra bescherming bieden tegen inbraak.
Lichtbuizen
Een variant op de koepels zijn de buizen voor lichttransport. Deze laten toe daglicht naar dieper gelegen ruimtes te transporteren. Het geheim zit aan de binnenzijde van het buizensysteem, waar een spiegelbekleding zorgt voor de reflectie van het daglicht.
Lichtstraten
Een lichtstraat kan je het best omschrijven als een aaneenschakeling van meerdere lichtkoepels. Vaak gaat het om verschillende segmenten glasvlakken, die onder een hoek (van rond de 15°) ingeplant worden op het dak van de woning. Hiermee bereik je een aanzienlijke lichtinval in een groot deel van de woning. In de handel vind je standaard lichtstraten, maar het is ook mogelijk om ze op maat te laten vervaardigen in functie van je woningontwerp.
Dakvensters
Ook dakvensters zorgen vergeleken met gewone ramen of dakkapellen voor meer lichtinval. Voor woningen met een hellend dak, bieden zij dan ook de meest voor de hand liggende oplossing. Hou bij de inplanting van een dakvenster wel rekening met een aantal zaken.
De seizoenen
De aard van het binnenvallend licht varieert naargelang het seizoen en in functie van de boog die de zon elke dag aan de hemel beschrijft van oost naar west. Noteer ook dat de zon ’s zomer hoger aan de hemel staat en nagenoeg loodrecht zal invallen op het dakvenster. ’s Winters staat de zon laag. Dat heeft een belangrijk effect op hoe je het invallende licht binnen zal ervaren. Noteer ook dat de zon ’s zomers hoger aan de hemel staat en nagenoeg loodrecht zal invallen op het dakvenster. ’s Winters staat de zon laag. Dat heeft een belangrijk effect op hoe je invallende licht binnen zal ervaren.
De oriëntatie
Kamers die op zuiden of het westen uitkijken, krijgen een eerder hard en warm licht binnen, rechtstreeks van de zon. Indien mogelijk, kan je in dat geval het dakvenster wat hoger inplanten, zodat het harde, gebundelde licht kan weerkaatsen tegen de muur in de kamer. Hierdoor krijg je een zachter, meer verspreid licht.
Kijkt een kamer uit op het noorden? Dan is het binnenvallende licht koeler en meer diffuus. Dit maakt het eigenlijk aangenamer en praktischer. In dit geval is het daarom beter om (dak)vensters wat lager te positioneren. Zo valt het licht rechtstreeks binnen en kan je bovendien genieten van een mooi uitzicht. In de ochtend biedt het oosten een hard ochtendlicht en een uitzicht op de opkomende zon. Het is zeker de moeite waard om hiermee rekening te houden bij het inplanten van vensters.
