De juiste dakpannen kiezen? Ontdek de soorten en praktische tips voor plaatsing en onderhoud

Dakpannen zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, vormen, kleuren en afwerkingen. Maar hoe kies je de juiste dakpan voor jouw dak? Ontdek alle opties met hun eigenschappen en kostprijs, en ga aan de slag met onze plaatsings- en onderhoudstips.

Wat zijn dakpannen?

Dakpannen zijn een populaire keuze om een hellend dak waterdicht en windvast af te sluiten. Ze beschermen je woning tegen regen, sneeuw, wind en zon en gaan tientallen tot wel honderd jaar mee. Dit type dakbedekking is in verschillende materialen, vormen, afmetingen en kleuren verkrijgbaar. Samen met je gevelbekleding bepalen ze het uitzicht van je woning. 

Voor- en nadelen

Dakpannen hebben zowel voor- als nadelen.

Soorten dakpannen: materialen

Dakpannen zijn in verschillende materialen verkrijgbaar, elk met hun voor- en nadelen en kostprijs. 

1. Keramische dakpannen / kleidakpannen

Keramische dakpannen zijn gemaakt van gebakken klei en worden ook wel kleidakpannen genoemd. Ze zijn kleurvast en onderhoudsarm en gaan gemiddeld 50 tot 100 jaar mee. Je kan ze voor zowel traditionele als moderne woningen gebruiken. Ze kosten gemiddeld 15 tot 40 euro/m² exclusief btw en plaatsing. 

2. Betonnen dakpannen 

Betonpannen zijn gemaakt van cement, zand en water en gaan gemiddeld 30 tot 50 jaar mee. Net zoals hun keramische tegenhangers zijn ze verkrijgbaar in een veelvoud van formaten en vormen. Ze zijn zeer sterk en doorgaans goedkoper, maar minder kleurvast. Ze kosten gemiddeld 9 tot 20 euro/m² exclusief btw en plaatsing. 

3. Natuurdakpannen

Leien zijn gemaakt van natuursteen (leisteen) of vezelcement (kunstleien). Natuurleien - ook wel natuurdakpannen genoemd - gaan tot wel 100 jaar mee, zijn dunner en platter dan standaard dakpannen en stralen luxe uit. Ze kosten gemiddeld 35 tot 90 euro/m² exclusief btw en plaatsing. 

4. Kunststof dakpannen 

Dakpannen kunnen ook gemaakt worden van kunststof. Ze lijken op traditionele dakpannen, maar zijn lichter van gewicht en daardoor makkelijker te plaatsen. Ze gaan gemiddeld 30 tot 50 jaar mee. Ze kosten gemiddeld 25 tot 40 euro/m² exclusief btw en plaatsing. 

5. Metalen dakpannen

Er bestaan ook dakpannen die gemaakt worden van metaal, zoals aluminium of staal. Qua vorm en uiterlijk zijn ze vergelijkbaar met traditionele keramische of betonnen dakpannen, maar ze zijn veel lichter van gewicht. Ze gaan gemiddeld 30 tot 50 jaar mee en kosten 20 tot 40 euro/m² exclusief btw en plaatsing

Vormen

Dakpannen zijn in verschillende vormen verkrijgbaar. We zetten enkele populaire soorten voor je op een rij. 

1. Holle dakpannen

Holle dakpannen hebben een gebogen, U-vormig profiel om een golvend dakpatroon te creëren. Dat zorgt voor een goede afwatering. Je kan ze gebruiken op hellende daken van landelijke of klassieke woningen. 

2. Vlakke dakpannen

Vlakke dakpannen hebben een recht, vlak profiel waardoor ze een strakke en moderne uitstraling hebben. Ze zijn uiterst geschikt voor moderne bouwstijlen. 

3. Golfpannen 

Golfpannen hebben een uitgesproken S-vormig profiel. De golvende vorm zorgt voor een goede waterafvoer en een klassiek uiterlijk. Dit type dakpan is vooral populair bij landelijke en mediterrane bouwstijlen. 

4. Tegelpannen 

Tegelvormige dakpannen hebben een rechthoekige en platte vorm zoals die van dakleien. Ze worden vaak gebruikt op steile daken en in halfsteensverband gelegd zoals bij gevelstenen. Ze zorgen voor een rustige en strakke uitstraling.

Specifieke dakpannen en hulpstukken

Naast gewone dakpannen, heb je ook hulpstukken voor een betere luchtcirculatie of optimale afwerking en waterdichtheid. 

1. Nokpannen

Nokpannen of vorsten zijn halfronde of driehoekige pannen die op de nok worden geplaatst. Ze zorgen voor een optimale afwerking en verzekeren de regendichtheid op de plaats waar de twee dakschilden bij de nok samenkomen. 

2. Ventilatiepannen

Dit zijn dakpannen die speciaal ontworpen zijn om ventilatie mogelijk te maken. Ze lijken op gewone dakpannen, maar hebben een opening met een rooster of kapje waardoor lucht kan circuleren. Ze voorkomen condens en schimmelvorming onder het dak. 

3. Hoekpannen

Hoekpannen zijn speciaal gevormde dakpannen om op de overgang van twee dakschilden te gebruiken, bijvoorbeeld langs een opgaande gevel. Ze zorgen voor een nette afwerking en waterdichte overgang tussen de dakvlakken. 

4. Zonnepannen

Zonnepannen zijn dakpannen met geïntegreerde zonnecellen. De zonnepanelen zitten in de pan zelf verwerkt, waardoor ze esthetisch mooier in het dak verwerkt liggen. Ze vormen een goede oplossing voor wie zelf zonne-energie wil opwekken, maar toch de look van een klassiek dak wil behouden. 

Afwerking en behandeling

Dakpannen kunnen op verschillende manieren behandeld of afgewerkt worden:

• Onbehandeld: de dakpan wordt enkel gebakken of uitgehard, maar niet verder behandeld om de levensduur te verlengen of het uiterlijk aan te passen. De dakpan is meestal gevoeliger voor vervuiling of mosvorming.
• Engobe: voor het bakken wordt er een dunne, gekleurde kleilaag aangebracht. Die zorgt voor een gelijkmatige kleur en een lichte glans of mat effect. De dakpan is hierdoor beter beschermd tegen vuil en verkleuring.
• Glazuur: voor het bakken wordt een glazuurlaag aangebracht. De pan krijgt een glanzend uiterlijk, is zeer kleurvast en bijna ongevoelig voor mos, algen en vuil.
• Coating: betondakpannen krijgen vaak een extra kleurcoating om ze beter te beschermen tegen vocht, vuil en mosgroei.
• Smoren: na het gewone bakproces worden de dakpannen verder verhit in een zuurstofarme omgeving. Door het zuurstoftekort krijgen de pannen een unieke, donkere kleur (van blauwzwart tot grijs).
• Impregneren: bestaande dakpannen kunnen met een waterafstotend middel geïmpregneerd worden om ze beter bestand te maken tegen water, vuil en mos. 

Afmetingen 

Dakpannen heb je in verschillende afmetingen en vormen. Die bepalen grotendeels de kostprijs. Hoe eenvoudiger de vorm, hoe goedkoper de plaatsing. Belangrijke aandachtspunten zijn het uitzicht, de grootte van de dakvlakken en het aantal dakonderbrekingen, zoals dakramen en schoorstenen. 

Voor een woning met kleinere dakvlakken en veel onderbrekingen is een kleiner formaat al snel interessanter. Een groot formaat is interessant bij een groot dakvlak met weinig onderbrekingen doordat je minder werkuren en panlatten nodig hebt. De afwerking van grote formaten is moeilijker dan die van kleine.

Kleuren 

Dankzij moderne technieken, zoals engobe, glazuur en coating, zijn dakpannen in een breed scala aan kleuren verkrijgbaar. De meest voorkomende kleuren zijn rood, oranje, bruin, zwart, grijs en blauw. Je keuze voor een bepaalde kleur hangt samen met de stijl van je woning en persoonlijke voorkeur. Je architect kan je hierbij helpen.

Prijs dakpannen 

De prijs van dakpannen hangt onder andere af van het materiaal, het formaat en de vorm. We zetten enkele richtprijzen op een rij. 

Je moet niet alleen rekening houden met de prijs van de materialen, maar ook met die van de werkuren. Die kunnen sterk verschillen naargelang het formaat en een al dan niet vlotte plaatsing. Contacteer altijd meerdere dakwerkers voor een offerte op maat. Wil je prijzen vergelijken? Vraag hier vrijblijvend offertes aan bij erkende dakwerkers in je buurt.

Dakpannen voor renovatie versus nieuwbouw

Dakpannen zijn zowel voor nieuwbouw als renovatie geschikt. Bij nieuwbouw heb je meer keuzevrijheid qua model, kleur, materiaal en formaat. Je kan de constructie aanpassen naar de gewenste dakpan. Bij renovatie moet je rekening houden met het gewicht: oudere daken zijn soms minder stevig, waardoor lichtere dakpannen een slimmere keuze zijn. De nieuwe dakpannen moeten ook afgestemd worden op de bestaande onderconstructie (panlatten, dakhelling, nokhoogte). 

Hoe kies je de juiste dakpannen?

Dakpannen bestaan uit verschillende materialen. Je hebt de keuze tussen verschillende modellen en kleuren. Wat de technische eigenschappen betreft, zijn ze tegenwoordig min of meer aan elkaar gewaagd. Wel één constante: hoe groter het formaat, hoe sneller en dus goedkoper de plaatsing. Maar niet elke dakpan is geschikt voor elke dakhelling. Vraag advies aan een fabrikant om de juiste keuze te maken voor jouw dakconstructie. 

Dakpannen kopen: waarop letten?

Ben je op zoek naar het juiste type dakpannen, dan kan je met de volgende zaken rekening houden: 

• Architectuur: kies dakpannen die passen bij je bouwstijl, op vlak van zowel materiaal als vorm en kleur.
• Minimale dakhelling: houd rekening met de minimale dakhelling. Niet alle pannen zijn geschikt voor daken met een kleine helling. De minimale dakhelling vind je terug op de technische specificaties van de producten.
• Sluiting: pannen zijn voorzien van een enkele, een dubbele of een driedubbele sluiting. Hoe meer sluitingen, hoe meer wind- en regendicht ze zijn. Voor daken met een lage helling kies je beter pannen met dubbele of driedubbele sluiting. Bij tegelpannen heb je door het systeem van driedubbele dekking een goede wind- en regendichtheid.
• Garantie: een goede dakpan gaat 50 jaar of langer mee. Problemen komen meestal al na de eerste jaren aan de oppervlakte. Ga na welke garantie je krijgt en wat die juist inhoudt. Wanneer je enkel de dakpannen krijgt terugbetaald, moet je soms nog veel geld neertellen voor het verwijderen van de oude en het plaatsen van de nieuwe pannen.
• Keurmerk: controleer of de pannen Benor-gekeurd zijn.

Hoeveel dakpannen heb je nodig?

Hoeveel dakpannen je nodig hebt, hangt af van verschillende factoren zoals het oppervlak van je dak en het type dakpan. Er bestaan namelijk verschillende formaten, waardoor de dekkingsgraad anders is. Gemiddeld heb je 10 tot 20 dakpannen per vierkante meter nodig. Fabrikanten geven doorgaans de dekkingsgraad per type aan. In de technische fiche van het merk vind je het juiste aantal terug.  Bestel altijd 5 tot 10% extra voor snijverlies of breuk. De nok- en hoekpannen moet je apart tellen.

Regelgeving: vergunning nodig?

De regels hangen af van de regio waar je woont en verschillen voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië. In principe geldt dat wie wil bouwen of renoveren een omgevingsvergunning moet aanvragen. Voor kleine onderhoudswerken, zoals een kapotte dakpan vervangen of een dakpan vernieuwen zonder wijziging van kleur, hoef je doorgaans geen omgevingsvergunning aan te vragen. Informeer altijd bij je gemeente of je een vergunning nodig hebt voor de werken die je wil uitvoeren. Houd er ook rekening mee dat er bij renovaties of in beschermde dorpsgezichten bouwvoorschriften kunnen zijn qua vorm of kleur. 

Zelf dakpannen leggen of laten doen? 

Of je zelf dakpannen kan leggen of beter een dakwerker inschakelt, hangt af van verschillende factoren, zoals jouw ervaring, het type dak, de kwaliteit die je wilt, … Door zelf dakpannen te leggen kan je flink besparen op de arbeidskosten. Je hebt wel kennis nodig voor een juiste plaatsing en waterdichting. Werken op een dak brengt ook veiligheidsrisico’s met zich mee. 

Voor een groot of complex dak is het vaak slimmer om een vakman in te schakelen. Die kan je adviseren over de juiste pan, onderconstructie en afwerking en werkt sneller dankzij de nodige kennis en gereedschappen. Zo ben je verzekerd van een mooi resultaat en vaak krijg je garantie op de uitgevoerde werken. Contacteer altijd meerdere dakwerkers om services en prijzen te vergelijken. Vraag hier vrijblijvend offertes aan bij erkende dakwerkers in je buurt.

Dakpannen leggen

Wil je zelf dakpannen leggen? Dit stappenplan helpt je op weg: 

1. Voorbereiding
   Zorg voor een degelijke valbescherming voor je op het dak kruipt. Zorg dat je een stevige ladder hebt, draag stevige werkschoenen en aangepaste werkkledij. Huur eventueel een pannenlift, zodat je niet telkens van het dak naar beneden moet om dakpannen te halen.
2. Onderdak aanbrengen
   Plaats het onderdak. Deze folie is een beschermlaag tussen de dakpannen en dakisolatie. Het zorgt voor een goede regendichtheid en beschermt je isolatielaag.
3. Panlatten plaatsen
   Plaats tengellatten verticaal op het dak op de kepers. Spijker hierop de panlatten horizontaal. De panlatten zijn de ophangpunten voor de dakpannen en houden de dakpannen op hun plaats. De onderlinge afstand moet zo groot zijn dat de pannen elkaar goed overlappen. Die overlap is weer afhankelijk van het type pan en de manier waarop die hangt, de helling van het dak en het overheersende weertype.
4. Dakpannen plaatsen
   Werk van beneden naar boven. Maak zeker de onderste rij dakpannen vast op de panlat en volg de leg- en verankerinstructies van de fabrikant op. Als laatste zet je de nokpannen bovenaan vast. 

Dakpannen vervangen

Is je dakpan gebroken of beschadigd? Met dit stappenplan kan je je dak herstellen.

1. Voorbereiding
   Zorg voor een goede valbescherming en een stevige ladder en draag handschoenen en stevige werkschoenen.
2. Oude dakpan verwijderen
   Bekijk welke pannen beschadigd zijn. Til voorzichtig de bovenliggende pannen een beetje op en haal de beschadigde pan uit het verband. Verwijder zoveel pannen als nodig is om ruimte te maken om de nieuwe pan te plaatsen.
3. Dak controleren
   Controleer de panlatten en het onderdak en vervang of herstel indien nodig.
4. Nieuwe dakpan plaatsen
   Plaats de nieuwe dakpan op de juiste plek en zorg dat die mooi aansluit op de aangrenzende dakpannen. Plaats alle pannen terug en controleer of ze goed liggen voor een juiste aansluiting. 

Dakpannen onderhouden

Voor een lange levensduur is het belangrijk om je dak elk jaar te onderhouden. Controleer of er dakpannen gebroken zijn en vervang ze indien nodig. Maak je dak ook stofvrij met een harde borstel of hogedrukreiniger. Een stoflaag kan namelijk de kans op mosvorming verhogen. 

Mosvorming komt meestal voor op daken waar weinig zon en waar veel regen en wind komt (noord- en westdaken). Geglazuurde pannen hebben veel minder problemen met mosvorming. Een siliconenlaag helpt tijdelijk om mos te voorkomen. Breng nooit een waterafstotende laag aan op pannen waar nog een vroegere laag op zit, anders heb je gevaar voor witte vlekken. Lees hier hoe je mos verwijdert op dakpannen.

Vergelijking met andere soorten dakbedekking

Ben je op zoek naar een dakbedekking voor een hellend dak? Dan zijn er verschillende opties zoals dakpannen, leien, dakplaten, zink, hout, riet en een groendak.

FAQ: dakpannen