Je plafond speelt een belangrijke rol in huis. Technieken en toepassingen zitten dikwijls verwerkt in het plafond. Daarom moet je op voorhand goed nadenken over de mogelijkheden. Interieurarchitect Sofie De Backer wijst op enkele aandachtspunten. "Ga niet akkoord met de eerste de beste hoogte."
"Het aantal technieken en toepassingen in huis breidt alsmaar uit, en die zitten dikwijls verwerkt in het plafond", vertelt De Backer. "Om bijvoorbeeld de rails of het rolmechanisme van je gordijnen weg te werken, moet je uitsparingen laten voorzien in de vloerelementen. En je kan rookmelders onopvallend inbouwen in plaats van te werken met doe-het-zelfkastjes op batterijen. Ook verlichting, luidsprekers en ventilatieroosters laten zich stijlvol in het plafond integreren. Maar dat moet je dus allemaal op tijd beslissen."
Welke impact heeft het plafond op de uitstraling van een interieur?
"Een enorme impact. Vooral de plafondhoogte is bepalend. Ik vind een ruimte zelden onmogelijk, tenzij het plafond echt laag is, pakweg lager dan 2,4 meter. Mijn advies aan bouwers: ga niet akkoord met de eerste de beste plafondhoogte op het plan.
Hoogte is cruciaal. Let er maar eens op hoeveel mensen zich bukken als ze door een lage deur lopen, terwijl ze er eigenlijk gemakkelijk onderdoor kunnen. Je hebt hoogte nodig om licht en ruimte te creëren."
En wat met een laag plafond in een bestaande woning?
"Probeer het optisch te verhogen, met kolomkasten die de verticaliteit benadrukken. Of door ramen te laten doorlopen van vloer tot plafond. Wat ook goed werkt: indirecte verlichting, bijvoorbeeld door lampen bovenop de kast of door de kroonlijsten wat van de muur weg te trekken en aan de achterzijde te verlichten. Zo krijg je het gevoel dat het plafond niet stopt."
In welke gevallen kies je voor een verlaagd plafond?
"Zuiver functioneel zijn er twee redenen. Ten eerste als je spots of luidsprekers wil inbouwen. Maar dan moet het bestaande plafond wel voldoende hoog zijn.
Een tweede reden: om technische voorzieningen weg te werken. Als je bijvoorbeeld een keuken renoveert en de dampkap centraal boven een kookeiland plaatst, dan is een stukje verlaagd plafond de oplossing om de dampkapbuis esthetisch weg te werken."
Maar je vindt ook dat je niet alles per se moet wegstoppen achter het plafond?
"Met rails kan je mooie dingen doen. Deze zijn tegenwoordig verkrijgbaar in allerlei stijlen, afgestemd op de verlichtingsarmaturen. Ook het verlaagd plafond zelf biedt ruimte voor heel wat creativiteit. In de plaats van traditionele spots of lichtpunten, kan je bijvoorbeeld uitsparingen voorzien voor de verlichting. Een vorm van indirecte verlichting, waarmee je pure sfeer creëert."
Gaat de voorkeur naar lichte kleuren voor het plafond?
"Ja, hoewel donkere kleuren niet altijd fout zijn. Alleen wordt het dan al snel erg conceptueel. Ideaal voor een whisky- of sigarenbar bijvoorbeeld. Of in de slaapkamer, die mag ook iets mystieker. Je mag zelfs wat overdrijven."
Zijn er opmerkelijke plafondtrends?
"Plafonds blijven hoe dan ook wat neutraler in huis. Daarom zijn ze minder vatbaar voor trends. Eén ding wat wel opvalt, is het variëren met de kroonlijst. Daarmee kan je echt bijzondere effecten creëren, zeker als je er verlichting achter aanbrengt. Het lijkt dan soms zelfs alsof je een verlaagd plafond hebt, maar dat is slechts een optische illusie."
Moet je voor een knap plafond veel dieper in je buidel tasten?
"Moeilijke vraag, want gipskarton en pleisterwerk zijn niet duur. Het zijn de nevenzaken die de prijs opdrijven, zoals exclusieve verlichting, complexe kroonlijsten, … Maar het hoeft niet ingewikkeld te zijn, zolang je maar een beroep doet op goede vakmannen. Een bepleisterd plafond is dikwijls een streling voor het oog, maar soms ook een nachtmerrie als het slecht uitgevoerd wordt."
Vijf praktische plafondtips
- Denk na over technische leidingen en toepassingen. Wil je ze wegwerken, dan moet je daar van bij het begin rekening mee houden. Bij renovaties kan je technische leidingen ook wegwerken achter een verlaagd plafond, als het plafond hoog genoeg is tenminste.
- Vooral de plafondhoogte is bepalend voor je interieur. Hou hier zeker rekening mee bij nieuwbouw of als je een woning koopt. Een hoogte van 2,4 meter is het minimum.
- Je hoeft niet alles weg te werken achter je plafond. Ook met opbouwrails krijg je een mooi resultaat.
- Kies voor de leefruimtes, keuken en kinderkamers plafonds in lichte kleuren. In andere ruimtes, zoals de hobbykamer, eventuele bar/zithoek of ouderlijke slaapkamer, kan je experimenteren met donkerdere kleuren.
- Ook kroonlijsten bieden heel wat mogelijkheden. Ze hoeven niet aan te sluiten op de muren.
