Een tuin vol leven? Zo begin je eraan!

Een grote variëteit aan planten en dieren maakt je tuin gezond en creëert een natuurlijke balans. Want planten en dieren hebben mekaar nodig om te overleven. Natuurpunt legt ons uit hoe wij dit evenwicht in onze tuin positief kunnen beïnvloeden.

Natuurlijk tuinieren

Dat doe je met een tuin die dieren aantrekt, oogst oplevert en elk seizoen waardevol is. In zo’n tuin ontstaat vanzelf een grote biodiversiteit als je rekening houdt met de natuurlijke processen van planten en dieren.

Met groene vingers ga je ijverig aan de slag om je tuin natuurlijk mooi te maken. Mos, takken, bladeren … zijn geen streling voor het oog en moeten verdwijnen. Maar hierdoor ontneem je het leven van onmisbare beestjes voor je tuin, zoals insecten. Laat voldoende ruimte voor onbewerkte grond. Hierin vertoeven insecten het liefst.

Een gesloten omheining rond de tuin klinkt ook niet echt natuurvriendelijk. Het is eerder een pijnlijke grens voor dieren die van tuin tot  tuin gaan, zoals egels, padden en kikkers. Maak gebruik van natuurlijke materialen zoals een haag, zodat dieren er makkelijk doorkunnen.

Gazon

Iedereen droomt van een mooi groen grastapijt in de tuin. Jammer genoeg moeten bloemen en mos altijd wijken. Klavers, paardenbloemen en madeliefjes vormen nochtans de ideale ondergrond voor intensief gebruik. En met mos heb je altijd een groen, zacht tapijt dat je zelden moet maaien. Maai zeker niet te vaak je gras, want je verstoort elke keer de insecten en de groei van bloemen. Als je tweemaal per jaar (half juni en september) je gazon maait, creëer je een goede thuis voor vlinders, bijen en sprinkhanen.

Bloemen, planten en bomen

Ook bijen en vlinders zoeken bescherming en voedsel in je tuin. Bloemen van eigen bodem groeien het best en zijn met een groot nectaraanbod de ideale voeding voor je ‘bezoekers’. Heb je een kleine tuin of enkel een binnenplaats? Plaats dan bloembakken en -potten, hangpotten … en geef ze op tijd water.

Klimplanten, wingerds en ranken zijn de ideale planten om vogels, bijen en vlinders naar je tuin te lokken. Voor de ene is het de ideale schuil- en broedplaats, terwijl de ander geniet van de nectar, afhankelijk van het seizoen. Kies zoveel mogelijk planten die het hele jaar door iets te bieden hebben. Let bij klimplanten wel op voor ongewenste hinder, bijvoorbeeld voor je buren.

Bomen zijn iets minder evident, maar het is zeker de moeite om na te gaan of het kan in jouw tuin. Hou er rekening mee dat ze best wat plaats en onderhoud vragen. Misschien zijn fruitboompjes iets voor jou. Onvoldoende ruimte? Dan kunnen klimplanten je kleine tuin of terras een groene toets geven. Er bestaan verschillende soorten en je kiest afhankelijk van de manier waarop de plant zich hecht (aan een boom, constructie …)

Diervriendelijke tuin

Tuinvogels komen naar je tuin voor eten, een broedplek en bescherming. Voor de laatste twee dienen de hierboven besproken planten en bomen. Maar denk ook aan eten en drinken (water met suiker) tijdens vorstweer en een kuip waarin ze kunnen baden bij warme temperaturen.

Nestkastjes zijn de ideale schuil- en broedplaatsen. Let goed op welke vogels je in je omgeving spot en kies een nestkastje op maat. Je kijkt best even na welke kastjes voldoen voor welke vogels en wat de beste hangplaats is. Het is een kleine klus om zelf een nestkastje te maken.

Ook bijen, vlinders en vleermuizen huizen graag in je tuin. Je kan een handje helpen met bijenhotels, die je in de winkel vindt. Met de juiste inheemse planten, kruidentuin en moestuin lok je vlinders. Al zal een extra voedertafel met fruit of vruchten ook zijn doel niet missen. Vleermuizen bedanken je dan weer voor hun nestkastje door op jacht te gaan naar insecten.

Vijver

Een minivijver volstaat al om de biodiversiteit in je tuin serieus op te krikken. Libellen en waterjuffers schaatsen over het water, rugzwemmers genieten onder water en vogels hebben een drinkplaats. Libellen en waterkevers maken je tuin muggenvrij door muggenlarven op te eten.

Compost

De dierlijke bezoekers in je tuin hebben graag veel te eten. Dat kan in een compostbak waarin je keukenafval en tuinafval verwerkt tot meststof. Bladeren, bloemstengels en gras vermijd je best en verwerk je meteen in je tuin. En wie er nog aan twijfelt: composteren vormt geen geurhinder.

Welke dieren beschermen je moestuin?

Je vindt talloze verschillende beestjes in je moestuin die schade kunnen aanrichten: bladluizen, vlinders, slakken, egels, wespen, vogels … Wat het probleem ook is, gebruik nooit chemische verdelgers. Het is gewoon een kwestie van de juiste dieren te lokken die een evenwicht creëren. Mijten, kevers en spinnen houden van een goede mulchlaag. Fluweelmijten eten andere kleine beestjes en hun eitjes. Loopkevers lusten graag slakken, bladluizen, rupsen en larven. Spinnen en hooiwagens gaan achter galmuggen, vliegen, bladluizen en rupsen aan. Sluipwespen, gaasvliegen en zweefvliegen komen naar nectar en stuifmeel. Het lieveheersbeestje en haar larven eten gigantisch veel bladluizen, ze overwinteren in dorre bladeren en stengels.

Een moestuin in de stad

Een kleine moestuin kan meer biodiversiteit bevatten dan een grote tuin, laat je dus zeker niet misleiden door de oppervlakte. Het kan zelfs op één vierkante meter als je de juiste technieken gebruikt. In een houten bak kan je zonder twijfel jouw favoriete groenten en fruit kweken. En je hebt een groot voordeel, want je kan dit het hele jaar door omdat je grond niet bevriest. Of ga aan de slag in een verticale tuin waarbij je heel wat plaats bespaart. Let wel goed op de hoeveelheid aarde die de wortels nodig hebben om te groeien. Ook een groendak dient perfect als moestuin.

Dieren in de stadsmoestuin

Bijen vind je overal, zeker in je bijenhotel als je het in de volle zon hangt. Midden in de stad gaan mussen, gierzwaluwen en vleermuizen op zoek naar een verblijfplaats tegen een gevel. Aan de stadsrand zie je eerder pimpel- of koolmezen, roodborstjes of winterkoninkjes. En een houtstapel is in de stad de perfecte schuilplaats voor egels.

Een grote variëteit aan planten en dieren maakt je tuin gezond en creëert een natuurlijke balans. Want planten en dieren hebben mekaar nodig om te overleven. Natuurpunt legt ons uit hoe wij dit evenwicht in onze tuin positief kunnen beïnvloeden. Of ga aan de slag in een verticale tuin waarbij je heel wat plaats bespaart. Let wel goed op de hoeveelheid aarde die de wortels nodig hebben om te groeien. Ook een groendak dient perfect als moestuin.