Bouwen tegen 100 km per uur: zo win je tijd!

Het duurt gemiddeld één tot anderhalf jaar om een nieuwe woning te bouwen. Maar het kan ook sneller. Véél sneller. Efficiëntiespecialist Adrien Buteneers doet een boekje open!

© Hogeschool PXL
© Getty Images
Foto Vandersanden Steenfabrieken

Adrien Buteneers is hoofd van het Expertisecentrum PXL Bouw en Energie van Hogeschool PXL in Hasselt. Zijn vakgroep onderzoekt hoe plannings- en managementmethoden uit de industrie ook in de bouwwereld toegepast kunnen worden. Het idee: sluit bouwfouten uit en organiseer bouwprocessen zodanig dat wachttijden tot een minimum beperkt worden. “Het potentieel is enorm”, weet Adrien. “Voor een klassieke nieuwbouw (dragende binnenmuur, isolatie en gevelsteen, red.) heb je ongeveer 1.700 uren nodig. Dat komt neer op 212 werkdagen van 8 uur, of 70 werkdagen als je met z’n drieën bent. Gaan er vier vakmannen tegelijk aan de slag, dan volstaan 53 werkdagen of nauwelijks 3 maanden!”

Momenteel experimenteren vooral grote aannemers met moderne managementtechnieken. Maar ook jij kan de bouw van je nieuwe woning een ferme boost geven. Adrien Buteneers geeft vijf praktische tips:

Tip 1: maak zo veel mogelijk keuzes op voorhand met behulp van virtuele plannen

Hoe meer knopen je op voorhand doorhakt, hoe vlotter het bouwproces verloopt. Welke dakpannen kies je? Waar komt het toilet in de badkamer? Hoeveel lichtpunten wil je op het terras? Je architect of bouwbedrijf kan dat allemaal virtueel voorbereiden. Dat helpt om een beter inzicht te krijgen in je ontwerp, zodat je sneller en beter keuzes kan maken.”

Adrien raadt ontwerpers aan om hun 3D-beelden niet met een apart programma te maken, maar rechtstreeks uit hun tekenprogramma te halen. “Zo krijg je een realistische kijk op het resultaat en zie je onmiddellijk als er iets niet klopt.”

Materialen bepalen het ontwerp

Fouten hebben volgens Adrien Buteneers vaak te maken met de maatvoering van het project. “Een klassieker zijn de raamopeningen. Een aannemer zal nooit stenen verzagen om de raamopeningen te maken. De architect weet in functie van de gekozen gevelsteen in principe perfect waar een raam komt. En toch… ik zag laatst een nieuwbouw met een doorlopend raam in de keuken op 55 cm van de muur. Gevolg: het keukenmeubel, standaard 60 cm breed, was een stuk zichtbaar langs buiten. Dat trekt op niks. Terwijl je, als je de gevelsteen kent, makkelijk 65 cm kan overhouden.”

Adrien ziet soms de gekste dingen. “Onlangs zag ik in een nieuwbouwwijk een radiator 20 cm voor het schuifraam uitsteken. Totaal in het zicht, de gordijnen gingen niet eens dicht. Een stomme fout, waar de klant waarschijnlijk allesbehalve blij mee is. Ook dat hadden ze kunnen vermijden door alles op voorhand virtueel uit te werken.”

Tip 2: leg op voorhand vast wanneer je welke keuzes maakt

“Bouwbedrijven en architecten geven hun klanten vaak te veel ruimte om na te denken”, zegt Adrien. “Eigenlijk zouden ze zich aan een strakke planning moeten houden, waarbij je als bouwheer op tijd bepaalde keuzes moet maken. Gevelstenen en dakpannen moet je eerst kiezen. De keuken is dan nog niet zo belangrijk, maar je moet wél van in het begin aangeven waar de afvoeren en de waterleiding komen. De inrichting van de badkamer bepaal je na zes weken, maar dan moet je ook definitief beslissen waar de spotjes komen, enzovoort. Alleen als je architect of bouwfirma dat keuzeproces helemaal begeleiden, kunnen ze ook garanderen dat je huis binnen pakweg zes maanden af is.”

Let wel: als je je architect het minimum betaalt, kan je dit soort service niet verwachten, stelt Adrien. “Maar het loont de moeite om extra te investeren in de voorbereiding. Dat vertaalt zich in een kortere bouwtermijn, minder kwaliteitsproblemen en een grotere tevredenheid.”

Tip 3: hou je werf netjes op orde

“Een werf opruimen kost niks, het brengt alleen op. Je gelooft niet hoeveel tijd er verloren gaat met zoeken naar gereedschap en materiaal. Hetzelfde geldt voor de toegangsweg: veel werven zitten vol putten en veranderen bij regen in een modderpoel. Je zorgt beter voor een mooie, gestructureerde toegang met een beschermde zone voor stockage. Dat heeft een enorme impact op het gedrag van de chauffeur als hij materialen komt afleveren.”

Tip van Adrien: bezoek eens een werf in de buurt om te zien hoe ze het daar aanpakken.

Tip 4: controleer of je woning correct is uitgezet

“De kwaliteit waarmee de woning wordt uitgezet, is bepalend voor het verloop van het bouwproces. Hier begint alles mee. Let er dus op dat dit echt goed gebeurt of vraag je architect om de uitlijning te controleren.

Vooral het uitzetten van de hoek van je woning is cruciaal. Deze moet niet alleen kaarsrecht zijn, maar ook degelijk uitgevoerd met stevig in de grond verankerde paaltjes. Kijk wat voor paaltjes je aannemer gebruikt. Heb je de indruk dat het maar een krakkemikkige constructie is, grijp dan in. Want als de hoek ook maar 5 cm verschuift, kan het zomaar zijn dat je woning schuin komt te staan of te klein wordt, zodat je keuken er niet meer in past. Het moet perfect zijn.

Voor het aangeven van de vloerpas geldt hetzelfde. Deze hoogte is bepalend voor de fundering, de kelder, de gevel… Bouw je een rijwoning of halfopen woning, let dan ook extra goed op de uitlijning van de gemene muur.”

Tip 5: kies voor een bouwmethode zonder droogtijden

Nóg sneller bouwen? Dan raadt Adrien Buteneers aan om te werken met een prefab-bouwmethode, zoals houtskelet- of staalframebouw. “In de berekening hierboven houden we rekening met de droogtijden voor je bouwblokken, chape en pleisterwerk. Als je materialen kiest waarbij je geen last hebt van droogtijden, kan het nog sneller. Ik denk aan een houtskeletstructuur en prefab binnenwanden waarin je de elektrische leidingen integreert. In het buitenland worden zelfs de trappen op voorhand besteld. Dat kan alleen bij prefab, omdat je dan tot op de millimeter weet wat de afmetingen van je woning zullen zijn.”